Ku'ran-ı Kerim Bağlamında Kader-İmtihan İlişkisi

Bu çalışmada, Kur'an-ı Kerim perspektifinden hareketle kader-imtihan ilişkisi ele alınmıştır. İmtihan, insanın bireyselleşme sürecinde yaşadığı olgu ve olaylara karşı bakış açısını, tutumunu ve sorumluluğunu ifade eden bir kavramdır. Bu yönüyle insan hayatının tümü, Kur'an-ı Kerim'de bir denenme alanı olarak belirlenmiştir. İmtihan konusunda temel ilkeleri belirlemek, kader ile olan ilişkisinin doğru ifade edilmesiyle mümkündür. Bu çerçevede Kur'an-ı Kerim'de imtihan kavramı, ilişkili olduğu kader, fitne, bela, mihne, şükür, sabır, tevekkül ve tövbe gibi anlam örüntüsü içinde ele alınacaktır. Makalede söz konusu kelimeler arasındaki ilişkiler, kaderimtihan bağlamı, insanın dünya hayatında denenmeye tabi tutulması, denenmenin mahiyeti, denenme alanları ve tutumları açısından Kur'an-ı Kerim çerçevesinde irdelenecektir.

The Relationship between Destiny and Trial in the Qur'an

This study focused on the relationship between destiny and trial in the Qur'an. Trial is a concept that shows human responsibilities and attitudes toward facts and events that human can face in the individualization process. In this concept, it has been addressed that whole life of human is a trial in the Qur'an. To determine the basic principles in the trial concept, it has to be dealt with destiny. In this frame, the concept of trial in the Qur'an, will be analyzed with some other terms that related with the trial like fate, fitnah, bala, mihna, praise, patience, repentance, resignation. In this article, the relationship between those terms will be discussed in the concept of relationship of destiny and trial, God's trial towards human, the nature of trial, places and attitudes of trial in the Qur'an.

PDF

___

Akbulut, Ahmet, "Kur'an-ı Kerim Açısından Egemenlik Meselesi", İslami Araştırmalar Dergisi, 8, (1995): 149-195.
Akbulut, Ahmet, Sahabe Dönemi İktidar Kavgası, Ankara: Pozitif Matbaası, 2001.
Abdülbaki, M. Fuad, Mu'cemu'l-Müfehres Li- elfazi'l-Kur'ani'l-Kerim, İstanbul: Çağrı Yay., 1990.
Altıntaş, Mücteba, "Kur'an'da Kitap Kavramı", Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
Atay, Hüseyin, Kur'an'da İman Esasları, Ankara: Atay Yay., 1998.
Atay, Hüseyin, "Kur'an'a Göre Tövbe ya da Bilinci Yenilemenin İmkânı", İslamiyât I/3, (1998): 93-104.
Atay, Hüseyin, Cehaletin Tahsili, Ankara: Atay ve atay Yay., 2004.
Ay, Mahmut, "Dua, Kaza ve Kader", Sistematik Kelam, (ed.) Ahmet Akbulut, Ankara: Ankara Ü. Uzaktan Eğitim Yay., 2011.
Beydavi, Abdullan b. Ömer, Envaru't-Tenzil ve Esraru't-Te'vil, İstanbul: Matbaatu'l-Amire, 1320.
Cürcani, Seyid Şerif, Kitabu't-Ta'rifât, Beyrut: Daru'n- Nefais, 2007.
Düzgün, Şaban Ali, "Kader Mes'elesi", Kader Mes'elesi, İnsan İradesi ve Kudreti İlahiyye Bağlamında Kader Mes'elesi, (ed.) İlyas Çelebi, İstanbul: Ensar Yay., 2011.
Güler, İhami, Allah'ın Ahlakiliği Sorunu, Ankara: Ankara Okulu Yay., 1998.
Güler, İlhami ve Ömer Özsoy, Konularına Göre Kur'an, Ankara: Fecr Yay., 2012.
İbn Manzur, Lisanu'l Arab, Beyrut: Daru'-Sadr, 1956.
İsfehani, Ragıb, el-Müfredat fi Ğaribi'l-Kur'ân, Tahran: Çaphane-i Haydari, 1373.
İslamoğlu, Mustafa, Hasan el-Basrî'nin Kader Risalesi ve Şerhi, 13. Bs., İstanbul: Düşün Yay., 2015.
İşler, Emrullah, "Fitne Katilden Beter mi?- Fitne Kelimesi ve Türkçe'ye Çeviri Sorunu-", İslamiyat II/2, (1999): 137-153.
Kaya, Süleyman, Kur'an'da İmtihan, İstanbul: İnsan Yay., 2003. Kur'an-ı Kerim.
Mâtürîdî, Ebu Mansur, Te'vilâtu'l-Kur'an, Yay. haz. Ahmet Vanlıoğlu, İstanbul: Mizan Yay., 2005.
Önal, Recep, "Kur'an'da İmanî ve Ahlakî Bir Tavır Olarak Sabır", Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XII/2, (2008): 439-436.
Özsoy, Ömer, Sünnetullah, Ankara: Fecr Yay., 1999.
Salisbury, Edward E. "Materials for the History of the Muhammadan Doctrine of Predestination and Free Will", Journal of the American Oriental Society 8, (1866): 105-182.
Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dinin Kur'an Dili, Akçağ Yay., ts.
Yeşilyurt, Temel, "Kadere İman Mes'elesi", Kader Mes'elesi, İnsan İradesi ve Kudreti İlahiyye Bağlamında Kader Mes'elesi, (ed.) İlyas Çelebi, İstanbul: Ensar Yay., 2011.
Zemahşerî, Muhammed b. Ömer, el-Keşşaf an Hakaki't-Tenzîl, Beyrut: Daru'l- Kütübi'l-Arabi.