Hurşid Devran’ın “Asumanda Güneş Yok İdi” Adlı Hikâyesi Üzerine Bir İnceleme

Devletlerin yaşadığı siyasi ve sosyal değişimler şüphesiz ki ait olduğu toplumu yansıtan edebiyatı doğrudan ilgilendirir. Bu değişimlerin yansımalarını Özbek edebiyatında tarihe bakışın yeni bir boyut kazanması noktasında görüyoruz. Bağımsızlık dönemi Özbek edebiyatı sanatçıları milli kaynaklardan yararlanma, tarihe yön vermiş isimler hakkında yazma eğilimindedirler. Bu akımın en önemli isimlerinden biri Özbek şair, yazar, gazeteci ve senarist Hurşid Devran’dır. yayımlanan eserlerinde başta “Emir Timur” olmak üzere, “Uluğ Bey”, “Ali Şir Nevai”, “Bibihanım”, “Şeyh Kübra” gibi tarihi şahsiyetlere yer vermiştir. Bu anlamda Hurşid Devran’ ın bağımsızlık sonrası yazdığı hikâyelerinde milli unsurlardan faydalandığını, kültürel değerlere sahip çıktığını ve tarihi yaşatmada edebiyatı araç olarak kullandığını söylemek mümkündür. Bu çalışmamızda, Uluğ Bey’in oğlu Abdülatif Mirza tarafından öldürülüşünü anlatan “Asumanda Güneş Yok İdi” adlı hikâyeyi konu ve üslup açısından değerlendireceğiz.

The Summary of a Research on Hursid Devran’s Story Named “Asumanda Gunes Yok Idi”

 Changes that may occur in either political or social aspects of any nation surely gets reflected in their literature. In Uzbek literature, we see those changes at a point in time in which we have changed the way we look at history. The craftsmen of Uzbek literature have focused on using national resources and the names that shape their country’s history after Uzbekistan has become independent from the Soviet Union. Perhaps the most important name in this era is an Uzbek poet, writer, reporter and scriptwriter Hursid Devran. Hursid Devran, after the independence from the Soviet Union, has focused his writings on historical figures. He has focused his art primarily on “Emir Timur” and also included names such as “Uluğ Bey”, “Ali Şir Nevai”, “Bibihanım”, “Şeyh Kübra” whom have played an important role in the history. In this paper, we will examine his history titled “Asumanda Güneş Yok idi” in terms of its’s topic, style and grammar.

___

  • Devran, H. (2006). Bibihanım kıssası. Taşkent: Şark Neşriyatı
  • İşankul, C. (1997, Güz). Özbek folklorunda rüya motifi (S. Fedakâr, Akt.), Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 4, 119
  • Kaplan, M. (2011).Türk edebiyatı üzerine araştırmalar 3 tip tahlilleri. İstanbul: Dergâh
  • Stevick, P. (2010). Roman teorisi (S. Kantarcıoğlu, Çev.) Ankara: Akçağ
  • Tekin, M. (2014). Roman sanatı romanın unsurları 1. Ankara: Ötüken