Halk Müziği Kaynaklarından Yeni Bir Sanat Müziğinin Yaradılışı: Béla Bartók

Zengin ve çoklu kültür mirasına sahip olan bir toplumun müziği, çağdaş sanat müziğine kaynak olabilir mi? Eğer bu mümkünse, izlenmesi gereken yöntem ve ilkeler nelerdir? Macar besteci ve etnomüzikolog Béla Bartók da, işte bu soruların yanıtlarını aramıştır. Konuyla ilgili olarak Bartók, araştırmalarının bir bölümünü Türk halk müziği kaynaklarına yöneltmiştir. 1936 yılında Türkiye’ye yaptığı araştırma gezisinde, otantik halk şarkılarının fonograf kayıtlarını gerçekleştirmiştir. Araştırmalarının sonuçlarını ise, kendi estetik anlayışı çerçevesinde birleştirerek, çağdaş müzik dünyasına önemli katkılar sağlamıştır. Onun bu eserleri, cumhuriyet döneminin birinci kuşak Türk besteci ve müzikologları için de yeni ufuklar açmıştır. Bu makale, Béla Bartók’un estetik anlayışı çerçevesinde, halk müziği kaynaklarının çağdaş sanat müziğine aktarılması konusundaki düşünsel esasları ve yöntemleri ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Béla Bartók, halk müziği, çağdaş müzik

Creation of a New Art Music from The Folk Music Resources: Béla Bartók

Is it possible to create a new art music based on the resources of a society, that has a rich, multicultural music heritage? What are the possible methods and principles to be followed in order to achieve this goal? The composer and ethnomusicologist Béla Bartók, was looking for the answers of all these questions. Related with this issue, Bartók began his research on the subject of Turkish folk music sources. He made a field trip to Turkey, in the year of 1936, collecting phonograph records of some authentic folk songs. The results of this research were combined with the framework of his own aesthetic view in his compositions, which had remarkable contributions to the contemporary music world. These works have opened new horizons for the composers and musicologist of the first generation Turkish musicians of the republic period. This article, investigates the synthesis of folk music and contemporary art music in the context of Béla Bartók's aesthetic view, hence his intellectual principles and methods are discussed.

Keywords:

Béla Bartók, folk music, contemporary music,

PDF

___

Altay, Gökçe, “Béla Bartók – A Stylistic Reserach”, Yüksek Lisans Tezi, Codarts, Roterdam, 2006
Bartók, Béla, Turkish Folk Music From Asia Minor, Bartók Records & Publications, 2002
Bartók, Béla and Suchoff, Benjamin (ed.), Rumanian Folk Music, The Hague: Martinus Nijhoff, 1967 – 75
Bartók, Béla and Suchoff, Benjamin (ed.), Béla Bartók – Essays, University of Nebraska Press, Faber London, 1971
Demény, János (ed.), Béla Bartók Letters, London: Faber and Faber Ltd., 1971
Frigyesi, Judith, Béla Bartók and Turn-of-the-Century Budapest, University of California Press, 1998
Gilles, Malcolm, The Bartók Companion, London: Faber and Faber Ltd., 1993
Lendvai, Ernö, Bela Bartok: An Analysis of His Music, Pro Am Music Resources, 1991
Moreux, Serge, Béla Bartók, London - Harvill, 1953
Saygun, Adnan A., Folk Music Research in Turkey with Bela Bartók, Budapest, 1976
Wilson, Paul, The music of Béla Bartók, Yale University Press, 1992 Künye: Altay, Gökçe, “Halk Müziği Kaynaklarından Yeni Bir Sanat Müziğinin Yaradılışı: Béla”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi I, (2014): 9-17.