Empati ve Dindarlık Arasındaki İlişki

Bu çalışma empati ve dindarlık arasındaki ilişkiyi ortaya koymaya yönelik yapılmıştır. Psikolojik olduğu kadar dini bir kavram olarak da ele alınan empatinin, sadece insan-insan ilişkilerinde değil, tüm varlıkla olan ilişkilerde etkin olarak kullanılması gereken bir iletişim şekli olarak kabul edildiği görülmektedir. Araştırmanın örneklemi 2007-2008 öğretim yılında Kocaeli Üniversitesi’ne bağlı çeşitli fakültelerde ve Karamürsel ilçe merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı çeşitli liselerde öğrenim görmekte olan öğrenciler ile değişik iş ve meslek gruplarında çalışanlardan tesadüfi örneklem yoluyla seçilen, 17-55 yaşları arasındaki 300 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, örneklem grubunun empati düzeyleri ile demografik değişkenler arasında sadece cinsiyet faktörüyle anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca örneklemin dindarlık düzeyi ile eğitim durumu ve meslek grupları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Dindarlık ile empatinin toplam puanında bir ilişki olmamasına rağmen empatinin alt boyutlarından empatik ilgi ile dindarlık arasında pozitif yönde korelasyon olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Empati, Dindarlık, Empatik İlgi, Empatik İletişim

Relationship Between Empathy and Religiousness

This study has been conducted in order to reveal the relationship between empathy and religiousness. It is seen that the empathy, which is regarded as both a psychological notion and a religious notion, is a kind of communication way which does need to be used efficiently not only in human-to-human relationships but also in the relationships with all the creatures.The sample of this research includes the students, studying in different faculties of Kocaeli University and in various public high schools in the county town named Karamürsel during 2007-2008 academic years. It includes also 300 people the age groups 17-50, who have different occupations and who were chosen through random sampling method. According to the findings obtained from the research, there wasn’t found any relationship in total score of the religiousness and the empathy, it has been concluded that there is a positive correlation between empathic concern and the religiousness.

Keywords:

Empathy, Religiousness, Empathic Concern, Empathic Communication,

PDF

___

Ağırman, C. (2006), İdeal Bir Davranış Biçimi Olarak ‘Empati’ ve Hadislerde ‘Empati’ Örnekleri, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, X/2, 23-53.
Ahmed İbni Hanbel, (1992), Müsned, , V. 256, İstanbul: Çağrı.
Altınbaş, Kürşat ve Ark. (2010), “Empatinin Biyolojik Yönleri”, Psikiyatride Güncel Yakalşımlar, Current Approaches in Psychiatry , 2, 1, 15-25.
Ayten A. (2009), Prososyal Davranışlarda Dindarlık ve Empatinin Rolü, (Tamamı Yayımlanmamış Doktora Tezi), M. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bahadır, A. (2011), İnsanın Anlam Arayışı ve Din, (Logoterapik Bir Araştırma), 2. Baskı, İstanbul: İnsan.
Bauman, Z. (2014), Sosyolojik Düşünmek, 10. Baskı, İstanbul: Ayrıntı.
Bilgin, N. (2001), Sosyal Psikoloji, 4. Baskı, İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
Budak, S. (2005), Psikolji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat.
Ceyhan, A.A. (1993). Ana-babaların empatik eğilim düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Çetin, Ü. F. (2010), Ortaöğretim Düzeyi Gençlerde Dindarlık-Empati İlişkisi, (Isparta Örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Daryal, A. M. (2009), Dini Hayatın Psiko-sosyal Temelleri, 3. Baskı, İstanbul: M. Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı.
Davis, M. H. (1983), Measuring Individual Differences In Empathy: Evidence For Multidimensional Approach, Journal of Personality and Social Psychology, 44, 113-126.
Davis, M. H. (1996), Emphaty: A Social Psychological Approach, A Division of Harper Collins Publishers, Westview Press,
Dökmen, Ü.(2005). İletişim Çatışmaları ve Empati, 33. Baskı, , Ankara: Sistem.
Dökmen, Ü. (1987), Empati Kurma Becerisi ile Sosyometrik Statü Arasındaki İlişki, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1, 20, 183-207.
Dökmen, Ü.(1990). Yeni bir empati modeli ve empatik becerinin iki farklı yaklaşımla ölçülmesi, Psikoloji Dergisi, 7(24), 42-50.
Erçoban, S. (2003), İlköğretim II. Kademesindeki Branş Öğretmenlerinin Empatik Eğilim Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Goleman, D. (2003), Duygusal Zeka (Çev. B. S. Yüksel) 23. Baskı, Varlık Yayınları İstanbul.
Göka, E. (1990), Birbirimizi Anlamaya Çalışırken Beynimizde Neler Oluyor, Bilim ve Teknik Der gisi, 23, 266, 34-36.
Gülseren, Ş.(2001), Empati: Tanımı ve Kullanımı Üzerine Bir Gözden Bir Gözden Geçirme, Türk Psikiyatri Dergisi, 12, 2, 133-145.
Hallahmi, B. B, Argyle, M. (2000), Dindarlığın Etkileri, Adem Şahin (Çev.), Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10, 2000, 453-478.
Hasankahyaoğlu, H. R. (2008), Dindarlık Empati İlişkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Hoge, D. (1972), A Validated Instrinsic Religious Motivation Scale, Journal for the Scientific Study of Religion, 11.
Hökelekli, H. (2007), “Müslüman ve Öteki: Farklı Dinî Grupların Birbirini Algılama Biçimi”, Kur’an-ı Kerim’de Ehli Kitap, (Tartışmalı İlmi Toplantı), 12-13 Kasım 2005, İstanbul.
Hulmes, E. (2015), “Ötekiliğe” Hıristiyani Bir Cevap”, Sabah Ülkesi, 42.
Karaca F. (2001), Ölüm Psikolojisi, , İstanbul: Beyan.
Karaca, F. (2001), Din Psikolojisinde Metot Sorunu ve Bir Dindarlık Ölçeğinin Türk Toplumuna Standardizasyonu, Ekev Akademi Dergisi, 3, 1, 187-201.
Karaca, F. (2001), Psiko-Sosyal Açıdan Yabancılaşma ve Dini Hayat, İstanbul: Bil.
Karakaş, A.C. (2014), Gerçeklik Terapisi Yönelimli Dini Başa Çıkma Psikoeğitim Programının Affetme Esnekliği, Empati ve Stresle Başa Çıkma Üzerindeki Etkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Kasapoğlu, A. (2006), Empati ve Sempati Olgusuna Vurgu Yapan Bazı Ayetler, Bilimname, X, 1, 33-61.
Kılıç, R. (2005), Ayet ve Hadisler Işığında İnsan ve Ahlak, , Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
Koç, B. (2003), Ergenlikte Benlik Gelişimi ve Din İlişkisi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Luhrmann, T. (2000), God as the Grounda of Empathy, Anthropology Today,16.
Özcan, Z. (2007), Empati ve Dinî İnanç Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.,
Rogers, C. R. (1983), Empatik Olma Değeri Anlaşılmamış Bir Varoluş Şeklidir, Füsün Akkoyun (Çev.), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 1, Ankara, 1983.
Sancak, S. (2015), Kur’an Perspetifinde Din Eğitiminde Soso- Kültürel Farklılıkları Anlamlandırma Sürecinde “Empati Kavramı”, Dergiabant (AİBÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi), 3, 3, 6, 42-71.
Tetik, H. (2009), Din Hizmetlerinde İletişim Becerileri ve Empati, Ekev Akademi Dergisi, 13, 41, 159-182.
Uluç, G. Ankaralıgil, N. (2008), Duygusal Zeka ve Ötekiy’yi Anlamak: Doğu- Batı Üzerine Bir Çalışma, Duygusal Zeka Ve İletişim, II. Uluslar arası Sempozyum, İzmir.
Watson, P. J. ve ark. (1984), Empaty, Religious Orientation and Social Desirabilit, The Journal of Psychology, 117, 211-216.
Yapıcı, A. (2007), Ruh Sağlığı ve Din, (Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık), Karahan Kitapevi, Adana.
Yıldırım, H. (2003), Empati İle Beş Faktör Kişilik Modeli Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Karadeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon