Mustafa KUNDAKCI, Yılmaz BACAKLI, Enver KAPAĞAN

Divanü Lügati't-Türk'ün Yazılma Amacı Üzerine Bir Değerlendirme

Dil, bir millet için varlık yokluk meselesidir. Bireyleri birbirine bağlayan, onlardan bir millet inşa eden dilin kudretidir. Dil, milletleri hayat sahnesine çıkarmakla kalmaz; onları çeşitli taarruzlara karşı da korur. Milletler, var olmak için daha çok kültürel birikimlerinin tüm imkânlarını kullanıldıkları siyasi mücadelede başarılı olmak zorundadırlar. Bu mücadele devresinde ise kültürün taşıyıcısı olan dili kullanırlar. Milletler, dili etkin olarak kullandıklarında güç ve otorite sahibi olur. Dile hakkı olan dikkati göstermediklerinde ise tüm varlıkları istimlak edilir. Kısacası dil, milletlerin varlık mücadelesinde başat aktördür. Dili berkitip, bereketlendirenler kazanırken, ihmal edenler kaybeder. Kaşgarlı Mahmud, milleti hesabına bu gerçeği fark ederek dilin yanında durur. O, dilin millet demek olduğunu iyi bilir. Eseri Divanü Lügati't-Türk'te, Türk dilinin imkânlarını anlatmaktan çok bir milletin siyasi kudretini tarihe not düşer. Kaşgarlı Mahmud'un eseri sadece bir dil öğretim kitabı olarak değerlendirilemez. Dönemin şartları, eserin mahiyeti, yazarın kimliği ve eserin sunulduğu makam birlikte değerlendirildiğinde bu gerçek daha iyi anlaşılabilir

An Evaluatıon on the Writing Purpose of Divanu Lugati't- Turk

Language is a matter of life or death for a nation. The thing connecting individuals to each other and building a nation from them is language's power. Language not only put nations on the stage of life, but also protects them against various assaults. To come into existence, nations have to be successful in the political struggle in which they rather use all the possibilities of their cultural accumulation. And in this struggle they use language which is the culture conveyer. When nations use language effectively, they gain power and authority. When they don't show the rightful attention to language, all their assets are expropriated. In short, language is the leading actor in the nation's struggle for existence. Kaşgarlı Mahmud's work is not accessed only as a language teaching book. When the conditions of the era, nature of the work, the author's identity, and the position that the work was submitted are accessed together, this fact can be understood better

PDF

___

ADALIOĞLU, Hasan Hüseyin, (Kasım 2008-Ocak 2009), Kâşgarlı Mahmud ve Abbasi Halifeliği, Akademik Araştırmalar Dergisi/Journal of Academic Studies (Kâşgarlı Mahmud Özel Sayısı), S. 39, s. 31-47, İstanbul
AĞAR, M. Emin (2004), Türkçe Öğretiminin Tarihçesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, S.1, s.1-10
BANGUOĞLU, Tahsin (1987), Dil Bahisleri, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul
CAFEROĞLU, Ahmet (1970), Kâşgarlı Mahmut, MEB Yay. İstanbul
CANBOLAT, İbrahim S. (2007), İmaj-Gerçek ve İşlevsellik Bağlamında Eleştirel Bir Uluslararası İlişkiler Çözümlemesi Üzerine, Gazi Akademik Bakış, C.1, S.1, s.1-24, Ankara
CRYSTAL, David (2007), Dillerin Katli, (Çev. Gökhan Cansız), Profil Yayıncılık, İstanbul
ÇAĞAN, Kenan (2004), Sanat ve Edebiyatın Toplumsal Perspektifi -Siyasal İlişkilerine Dair Bir Çözümleme-, Hece Dergisi, S.90/91/92, s. 73-83, Ankara
ERCİLASUN, A. Bican (2004), Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay. Ankara
ERCİLASUN, A. Bican (2011), Türk Dünyası Üzerine İncelemeler, Akçağ Yay. Ankara
GENÇ, Reşat (1997), Kaşgarlı Mahmud'a Göre XI. Yüzyılda Türk Dünyası, TKAE, Ankara
İNALCIK, Halil (1996), Kutadgu Bilig'de Türk ve İran Siyaset ve Nazariye Gelenekleri, Reşit Rahmeti Arat İçin, TKAE s.259-271, Ankara
KAÇALİN, M. Sinan (2008), Kâşgarî'nin Doğumunun Bininci Yıldönümü Dolayısıyla, Türk Edebiyatı, S.420, s.43-47, İstanbul
KAYA, Ceval (2009), Dîvânu Lugâti't-Türk Araplara Türkçeyi Öğretmek İçin mi Yazıldı? III. Uluslararası Türkoloji Kongresi Bildirisi, Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Yayını, s.145-148, Türkistan
KORKMAZ, Zeynep (1995), Kâsgarlı Mahmud ve Divanu Lûgati't Türk, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, C.1, S.629, s.254-260, TDK Yayınları, Ankara
MAHMÛD, Kaşgarlı (2012), Dîvânü Lugat-it-Türk, (Çev. Fuat Bozkurt), Eğitim Yayınevi, Konya
Nizâmü'l-Mülk (2016), Siyasetname, (Çev. AYAR, Mehmet Taha) İş Bankası KültürYay. İstanbul
ONAN, Bilginer (2003), Divanü Lûgat-İt-Türk'ün Dil Öğretim Yöntemleri Ve Dünya Filolojisine Katkıları Bakımından Bir Değerlendirmesi, TÜBAR S.XIII, s.425-445, Niğde
TEKİNOĞLU, Hüseyin (2015), İlk Müslüman Türk Devleti Karahanlılar, Kamer Yay. İstanbul
TÜRKDOĞAN, Melike Gökcan (2010), Siyasetnâmeler ve Bir Siyasetnâme Örneği Olarak Ahmedî'nin İskendernâme'si, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C.3, S.12, s.418-430,