Namık HÜSEYİNLİ, Selvi GÖÇMEN, Davud NASİBOV

Çalışma Hayatında Engelli Haklarına İlişkin Yasal Düzenlemeler ve Engellilerin Haklara İlişkin Farkındalıkları

Engelli bireylerin diğer sağlıklı bireyler gibi toplum yaşamında var olabilmesi, daha refah bir hayat sürebilmesi ve yaşam kalitesinin arttırılabilmesi için ülkemizde onlara çeşitli hak ve hizmetler sunulmaktadır. Ancak engelli bireyler bu hak ve hizmetlerden yararlandıkları takdirde yaşam kaliteleri ve toplumsal hayata katılımları yüksek olacaktır. Bu bakımdan engellilerin hak ve hizmetlerden gerekli ölçüde yararlanması onların hak veya hizmetlere yönelik farkındalıklarıyla yakından ilişkilidir. Bu araştırmanın amacını engelli bireylerin sahip olduğu haklara veya hizmetlere ilişkin farkındalıklarının belirlenmesi ve söz konusu hak ve hizmetlerden ne ölçüde yararlandıklarının tespit edilmesi oluşturmaktadır. Nitel yöntem kullanılan bu araştırma Alanya bölgesinde gerçekleştirilmiş ve engelli bireylerle yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen verilerde görüşme gerçekleştirilen engelli bireylerin büyük çoğunluğunun yararlanabilecekleri hak veya hizmetlerden haberdar olmadıkları görülmüştür. Engellilerin bir kısmı ise farkındalığa sahip olmasına rağmen ya kısmen yararlanabilmekte ya da çeşitli nedenlerle onlara sunulan hak veya hizmetlerden yararlanmak istememektedirler.

Anahtar Kelimeler:

Engelliler, Engelli Hakları, Farkındalık, Alanya’da Engelliler

Legal regulations on Disability Rights in Labour Market and Disabled Individuals Awareness of Their Rights

In order for disabled people to be able to exist in society like other healthy individuals, to live a more prosperous life and to increase the quality of life, various rights and services are provided to them in our country. Only when the disabled individuals benefit from these rights and services, their quality of life and participation in social life will be high. In this respect, their sufficiently benefiting from the rights and services is closely related to their awareness of their rights or services. The purpose of this research is to determine disabled individuals’ awarenesses of their rights or services and to determine to what extent they benefit from these rights and services. This research in which qualitative method was used was conducted in Alanya region and face to face interviews were conducted with the disabled individuals. In the obtained information, it has been observed that the majority of disabled individuals who were interviewed have no awareness of the rights or services they can benefit from. Although some of the disabled individuals have awareness, they either benefit partly or do not want to benefit from the rights or services offered to them for a variety of reasons.

Keywords:

Disabled Individuals, Disability Rights, Awareness, Disabilities in Alanya,

PDF

___

Bozkurt, T. (2009). Anayasa Mahkemesi’nin 4857 Sayılı İş Kanunu, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 2, (98-105), 99-101
ÇSGB, Engelli Çalışanlar İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi, https://www.csgb.gov.tr/media/4600/rehber07.pdf, 12.10.2017.
Centel T., Özürlü Çalıştırma Yükümüne Aykırılığa İlişkin Cezai Sorumluluk Esasları, Sicil İHD, Aralık 2010, 5-10.
Çelik, N. – Caniklioğlu, N. – Canpolat, T. (2014)., İş Hukuku Dersleri, İstanbul.
Demir, F. (2012), Anayasa Hukuku, İzmir.
Dinç, B. (2015). “Okulöncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden Çocukların Ebeveynlerinin Çocuk Hakları Eğitimi Konusundaki Görüşleri”, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 3(1): 7-25.
Engelliler Hakkında Kanun, 7.7.2005- 25868 Sayılı Resmi Gazete, 9463-9468.
Ertürk, L. - Şimşek A. A. – Songür, D. G. – Şengül, G., (2014).Türkiye’de Engelli Farkındalığı ve Engelli Bireylerin Adalete Web Erişilebilirlikleri Üzerine Bir Değerlendirme, Bilgi Dünyası, 15 (2) 375-395.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, 6 Nisan 1949, 9119 Sayılı Resmi Gazete, 203-208.
Kayacı E. (2007). Özürlüler için verimli bir istihdam politikası oluşturulması. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü.
Koca C (2010). Dünya Engelliler Vakfı. Engelsiz Şehir Planlaması Bilgilendirme Raporu, İstanbul, s. 4., https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/9259/mod_ resource/content/ 0/engelsiz%C5% 9Fehirplanlama%20raporu.pdf, 10.10.2017.
Manav, A. E. (2006). İşverenin Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Mağduru Çalıştırma Zorunluluğu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi c. X,s.1,2, 137-169.
Metin, B., (2017). Engellilere Yönelik Sosyal Politikalarda Yerel Yönetimlerin Rolü: Keçiören Belediyesi Örneği, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 19/1, (320-344).
Safer, V. B. (2010). İnme Geçirmiş Türk Hastalarda Craıg Engellilik Değerlendirme ve Rapor Etme Tekniği-Kısa Formu (CHART- sf) ’nun Geçerliliğinin ve Güvenilirliğinin Araştırılması, T.C. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp Ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi.
Sapancı, F. (2013). Sağlık Hizmetlerinde Engellilik Kavramı ve Engellilerin Sağlık Hizmetlerinden Yararlanmaları, T.C. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Stein, A. M & Stein, P.J.S. (2007). “Beyond Disability Civil Rights”, Hastings Law Journal, 58: 1203-1240.
United Nations. (2006). Convention on the Rights of Persons with Disabilities, United Nations http://www.un.org/esa/socdev/enable/rights/convtexte.htm#convtext. (erişim tarihi 20.02.2017).
United Nations. (2014). The Convention on the Rights of Persons with Disabilities Training Guide, United Nations.
Yıldırım, Ş. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.