Ahmet AYTEKİN, Hakan Gökhan GÜNDOĞDU

2814

İklim Değişikliği, Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar Bağlamında Çok Kriterli Bir Değerlendirme

Sürdürülebilir kalkınmanın temelinde çevresel, ekonomik ve sosyal unsurlar başta olmak üzere çok katmanlı bir kalkınma anlayışı yer almaktadır. Bununla birlikte, sürdürülebilir kalkınma amaçları dünyadaki tüm ülkelerin uygulayabileceği sürekli ve gelişen bir kalkınma amacına odaklanmaktadır. Çalışma, ülkelerin “sürdürülebilir şehirler ve topluluklar” ve “iklim eylemi” amaçları bağlamında değerlendirilmesi ve karşılaştırılmasını hedeflemektedir. Bu çalışmada, şehirleri ve insan yerleşimlerini kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir kılma ile iklim değişikliğiyle mücadelede bulunma arasındaki ilişki çok kriterli karar analizi yoluyla değerlendirilmektedir. Bu kapsamda çalışmada DEMATEL yöntemi kriterlerin etkileşimlerinin ve ağırlıklarının belirlenmesi, PIV yöntemi ise ülkelerin sıralanması amacıyla kullanılmıştır. DEMATEL sonuçlarına göre karbon ayakizi en önemli kriter olarak öne çıkmıştır. Toplam enerji tüketimi içindeki yenilebilir enerji miktarı ve atık yönetimi sırasıyla diğer önemli kriterlerdir. PIV ile gerçekleştirilen sıralamada İsveç, Uruguay, Kolombiya, Norveç ve Brezilya önde gelen ülkeler olmuşlardır. Araştırma bulguları, iklim değişikliği ile sürdürülebilir şehirler ve topluluk arasındaki ilişkiyi desteklemektedir.
Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilir Kalkınma, İklim Değişikliği, Sürdürülebilir Şehirler, DEMATEL, PIV

Climate Change, Sustainable Cities, and Communities: A Multi-Criteria Assessment

Sustainable development is based on a multi-layered understanding of development, particularly in terms of environmental, economic, and social factors. sustainable development goals, on the other hand, are continuous and evolving development goals that can be implemented by any country in the world. The study aims to assess and compare countries in terms of "sustainable cities and communities" and "climate action" goals. The relationship between making cities and human settlements inclusive, safe, resilient, and sustainable and mitigating climate change is assessed in this study via multi-criteria decision analysis. In this context, the DEMATEL method was used to determine the criteria's interactions and weights, while the PIV method was employed to rank the countries. The carbon footprint was determined as the most important criterion in the DEMATEL results. Other important criteria to consider are the amount of renewable energy used and waste management. According to the PIV results, Sweden, Uruguay, Colombia, Norway, and Brazil took the top five places. The outcomes of the research back up the link between climate change and sustainable cities and communities.
Keywords:

Sustainable Development, Climate Change, Sustainable Cities, DEMATEL, PIV,

PDF

___

  • Aktaş, Ramazan, Mete M. Doğanay, Yunus Gökmen, Yavuz Gazibey ve Ufuk Türen. Sayısal Karar Verme Yöntemleri. İstanbul: Beta Basım Yayım, 2015.
  • Alam, S. T., S. Ahmed, S. M. Ali, S. Sarker, G. Kabir, A. ul-Islam “Challenges to COVID-19 Vaccine Supply Chain: Implications for Sustainable Development Goals”. International Journal of Production Economics, 239 (2021): 1-16.
  • Allen, Myles R., Heleen de Coninck, Opha Pauline Dube, Ove Hoegh-Guldberg, Daniela Jacob, Kejun Jiang, Aromar Revi, Joeri Rogelj, Joyashree Roy, Drew Shindell, William Solecki, Michael Taylor, Petra Tschakert, Henri Waisman. “2018: Technical Summary”. 2019: 27-46.
  • Aytekin, Ahmet ve Hasan Durucasu. “ok Kriterli Karar Problemlerine Yönelik Yeni Bir Ölçek: Aralıklı ve Aşamalı Tercih-önem Ölçeği”. Sosyal ve Beşerî Bilimlerde Teori ve Araştırmalar. Der., Erdem Sarıkaya, Ankara: Gece Kitaplığı, 2020: 453-474.
  • Breuer, Anita, Hannah Janetschek ve Daniele Malerba. “Translating Sustainable Development Goal (SDG) Interdependencies into Policy Advice”. Sustainability, 11/7 (2019): 1-20.
  • Chapman, Ralph, Philippa Howden-Chapman ve Anthony Capon. “Understanding the Systemic Nature of Cities to Improve Health and Climate Change Mitigation”. Environment international. 94 (2016): 380-387.
  • Coenen, Johanna, Lisa-Maria Glass ve Lisa Sanderink. “Two Degrees and the SDGs: A Network Analysis of the Interlinkages between Transnational Climate Actions and the Sustainable Development Goals”. Sustainability Science, (2021): 1-22.
  • Çolakoğlu, Elif. İklim Değişikliği, Sürdürülebilir Kentler ve Kentsel Planlama Etkileşimi. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. 2019.
  • Ekpoh, Uduak Imo ve Imo Jackson Ekpoh. “Assessing the Level of Climate Change Awareness among Secondary School Teachers in Calabar Municipality, Nigeria: Implication for Management Effectiveness”. International Journal of Humanities and Social Science, 1/3 (2011): 106-110.
  • EPI. “Environmental Performance Index”. Yale University ve Columbia University, 2022.
  • Fontela, Emilio, ve Manfred Gilli. “The Causal Structure of Economic Models”. Futures, 9/6 (1977): 510-518.
  • Fu, Bojie, Shuai Wang, Junze Zhang, Zengqian Hou, ve Jinghai Li. “Unravelling the Complexity in Achieving the 17 Sustainable-development Goals”. National Science Review, 6/3 (2019): 386-88.
  • Fukuda-Parr, Sakiko. “From the Millennium Development Goals to the Sustainable Development Goals: hifts in Purpose, Concept, and Politics of Global Goal Setting for Development”. Gender & Development, 24/1 (2016): 43-52.
  • Government Offices of Sweden. “Voluntary National Review 2021-Sweden: Report on the Implementation of the 2030 Agenda for Sustainable Development”, 2021.
  • Gündoğdu, Hakan Gökhan. Türkiye’de Kamu Yönetiminde Koordinasyon. Ankara: Nobel Yay., 2020.
  • Halady, Indrani R. ve Purba H. Rao. “Does Awareness to Climate Change Lead to Behavioural Change?”. International Journal of Climate Change Strategies and Management, 2/1 (2010): 6-22.
  • Hickman, Robin ve David Banister. Transport, Climate Change and the City. London: Routledge, 2014.
  • Howden-Chapman, Philippa, Michael Keall, Kate Whitwell, ve Ralph Chapman. “Evaluating Natural Experiments to Measure the Co-benefits of Urban Policy Interventions to Reduce Carbon Emissions in New Zealand”. Science of the Total Environment, 700 (2020): 1-7.
  • Kabak, Mehmet ve Yetkin Çınar, Der. Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri: MS Excel® Çözümlü Uygulamalar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2020.
  • Kalkstein, L. S. ve K. E. Smoyer. “The Impact of Climate Change on Human Health: Some International Implications”. Experientia, 49 (1993): 969-979.
  • Karakurt Tosun, Elif. “Sürdürülebilirlik Olgusu ve Kentsel Yapıya Etkileri”. Paradoks, 5/2 (2009): 1-14.
  • Karakurt Tosun, Elif. “Sürdürülebilir Kentsel Gelişim Sürecinde Kompakt Kent Modelinin Analizi”. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20/1 (2013): 31-46.
  • Karaoğlan, Serhat. “DEMATEL ve VIKOR Yöntemleriyle Dış Kaynak Seçimi: Otel İşletmesi Örneği”. Akademik Bakış, 55 (2016): 9-24.
  • Kaya, Hayriye Eylül ve Arzu Taylan Susan. “Sürdürülebilir Bir Kentleşme Yaklaşımı olarak, Ekolojik Planlama ve Eko-kentler”. İdealkent, 11/30 (2020): 909-937.
  • Korucuk, Selçuk. “Ordu ve Giresun İllerinde Kentsel Lojistik Performans Unsurlarına Yönelik Karşılaştırmalı Bir Analiz”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26 (2021): 141-155.
  • Lacey, Forrest G., Daven K. Henze, Colin J. Lee, Aaron van Donkelaar ve Randall V. Martin. “Transient Climate and Ambient Health Impacts due to National Solid Fuel Cookstove Emissions”. Proceedings of the National Academy of Sciences, 114/6 (2017): 1269-1274.
  • Le Blanc, David. “Towards Integration at Last? The Sustainable Development Goals as a Network of Targets”. Sustainable Development, 23/3 (2015): 176-187.
  • Li, Chung-Wei ve Gwo-Hshiung Tzeng. “Identification of a Threshold Value for the DEMATEL Method Using the Maximum Mean De-entropy Algorithm to Find Critical Services Provided by a Semiconductor Intellectual Property Mall”. Expert Systems with Applications, 36/6 (2009): 9891-9898.
  • Marshall, N. A., S. Park, S. M. Howden, A. B. Dowd ve E. S. Jakku. “Climate Change Awareness is Associated with Enhanced Adaptive Capacity”. Agricultural Systems, 117 (2013): 30-34.
  • McCollum, David L., Volker Krey ve Keywan Riahi. “An Integrated Approach to Energy Sustainability”. Nature Climate Change, 1/9 (2011): 428-429.
  • McMichael, Anthony J. “Globalization, Climate Change, and Human Health”. New England Journal of Medicine, 368/14 (2013): 1335-1343.
  • McMichael, Anthony J., Rosalie E. Woodruff, ve Simon Hales. “Climate Change and Human Health: Present and Future Risks”. The Lancet, 367/9513 (2006): 859-869.
  • Mufazzal, Sameera, ve S. M. Muzakkir. “A New Multi-criterion Decision Making (MCDM) Method Based on Proximity Indexed Value for Minimizing Rank Reversals”. Computers & Industrial Engineering, 119 (2018): 427-438.
  • Nerini, Francesco Fuso, Benjamin Sovacool, Nick Hughes, Laura Cozzi, Ellie Cosgrave, Mark Howells, Massimo Tavoni, Julia Tomei, Hisham Zerriffi ve Ben Milligan. “Connecting Climate Action with Other Sustainable Development Goals”. Nature Sustainability, 2/8 (2019): 674-680.
  • Omri, Anis, ve Nejah Ben Mabrouk. “Good Governance for Sustainable Development Goals: Getting Ahead of the Pack or Falling Behind?”. Environmental Impact Assessment Review, 83 (2020): 1-8.
  • Paksoy, Semin. “Türkiye’nin İklim Aksiyonunun Bugünkü Durumu”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28/3 (2019): 155-169.
  • Patz, Jonathan A., Diarmid Campbell-Lendrum, Tracey Holloway, ve Jonathan A. Foley. “Impact of Regional Climate Change on Human Health”. Nature, 438/7066 (2005): 310-317.
  • Pradhan, Prajal, Luís Costa, Diego Rybski, Wolfgang Lucht, ve Jürgen P. Kropp. “A Systematic Study of Sustainable Development Goal (SDG) Interactions”. Earth’s Future, 5/11 (2017): 1169-1179.
  • Rodić, Ljiljana, ve David C. Wilson. “Resolving Governance Issues to Achieve Priority Sustainable Development Goals related to Solid Waste Management in Developing Countries”. Sustainability, 9/3 (2017): 1-18.
  • Rodrigue, Jean-Paul, Claude Comtois ve Brian Slack. The Geography of Transport Systems. 3rd ed. New York: Routledge, 2013.
  • Saint Akadiri, Seyi, Andrew Adewale Alola, Ada Chigozie Akadiri, ve Uju Violet Alola. “Renewable Energy Consumption in EU-28 Countries: Policy toward Pollution Mitigation and Economic Sustainability”. Energy Policy, 132 (2019): 803-810.
  • Sanchez Rodriguez, Roberto, Diana Ürge-Vorsatz ve Aliyu Salisu Barau. “Sustainable Development Goals and Climate Change Adaptation in Cities”. Nature Climate Change, 8/3 (2018): 181-183.
  • Saraç, Bilal ve Nesrin Alptekin, “Türkiye’de İllerin Ssürdürülebilir Kalkınma Göstergelerine göre Değerlendirilmesi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13/1 (2017): 19-49.
  • Scharlemann, Jörn P.W., Rebecca C. Brock, Nicholas Balfour, Claire Brown, Neil D. Burgess, Miriam K. Guth, Daniel J. Ingram, Richard Lane, Juliette G.C. Martin ve Sylvia Wicander. “Towards Understanding Interactions between Sustainable Development Goals: The Role of Environment–human Linkages”. Sustainability Science, 15/6 (2020): 1573-1584.
  • Sınmaz, Serkan. “Yeni Gelişen Planlama Yaklaşımları Çerçevesinde Akıllı Yerleşme Kavramı ve Temel İlkeleri”. Megaron, 8/2 (2013): 76-86.
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. “Türkiye İklim Değişikliği 6. Bildirimi”. Ankara, 2016.
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. “İklim Değişikliği ile Mücadele Zirvesi”. Ankara, 2021.
  • T.C. Dışişleri Bakanlığı. “En Az Gelişmiş Ülkeler”, 2022.
  • The Ecological Footprint Explorer. “The National Footprint and Biocapacity Accounts (NFAs)”, 2022.
  • TÜİK. “Sera Gazı Emisyon İstatistikleri, 1990-2019”, 2021.
  • UN. “Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development”. United Nations General Assembly. New York, 2015, 1-41.
  • UN Department of Economic and Social Affairs. World Population Prospects 2019: Highlights, New York: United Nations, 2019.
  • UN Department of Economic and Social Affairs. “SDG Indicator Database”, 2022.
  • UNFCCC. “Opportunities and Options for Integrating Climate Change Adaptation with the Sustainable Development Goals and the Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015-2030”, 2017: 1-27.
  • UN-Habitat. “Developing Public Space and Land Values in Cities and Neighbourhoods”, Discussion Paper, 23 July 2018.
  • UN-Habitat. World Cities Report 2020: The Value of Sustainable Urbanization, 2020.
  • UNISDR. Sedai Framework for Disaster Risk Reduction 2015-2030. 2015.
  • WB. “World Bank Open Data”. 2022. Erişim 15 Mart 2022 2022, https://data.worldbank.org/.
  • Yücel Işıldar, Gamze. “2011 Avrupa Yeşil Başkenti Hamburg: Eko-kent Kriterleri ve Performans Göstergeleri açısından İncelenmesi”. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12/23 (2012): 241-262.
İnsan ve İnsan-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: Okur Yazar Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Dünyada Enerji Yoksulluğuna Odaklanmak: Sorunlar ve Politikalar

Tuğba BAŞARSLAN ARSLAN, Aslan Tolga ÖCAL

Kentlerde İklim Değişikliğinin Olası Etkilerinin Azaltılmasında Yeşil Altyapı ve Ekosistem Hizmetlerinin Rolü

Özgür KAMER AKSOY, E. Seda ARSLAN

İklim Adaletine Kant ve Rawls’un Etik Temelli Adalet Teorileri Çerçevesinde Felsefi Bir Yaklaşım

AYSEL DEMİR

İklim Krizine Türk Medyası Çerçevesinden Bakmak

Seçil ÖZAY, Süheyla Nil MUSTAFA

İklim Değişikliği ve Para Politikası: Türkiye için bir Değerlendirme

Veysel KARAGÖZ

İklim Değişikliği, Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar Bağlamında Çok Kriterli Bir Değerlendirme

Ahmet AYTEKİN, Hakan Gökhan GÜNDOĞDU