Hülya ÖZTÜRK TEL, Fatma Şebnem KULOĞLU YÜKSEL

Kızılkoyun Nekropolü Arkeolojik Sit Alanı’nın Koruma-Planlama Kapsamında Değerlendirilmesi

Mezopotamya’nın en eski yerleşim merkezlerinden biri olan Şanlıurfa; su kaynaklarına yakın olması, verimli toprakları ve ticaret yolları üzerinde bulunmasından dolayı tarih boyunca stratejik bir öneme sahip olmuştur. Şanlıurfa kentinin tarihine bakıldığında birçok uygarlığa ev sahipliği yaptığı ve kültürel çeşitliliğe sahip olduğu görülmektedir. Kentin yaklaşık 12 bin yıllık bir tarihi geçmişi vardır. Bu tarihi geçmişin izlerini taşıyan arkeolojik sit alanları uygarlıkların kültürleri, yaşam tarzları ve çevre oluşumları açısından önemli verileri içermektedir. Şanlıurfa geleneksel kent merkezinde çok sayıda arkeolojik sit alanı yer almaktadır. Bunlardan birisi de 2012 yılında arkeolojik sit alanı olarak ilan edilen “Kızılkoyun nekropolü arkeolojik sit alanı”dır. Araştırma alanında erken Roma dönemine ait çok sayıda mağara mezar bulunmaktadır. Çalışma, alanla ilgili arazi etüd-analiz çalışmaları ve bu verilerin sentezlenerek değerlendirilmesi aşamalarını içermektedir. Araştırma kapsamında; alanın arkeolojik sit alanı ilan edilmeden önceki durumunun ve ilan edildikten sonraki süreçte Kızılkoyun nekropolü arkeolojik sit alanı koruma planlama sürecinin değerlendirilmesi yapılmış, sorun ve olanakları tespit edilmiştir. Elde edilen verilere göre geleceğe dönük planlama ve uygulama ilkeleri tanımlanmış ve alanla ilgili öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Şanlıurfa kenti, Arkeolojik sit alanı, Koruma-Planlama, Nekropol

PDF

___

1. Ekinci, A., Paydaş, K., 2008. Taş Devrinden Osmanlıya Urfa. Şanlıurfa valiliği. Şanlıurfa. 2. GAP, 1998. T.C. Kültür Bakanlığı ve Unesco, Türkiye Milli Komisyonu,GAP Bölgesi'nde Kültür Varlıklarının Korunması, Yaşatılması ve Tanıtılması Sempozyumu: 01-05 Haziran 1998, Şanlıurfa 3. Karacadağ, 2012. Göbeklitepe dünyanın ilk tapınağı. Karacadağ kalkınma ajansı yayını. Şanlıurfa. 4. KTB, 2016. Kültür turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Ve Müzeler Genel Müdürlüğü (http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,107465/sanliurfada-roma-donemi-kaya-mezari.html) (Erişim:30.12.2016) 5. KTB, 2017. Urfada Roma ve Bizans Dönemi, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,80732/roma-ve-bizans-donemi-116-639.html (Erişim: 03.03.2017) 6. Kürkçüoğlu, A.C. 2011 Urfa “Fotoğraflarla Evvel Zaman İçinde” Şalıurfa Belediyesi Kültür Ve Sosyal İşler Müdürlüğü yayını, Ankara 7. Sarıkaya Levent, Y. 2009. "Koruma-Planlama Süreçleri Üzerine Genel Bir Değerlendirme: Soli-Pompeiopolis Örneği." Planlama Dergisi. 3-4 : 43-61. 8. Örnek Özden, E. 2006 “Kentsel sit alanı” ilanı “mutlak korunuyor” anlamına geliyormu? Gazi ün. Müh.Mim. Fak. Der. 21-4:651-660. 9. Tuna, N. 1994. Koruma Planlamasında Arkeolojik Alanların Saptanması ve Belgelenmesi, Tekeli, İ. (der.) Kent, Planlama, Politika, Sanat 2 içerisinde, s. 619–636. 10. Tunçer, M. 2013.” Ankara Tarihi Kent Merkezi Yenileme Planı Koruma Planı. Niteliği Ve İptaline İlişkin Gerekçeler” Vekam ankara araştırmaları dergisi cilt 1 sayı 2