Fatma Gülfeşan ÇANAKÇİ, Burhan Can ÇANAKÇİ

İLERİ SİSTEMİK RİSK ALTINDA BULUNAN HASTALARDA AĞIZ VE DİŞ HASTALIKLARININ İNSİDANSININ İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı Trakya Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesine başvuran hastalarda bulunan ağız ve diş hastalıklarının ileri sistemik sorunlara ve/veya hasara sebep olma ihtimali bulunan sistemik hastalıklara sahip hasta grupları içindeki sayılarının ve oranlarının değerlendirilmesidir. Trakya Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesine başvuran rastgele 2000 hasta incelenmiştir. Tedaviye engel olmayan/tıbbi konsültasyon gerekliliği bulunmayan sistemik hastalıklar basit sistemik hastalıklar (SH) olarak, tedavi yapılması uygun olmayan veya tıbbi konsültasyona veya proflaksiye ihtiyaç duyulan sistemik hastalık varlığı ise riskli sistemik hastalık (RSH) olarak değerlendirilmiştir. Hastaların hastaların panaromik ve periapikal radyografları, anamnez formları ve tedavi planları incelenmiş, belirlenen dental problemlerin sayısı ve oranı tespit edilmiştir. Hastaların %39.5’inde SH, SH olan hastaların %31,2’inde ise RSH mevcuttur. RSH en sık ≥ 65 (%28.3) ve 41–62 (%17.5) yaş aralıklarında görülmüştür (P<0.05). En sık görülen RSH ileri kardiyak problemler (%12), geçirilmiş kanser, radyoterapi ve/veya kemoterapi hikayesi (%10.3), gebelik (%9.5) ve aktif kanser, radyoterapi ve/veya kemoterapi hikayesidir (%8, P<0.05). RSH sahip hastalarda en sık görülen dental problemler eksik diş/protetik tedavi gereksinimi (%26.9) ve lokalize periodontal hastalıklardır (%22.7, P<0.05). Detaylı sistemik anamnez ve konsültasyon dental tedaviler esnasında özellikle RSH’a sahip bireylerde yaşanacak sistemik komplikasyonlarda önemli ölçüde azalma sağlayacaktır. Ayrıca diş hekimlerinin olası sistemik komplikasyonlara karşı tıbbi eğitim alması önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Dental hastalık, Dental Tedavi, Riskli sistemik hastalık, Sistemik hastalık

Incidence of Oral and Dental Diseases in Patients with High Risk Systemic Problems

The aim of this study is to evaluate the incidence and rate of dental diseases in patients who applied to the Faculty of Dentistry, Trakya University among the patient groups with advanced systemic problems and/or systemic diseases. 2000 random patients were examined. Systemic diseases that do not prevent treatment or do not require consultation were evaluated as simple systemic diseases (SD), and the presence of systemic diseases that prevent treatment or require medical consultation or prophylaxis were evaluated as high risk systemic diseases (HRSD). Radiographs, anamnesis forms and treatment plans were examined, and the number and rate of dental problems were determined. 39.5% of the patients have SH, and 31.2% of the patients HRSH. HRSH was most frequent in the age ≥65 (28.3%) and 41 - 62 (17.5%, P<0.05). Most common HRSH are advanced cardiac problems (12%), history of cancer, radiotherapy, and/or chemotherapy (10.3%), pregnancy (9.5%), and cancer, radiotherapy, and/or chemotherapy (8%, P<0.05). The most common dental problems in patients with HRSH are missing teeth/prosthetic treatment (26.9%) and localized periodontal diseases (22.7%, P<0.05). Detailed systemic anamnesis will provide a significant reduction in systemic complications, especially in individuals with HRSH. Also, it is important for dentists to receive medical education to prevent possible systemic complications.

Keywords:

Dental disease, Dental treatment, Risky systemic disease, Systemic disease,

PDF

___

Aggarwal, A., Panat, S. R., Talukder, S. (2011). Self‐reported medical problems among dental patients in western uttar pradesh, India. Journal of dental education, 75(12), 1635-1640.
Al‐Bayaty, H., Murti, P., Naidu, R., Matthews, R., Simeon, D. (2009). Medical problems among dental patients at the school of dentistry, the university of the West Indies. Journal of dental education, 73(12), 1408-1414.
Altan, G., Köse, T. E., Çene, E., Özcan, I. (2017). Bir üniversite hastanesi dis hekimligi birimine basvuran hastalarin anamnez kayitlarinin degerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri. Dishekimligi Bilimleri Dergisi, 23(2), 69.
Aydıntuğ, Y. S., Şençimen, M., Bayar, G. R., Mutlu, İ., Gülses, A. (2010). Ağız, diş, çene hastalıkları ve cerrahisi polikliniğine başvuran erişkin hastalarda çeşitli sistemik hastalıkların görülme sıklıkları. Gülhane Tıp Dergisi, 52(1), 7-10.
Badros, A., Weikel, D., Salama, A., Goloubeva, O., Schneider, A., Rapoport, A., ... Ord, R. (2006). Osteonecrosis of the jaw in multiple myeloma patients: clinical features and risk factors. Journal of Clinical Oncology, 24(6), 945-952.
Bavitz, J. B. (2006). Dental management of patients with hypertension. Dental Clinics, 50(4), 547-562.
Canger, E. M., Fatma, A., Tatli, Ş. (2018). Bir diş hekimliği fakültesine başvuran bireylerin sistemik durumlarinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 28(3), 333-340.
Ciğerim, L. (2019). Diş hekimliği fakültesine başvuran bireylerin medikal profili. Van Tıp Dergisi, 26(1), 1-5.
Cintra, L. T. A., Estrela, C., Azuma, M. M., Queiroz, Í. O. d. A., Kawai, T., Gomes-Filho, J. E. (2018). Endodontic medicine: interrelationships among apical periodontitis, systemic disorders, and tissue responses of dental materials. Brazilian oral research, 32.
Dayer, M., Thornhill, M. (2018). Is antibiotic prophylaxis to prevent infective endocarditis worthwhile? Journal of Infection and Chemotherapy, 24(1), 18-24.
Demirel, F., Şener, O. (2015). Sık rastlanan ilaç allerjileri: Lokal ve genel anestezik allerjisi. Türkiye Klinikleri İmmünoloji Alerji-Özel Konular, 8(1), 49-59.
Dhanuthai, K., Sappayatosok, K., Bijaphala, P., Kulvitit, S., Sereerat, T. (2009). Prevalence of medically compromised conditions in dental patients. Med Oral Patol Oral Cir Bucal, 14(6), E287-291.
Doyle, Y., Fenlon, M. (1989). Medical screening of 1500 patients in a dental surgery: a prospective study. The Journal of the Royal College of General Practitioners, 39(327), 415-417.
Elrick, H., Stimmler, L., Hlad Jr, C., Arai, Y. (1964). Plasma insulin response to oral and intravenous glucose administration. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 24(10), 1076-1082.
Fernández-Feijoo, J., Garea-Gorís, R., Fernández-Varela, M., Tomás-Carmona, I., Diniz-Freitas, M., Limeres-Posse, J. (2012). Prevalence of systemic diseases among patients requesting dental consultation in the public and private systems. Medicina oral, patologia oral y cirugia bucal, 17(1), e89.
Gazal, G. (2020). Management of an emergency tooth extraction in diabetic patients on the dental chair. The Saudi Dental Journal, 32(1), 1-6.
Georgiou, T., Marshall, R., Bartold, P. (2004). Prevalence of systemic diseases in Brisbane general and periodontal practice patients. Australian dental journal, 49(4), 177-184.
Gökalp, S., Güçiz Doğan, B., Tekçiçek, M., Berberoğlu, A., Ünlüer, Ş. (2007). Erişkin ve yaşlılarda ağız-diş sağlığı profili Türkiye-2004. Hacettepe Diş Hek Fak Derg, 31(4), 11-18.
Göktürk, Ö., Göktürk, H. (2014). Amasya ağiz ve diş sağliği merkezine başvuran hastalarin endodontik ve periodontal tedavi gereksinimlerine göre araştirilmasi. Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 24(3), 360-366.
Güngörmüş, Z., Erdem, Ö. B. (2014). Kanser hastalarında yaşam kalitesi ve oral mukozit. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 5(1), 24-7.
Hatipoğlu, M. G., Hatipoğlu, H., Pekkan, G. (2012). Bir üniversite hastanesi diş hekimliği birimine başvuran hastalarin anamnez formlarinin değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 54-58.
Jereczek-Fossa, B. A., Orecchia, R. (2002). Radiotherapy-induced mandibular bone complications. Cancer treatment reviews, 28(1), 65-74.
Karjalainen, K. M., Knuuttila, M. L., von Dickhoff, K. J. (1994). Association of the severity of periodontal disease with organ complications in type 1 diabetic patients. Journal of periodontology, 65(11), 1067-1072.
Kaur, J. (2017). Assessing the medical health statistics of patients in a dental institute. Journal of Advanced Medical and Dental Sciences Research, 5(9), 64-68.
Kınoğlu, T., Akhunlar, M., Alasya, D., Şinasi, K. (1986). Diş hekimliğinde sistemik hastalıklar. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 3(1), 115-119.
Kömerik, N., Çadır, B. (2004). Ağız cerrahisi bölümü tarafından istenen konsültasyon formlarının analizi: tıp ve diş hekimliği iletişimi ihmal edilmiş bir ayrıntı mı? Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 21(3), 205-208.
Lockhart, P. B., Brennan, M. T., Sasser, H. C., Fox, P. C., Paster, B. J., Bahrani-Mougeot, F. K. (2008). Bacteremia associated with tooth brushing and dental extraction. Circulation, 117(24), 3118.
Marx, R. E. (2009). Reconstruction of defects caused by bisphosphonate-induced osteonecrosis of the jaws. Journal of oral and maxillofacial surgery, 67(5), 107-119.
Maryam, A., Atessa, P., Pegah, M. M., Zahra, S., Hanieh, G., Davood, A., Yeganeh, K. (2015). Medical risk assessment in patients referred to dental clinics, Mashhad, Iran (2011-2012). The open dentistry journal, 9, 420.
Mealey, B. L., Ocampo, G. L. (2007). Diabetes mellitus and periodontal disease. Periodontology 2000, 44(1), 127-153.
Meechan, J., Parry, G., Rattray, D., Thomason, J. (2002). Effects of dental local anaesthetics in cardiac transplant recipients. British dental journal, 192(3), 161-163.
Ockerman, A., Miclotte, I., Vanhaverbeke, M., Verhamme, P., Poortmans, L.-L., Vanassche, T., ... Jacobs, R. (2019). Local haemostatic measures after tooth removal in patients on antithrombotic therapy: a systematic review. Clinical oral investigations, 23(4), 1695-1708.
Öztaş, N., Tüfekcioğlu, D. (2003). Diş hekimliği ve alerji. Cumhuriyet Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 6(1), 37-42.
Power, D., Sambrook, P., Goss, A. (2019). The healing of dental extraction sockets in insulin‐dependent diabetic patients: a prospective controlled observational study. Australian dental journal, 64(1), 111-116.
Radfar, L., Suresh, L. (2007). Medical profile of a dental school patient population. Journal of dental education, 71(5), 682-686.
Ruggiero, S. L., Dodson, T. B., Fantasia, J., Goodday, R., Aghaloo, T., Mehrotra, B., O'Ryan, F. (2014). American Association of Oral and Maxillofacial Surgeons position paper on medication-related osteonecrosis of the jaw—2014 update. Journal of Oral and Maxillofacial Surgery, 72(10), 1938-1956.
Šutej, I., Peroš, K., Trkulja, V., Rudež, I., Barić, D., Alajbeg, I., ... Lepur, D. (2020). The epidemiological and clinical features of odontogenic infective endocarditis. European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases, 39(4), 637-645.
Şener, E., Gürhan, C., Coşgun, E., Mert, A. (2017). Sistemik hastalık varlığının dental tedavi gereksinimi ile yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dergisi, 38(1), 54-61.
Teufer, B., Sommer, I., Nussbaumer-Streit, B., Titscher, V., Bruckmann, C., Klerings, I., Gartlehner, G. (2019). Screening for periodontal diseases by non-dental health professionals: a protocol for a systematic review and overview of reviews. Systematic Reviews, 8(1), 61.
Thorstensson, H., Kuylenstiema, J., Hugoson, A. (1996). Medical status and complications in relation to periodontal disease experience in insulin‐dependent diabetics. Journal of clinical periodontology, 23(3), 194-202.
Tunalı, M., Erşahan, Ş., Aydinbelge, M. (2014). Periodontal hastalik ile diyabet arasinda çift yönlü ilişki. Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(1), 28-38.
Yalçın, E. D. (2019). Radyoterapi ve kemoterapi öncesi ve sonrası dental yaklaşımlar. Turkiye Klinikleri Oral and Maxillofacial Radiology-Special Topics, 5(3), 7-16.
Yarows, S. A., Vornovitsky, O., Eber, R. M., Bisognano, J. D., Basile, J. (2020). Canceling dental procedures due to elevated blood pressure: Is it appropriate? The Journal of the American Dental Association.
Zehani, A., Smichi, I., Marrakchi, J., Besbes, G., Haouet, S., Kchir, N. (2017). Agressive infection following a dental extraction in a diabetic patient: Rhinocerebral mucormycosis. La Tunisie medicale, 95(5), 378-380.