SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIK ALGISI VE SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ

Bu araştırma, Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlık algısı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tipteki bu çalışmanın evrenini Mart-Haziran 2019 tarih aralığında Gölhisar Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunda eğitim ve öğretime devam eden tüm öğrenciler (890 öğrenci), örneklemi ise çalışmaya katılım sağlayan 600 öğrenci oluşturmuştur. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”, “Sağlık Algısı Ölçeği (SAÖ)” ve “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ)” ile elde edilmiştir. Veriler; tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada yer alan öğrencilerin %88.5’i 18-21 yaş aralığında, %70.8’i kadın ve %39.5’i tıbbi sekreterlik ve dokümantasyon bölümünde okumaktaydı. Öğrencilerin SAÖ toplam puan ortalaması 50.61±6.61 ve SYBDÖ toplam puan ortalaması ise 123.05±19.93 idi. Öğrencilerin okuduğu bölüm, sınıf ve genel sağlık durumu değişkenleriyle SAÖ ve SYBDÖ arasında istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmiştir. Öğrencilerin SAÖ toplam puanı ile SYBDÖ toplam puanı arasında ise pozitif yönde zayıf bir ilişki belirlenmiştir (p=0.000, r=0.196). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlık algısı arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının da arttığı belirlenmiş olup sağlık algısı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını arttırmak için ders müfredatlarına seçmeli derslerin eklenmesi, kurs ve seminerlerin düzenlenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık Algısı, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Sağlıklı Yaşam Biçimi, Öğrenci

Determining Health Perceptions and Healthy Life Style Behaviors of Vocational School of Health Services Students

This study was conducted to determine health perceptions and healthy lifestyle behaviors of vocational school of health services students. The population of this descriptive study was composed of all students (890 students) who continued their education and training at Gölhisar Health Vocational High School between March-June 2019, and the sample consisted of 600 students participating in the study. The data were obtained by “Personal Information Form”, developed by the researchers, “Health Perception Scale (HPS)” and “Healthy LifeStyle Behaviors Scale (HLSBS)”. Data were analyzed using descriptive statistics, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis test and Spearman correlation analysis. 88.5% of the participants were aged between 18 and 21 years, 70.8% of them were female students and 39.5% of them studied at the department of Medical Documentation and Secretariat. The students’ average total score of HPS was 50.61±6.61 and their average total score of HLSBS was 123.05±19.93. A statistically significant difference was found between the variables of the department, grades and general health status of the students and the HPS and HLSBS. A weak and positive correlation was determined between the students' HPS total score and HLSBS total score (p=0.000, r=0.196). It was found that as health perception of vocational health school students increased, so did their healthy lifestyle behaviors. It may be recommended that optional subjects be included in curriculums and courses and seminars be organized in order to maximize health perceptions and healthy lifestyle behaviors.

Keywords:

Health Perception, Healthy Lifestyle., Student, Vocational School of Health Services,

PDF

___

Açıkgöz, A., Akgün, M. F., Korkut, B., Çeçen, E., Kocaoğlu, N. M., Dayı, A. (2018). Tıp fakültesi öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili etmenler: gözlemsel araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 32(2), 99-110.
Açıkgöz, Çepni, S., Kitiş, Y. (2017). Relationship between healthy lifestyle behaviors and health locus of control and health-specific self-efficacy in university students. Japan Journal of Nursing Science, 14, 231-239.
Açıksöz, S., Uzun, Ş., Arslan, F. (2013). Hemşirelik öğrencilerinin sağlık algısı ile sağlığı geliştirme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 55, 181-187.
Aydın Dinçer, G. B., Başkurt, F. (2019). Fizyoterapi öğrencilerinin sağlık algısı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Babaoğlu, U. T., Cevizci, S., Demir Özdenk, G. (2014). Evaluation of healthy lifestyle behaviors of female students in a public accommodation center from Kırsehir, Turkey. Mater Sociomed, 26(6), 372-377.
Bahar, Z., Açıl, D. (2014). Sağlığı geliştirme modeli: kavramsal yapı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(1), 59-67.
Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12, 1-13.
Cihangiroğlu, Z., Deveci, S. E. (2011). Fırat üniversitesi Elazığ sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 16(2),78-83.
Çilingir, D., Aydın, A. (2017). Hemşirelik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin sağlık algısı. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25(3), 167-176.
Diamond, J. J., Becker, J. A, Arenson, C. A., Chambers, C. V., Rosenthal, M. P. (2007) Development of a scale to measure adults’ perceptions of health: priliminary findings. Journal of Community Psychology, 35(5), 557-561.
Doğu, Ö., Atasoy, I. (2017). Hemşirelik lisans öğrencilerinde sağlık algısına cinsiyet ve diğer faktörlerin etkisi. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 9(2), 107-13.
Dülger, H., Seven, A. (2020). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlık algı düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi: kesitsel bir çalışma. EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 14, 254-265.
Efteli, A., Khorshtd, L. (2016). İki farklı bölüm öğrencilerinin sağlık algılarının karşılaştırılması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32(2), 1-10.
Gayef, A. (2019). Healthy living behaviors in university students and related factors. The Anatolian Journal of Family Medicine, 2(1), 2-6.
İlhan, N., Batmaz, M., Latife, A. (2010). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(3), 34-44.
İskender, H., Dokumacıoğlu, E., Kanbay, Y., Kılıç, N. (2018). Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam ve depresyon puan düzeyleri ile ilgili faktörlerin belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(4), 414-423.
Kadıoğlu, H., Yıldız, A. (2012). Sağlık algısı ölçeğinin Türkçe çevriminin geçerlilik ve güvenilirliği. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 32(1), 47-53.
Karaca, T., Aslan, S. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin sağlık durumu algılarının ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 734-739.
Lee, J. A., Park, J., Kim, M. (2015). Social and physical environments and self-rated health in urban and rural communities in Korea. International Journal of Environmental Research and Public Health, 12(12), 14329-41.
Özcan, S., Bozhüyük, A. (2016). Çukurova üniversitesi sağlık bilimleri öğrencilerinin sağlıklı yaşam davranışları. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 41(4), 664-674.
Özdelikara, A., Ağaçdiken Alkan, S., Mumcu, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinde sağlık algısı, sağlık anksiyetesi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Bakırköy Tıp Dergisi, 14, 275-282.
Polat Külcü, D., Öz, F. B., Aktaş, D. (2019). Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 29(1), 72-78.
Sayın Kasar, K., Akyol, A. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının obezite önyargı düzeyine etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16(2), 79-86.
Soysal, A., Karaman, M., Alıcı, H. (2018). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörler. Journal of Current Researches on Health Sector, 8(2), 49-66.
Şen, M. A., Ceylan, A., Kurt, M. E., Palancı, Y., Adın, C. (2017). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 44(1), 1-11.
Şenol, V., Çetinkaya, F., Ünalan, D., Balcı, E., Öztürk, A. (2010). Determinants of self-rated health in general population in Kayseri, Turkey. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 30(1), 88-96.
Şimşek, H., Öztoprak, D., İkizoğlu, E., Safalı, F., Yavuz, Ö., Onur, Ö., Telek, Ş., Çiftçi, Ş. (2012). Tıp fakültesi öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 26(3), 151-157.
Tuğut, N., Bekar, M. (2008). Üniversite öğrencilerinin sağlığı algılama durumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(3), 17-26.
Tuygar, Ş. F., Arslan, M. (2015). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2), 59-66.
Vural, P. I., Bakır, N. (2015). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 36-42.
Walker, S. N., Hill-Polerecky, D. M. (1996). Psychometric evaluation of the health promoting lifestyle profile. University of Nebraska Medical Center.
Wang, D., Xing, X. H., Wu, X. B. (2013). Healthy lifestyles of university students in China and influential factors. The ScientificWorld Journal, 1-10.
Yalnızoğlu Çaka, S., Topal, S., Karakaya Suzan, Ö., Çınar, N., Altınkaynak, S. (2017). Hemşirelik öğrencilerin sağlık algısı ile özgüvenleri arasındaki ilişki. Journal of Human Rhythm, 3(4), 199-203.