TİCARİ SÖZLEŞMELERİN YABANCI DİLDE HAZIRLANMASINA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR

805 sayılı İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılmasına Dair Kanun, sözleşmelerde yabancı dil kullanımına ilişkin getirdiği sınırlamalar ve bunlara ilişkin müeyyidelerle, Türk ticaret hukuku açısından özel bir önem taşımaktadır. Özellikle, düzenlemenin kapsamı ve müeyyidenin borçlar hukuku açısından sonuçlarının tayininde yaşanan belirsizlik, konunun tartışmalı yönlerine işaret etmektedir. Bu konuda, “sözleşmedeki lehe nitelikteki maddelere dayanılamaması” genel kabul gören yaptırımdır. Ancak, Kanun’un uygulanması açısından birbirinden farklılaşan yargı kararları tespit edilmektedir. Bazı kararlarda yabancı dilde düzenlenen sözleşmenin hükümsüz olduğu kabul edilmekte; aksi yöndeki kararlarda ise, bu duruma rağmen sözleşmeye dayalı olarak talepte bulunulabileceği kabul edilmektedir. Ayrıca, bazı kararlarda “taraflardan birinin yabancı tabiiyetinde olması” veya “tarafların basiretli davranma yükümü taşıyan tacirler olması” gibi nedenlere dayalı olarak 805 sayılı Kanun’un uygulanmayacağına karar verdiği; fakat bu kararların Yargıtay tarafından bozulduğu görülmektedir. Çalışmanın ilk kısmında, 805 sayılı Kanun’un ve yabancı dildeki sözleşmelere bağlanan hukuki sonuçların açıklanması amaçlanmaktadır. İkinci kısımda, konuya ilişkin yargı kararları incelenecek ve son kısımda ise, düzenlemenin hukuk uygulamasındaki etkileri değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

805 Sayılı Kanun, Sözleşmelerde Yabancı Dil Kullanımı, Lehe Sözleşme Maddelerine Dayanılamaması Yaptırımı

LEGAL CONSEQUENCES OF DRAFTING COMMERCIAL CONTRACTS IN A FOREIGN LANGUAGE

Act No 805 on Compulsory Use of Turkish in Commercial Enterprises has a specific importance according to Turkish commercial law, due to its constraints on the use of foreign languages and regarding sanctions.In particular, the scope of the regulation and ambiguity in determining the results of the sanctions regarding law of obligations point out the controversial sides of the regulation. On this subject, “not relying upon contract articles” is a commonly accepted sanction. However, it is noted that there are differing judicial decisions considering the application of the Act. In some decisions, it is accepted that the contract drawn up in a foreign language is invalid; in countering decisions, it is accepted that parties could depend on these contracts for their claims. Besides, some courts decide that Act No 805 is inapplicable according to the grounds such as “a party is a foreign national” or “parties are merchants who are liable to act prudently”; yet, it is noted that these decisions are reversed by the Court of Cassation. In the first section of the study, it is aimed to explain the Act No. 805 and the legal consequences regarding the contracts in a foreign language. In the second section, relevant judicial decisions are examined and in the last section, the effects of the regulation in legal practice are evaluated.

Keywords:

Act No 805, Use of Foreing Language in Contracts, The Sanction of not Relying Upon Contract Articles,

PDF

___

AKINCI, Ziya: Milletlerarası Tahkim, İstanbul 2016.
AKSOY, Hüseyin Can: “Ceza Koşulunun Borçlunun Borca Aykırı Davranışı ile İlişkisi Nedir?”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 24(2), 2018, s.999-1018.
AKTAŞ, Sururi: “Hukuk Kavramının Analizi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 67(3), 2018, s.227-252.
AKTAŞ, Sururi: “Hukukta Yorum Çabaları”, EÜHFD, 15(3-4), 2011, s.1-33.
AKÜZÜM, Ural: “805 Sayılı Kanun & Tahkim Dilinin Türkçe Olması Zorunluluğu (Karar İncelemesi)”, http://www.ista.org.tr/tr/blog/805-sayili-kanun-tahkim-dilinin-turkce-olmasi-zorunlulugu-karar-incelemesi, (erişim tarihi: 10.04.2020).
ALIŞKAN, Murat: “İktisadi Müesseselerde Türkçe Kullanma Zorunluluğu”, AÜEHFD, VIII (1-2), 2005, s.349-378.
ANTALYA, Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 5/1,1, 2. Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara 2019.
ATEŞ, Derya: “Sözleşme Özgürlüğü Yönünden Dürüstlük Kuralları”, TBB Dergisi, 72, 2007, s.75-93.
BAHTİYAR, Mehmet: “805 Sayılı “İktisadi Müesseselerde “Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun”un Kapsamı ve Yaptırımı Sorunu”, Prof.Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, II. Cilt, İstanbul 2007, s.1731-1750.
BASMACI, Arzu/SU, İrem: “Republic of Turkey” in Aubin, Yann/Longeax, Luouis/Vecchiatto, Jean-Claude: International Bank and Other Guarantees Handbook, 1. Bası, Kluwer Law International, Hollanda 2011, s.559-606.
BAYRAMLIOĞLU, Emre: “Turkish Copyright Law on Free and Open Source Software (FOSS) Licenses”, in Metzger, Axel: Free and Open Source Software (FOSS) and Other Alternative License Models: A Comparative Analysis, 1. Bası, Springer, İsviçre 2016, s.445-460.
BAYSAL, Pelin/KAĞAN ÇEVİK, Bilge: Can One Arbitrate with a Turkish Party Based on a Contract in an Language other than Turkish, 09.08.2019 https://www.mondaq.com/turkey/arbitration-dispute-resolution/838512/can-one-arbitrate-with-a-turkish-party-based-on-a-contract-in-a-language-other-than-turkish
BİLGEHAN, Ersoy: “Turkey” in Wormald, Chris: Alternative Corporate Re-Engineering, 1. Bası, European Lawyer Reference, Londra 2012, s.393-412.
BLACKABY, Nigel/PARTASIDES, Constantine/REDFERN, Alan/HUNTER, Martin: Redfern and Hunter on International Arbitration, 5. Bası, Oxford University Press, New York 2009.
CANSEL, Erol/ÖZEL, Çağlar: “Türk Borçlar Hukukunda Ceza Koşulu”, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 8, 2013, s.713-733.
DOĞAN, Vahit: Türk Yabancılar Hukuku, Ankara 2017.
DİNÇ, İlhan: “İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılmasına Dair Kanuna İlişkin Güncel Yargı Kararlarının Değerlendirilmesi”, TAAD, 11(44), 2020, s.129-184.
ERCOŞKUN Şenol, Kübra: “Sözleşmenin İçeriğini Belirleme Özgürlüğü ve Bunun Genel Sınırı: TBK M.27”, İÜHFM, LXXIV(2), 2016, s.709-737.
ERDİNÇ, Burcu:” İdari Yaptırımların Kavramsal Çerçevesi ve Cezai Yaptırımlarla Karşılaştırılması”, Ankara Barosu Dergisi, 70(2), 2012, s.241-276.
EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 14. Bası, Yetkin Yayınları, 2012.
ESEN, Emre: “İktisadi Müeesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun’un Milletlerarası Tahkim Anlaşmaları Üzerindeki Etkisi”, Public and Private International Law Bulletin, 40(1), 2020, s.204-229.
ERSOY, Yüksel: “Turkey” in Campbell, Dennis: International Joint Ventures: The Comparative Law Yearbook of International Business, 1. Bası, Kluwer Law International, Hollanda 2008, s.372-420.
GİŞİ, Selçuk: Kabahatleri Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimi ve Kabahatler Kanunu, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(1), 2017, s.130-152.
GREENBERG, M.E.: “International Contracts: Problems of Drafting and Interpreting and the Need for Uniform Judicial Approaches”, Boston University International Law Journal, 5(2), 1987, s.363-388.
IŞIKTAÇ, Yasemin: “Bir Hukuk Tanımı Vermenin Zorunluluğu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(2), 1998, s.1-8.
KIRCA, İsmail: “İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun Üzerine”, Prof.Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, II. Cilt, İstanbul 2007, s.1929-1947.
KIRKBEŞOĞLU, Nagehan: Türk Özel Hukukunda Kısmi Hükümsüzlük, Doktora Tezi, İstanbul 2010.
KİRKMAN GUCUK, Courtney /TALAZ, Can: “Turkey’s Court of Cassation Refuses to Enforce an Arbitration Clause in English Based on a Turkish Language Requirement”, http://arbitrationblog.kluwerarbitration.com/2018/09/29/turkeys-court-of-cassation-refuses-to-enforce-an-arbitration-clause-in-english-based-on-a-turkish-language-requirement/ (29.09.2018).
KOCAAĞA, Köksal: “Sözleşmenin Kurulabilmesi İçin Tarafların İrade Beyanları Arasındaki Uygunluğun Kapsamında Yer Alması Gereken Noktalar”, TBB Dergisi, 79, 2008, s.73-102.
MOSES, Margaret L.: The Principles and Practice of International Commercial Arbitration, 1. Bası, Cambridge University Press, New York 2008.
NACIMIENTO, Patricia/OTTO, Dirk/PORT, Nicola Christine): Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards: A Global Commentary on the New York Convention, New York 2010.
NOMER, Ergin: Devletler Hususi Hukuku, İstanbul 2017.
OĞUZMAN, M.Kemal/ÖZ, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013.
ORBAY ORTAÇ, Nurdan: “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Çerçevesinde Ticari İşlerde Faiz”, Ankara Barosu Dergisi, 2, 2014, s.119-133.
ÖZBEK, Mustafa Serdar: “Tahkim İlk İtirazı Üzerine Tahkim Sözleşmesi Üzerinde Yapılan Mahkeme Denetimi”, ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, 2, 2019, s.179-253.
PENASTHİKA, Priskila Pratita: “The Mandatory Use of National Language in Indonesia and Belgium: An Obstacle to International Contracting”, Indonesia Law Review, 3, 2017, s.83-104.
ROSEN, Janet, A.: “Arbitration under Private International Law: The Doctrines of Separability and Competence de la Competence”, Fordham International Law Review, 17, 1994, s.599-666.
SCHWENZER, Ingeborg/HACHEM, Pascal/KEE, Christopher: Global Sales and Contract Law, 1. Bası, Oxford Yayınevi, New York 2012.
SHADAB, Houman B.: “The Law and Economics of Hedge Funds: Financial Innovation and Investor Protection”, Berkeley Business Law Journal, 1-2, 2009, s.240-297.
ŞANLI, Cemal/ESEN, Emre/ATAMAN-FİGENMEŞE, İnci: Milletlerarası Özel Hukuk, 2. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.
TANDOĞAN, Haluk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. II, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.
TAŞPINAR AYVAZ, Sema: “Türk Borçlar Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun İmza Atamayanlarla İlgili Düzenlemesine Eleştirel Bir Bakış”, AUHFD, 61(1), 2012, s.321-349.
TRAKMAN, Leon: “Legal Traditions” and International Commercial Arbitration, American Review of International Arbitration, 29, 2007, (https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=986507), s.1-35.
TUNG, Sherlin: “The Importance of Languages in International Arbitration and How They Impact Parties’ Due Proces Rights”, Contemporary Asia Arbitration Journal, 113, 2017, s.113-132.
YEŞİLOVA, Bilgehan: “Milletlerarası Tahkimin Hukuki Niteliği Üzerine Düşünceler ve Güncel Gelişmeler”, TBB Dergisi, 76, 2008, s.83-164.
YÜCESOY YILMAZ, Yasemin: “Ticari İşlerde Faiz ve Yargıtay Uygulaması”, TBB Dergisi, 140, 2019, s.303-330.