HAYAT SİGORTALARINDA DOKTOR İNCELEMESİ

Can sigortalarında, sigorta sözleşmesine konu rizikonun belirlenmesi açısından sigortalanacak kişinin sağlık durumuna ilişkin bilgilerin doğru şekilde tespit edilmesi önem taşır. Uygulamada söz konusu bilgiler soru formlarının yanıtlanması suretiyle elde edilir. Fakat sağlık alanındaki bilgilere hâkimiyet uzmanlık gerektirdiğinden, sigorta ettiren tarafından söz konusu bilgilerin sigortacıya doğru ve eksiksiz şekilde yansıtılması her zaman mümkün olmayabilir. Uygulamada, sigorta ettirenin soru formuna verdiği cevaplarda dikkat çekici bir durumun varlığı veya sigorta meblağının yüksek olması halinde sigortalanacak kişinin doktor incelemesinden geçirilmesinin taraflarca kararlaştırıldığı görülmektedir. Doktor incelemesine ilişkin yegâne hüküm TTK m.1492’dir. “Doktor incelemesi” kenar başlığı altında yer alan düzenlemeye göre “Sigorta ettiren ile sigortacı arasında, sigorta edilecek kişinin doktor incelemesinden geçmesi kararlaştırılmış olsa bile, sigortacı sigortalanacak kişiyi bu incelemeyi yaptırmaya zorlayamaz”. Hükmün gerekçesinde, düzenlemenin kişilik haklarını koruma altına aldığı vurgulanmaktadır. Bu çalışmada, kişilik haklarının korunması bağlamında doktor incelemesine dair ilgili hükmün amaç ve kapsamının belirlenmesi, doktor incelemesine ilişkin düzenlemenin taraf yükümlülükleri açısından değerlendirilmesi ve sigortalanacak kişinin doktor incelemesini kabul etmemesinin hukuki sonuçlarının incelemesi hedeflenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Hayat Sigortası, Sigortacı, Sigorta Ettiren, Doktor İncelemesi, Sigorta Sözleşmesi

PHYSICIAN EXAMINATION IN LIFE INSURANCE

It is significant to determine correct information relevant to health condition of the person to be insured with the purpose of identifying risk subject to insurance contract in life insurances. In practice, such information is obtained by answering the questionnaires. On the other hand, it may not always be possible for the insurant to accurately and completely reflect such information to the insurer, since knowledge on health issues requires expertise, In practice, it is seen that parties agree that person to be insured will be examined by a physician in case there is remarkable condition in the answers to health surveys or the insurance amount is high. The sole provision relevant to physician examination is in Article 1492 of TCC. According to the Article, “In spite of an agreement between the policyholder and the insurer providing that the person, on whose life insurance is to be taken out, shall sustain a medical doctor’s examination, the insurer cannot force that person to undergo this examination”. In the preamble of the provision, it is emphasized that this arrangement protects personal rights. In this study, it is aimed to determine the purpose and the scope of the provision relevant to physician information considering protection of personal rights, evaluation of liabilities of parties relevant to physician examination concept and legal consequences on the refusal of physician examination.

Keywords:

Life İnsurance, İnsurer, İnsurant, Doctor’s Examination, İnsurance Contract,

PDF

___

ADAY, Nejat: Özel Hukukta Yüklenti Kavramı Ve Sonuçları, Beta, İstanbul 2000.
AKİPEK, Jale G./AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ, Derya: Türk Medenî Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku C.I, 12. Baskı, Beta, İstanbul 2015.
AKİPEK, Jale G./AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ, Derya: Türk Medenî Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku C. I, 12. Baskı, Beta, İstanbul 2015.
ANTALYA, O. Gökhan/TOPUZ, Murat: Medeni Hukuk Giriş, Temel Kavramlar, Başlangıç Hükümleri C. I, 3. Baskı, Seçkin, Ankara 2019.
ATAMER, Kerim: ‘Sigorta Sözleşmeleri Uyuşmazlıklarında Uygulanacak Hükümler’, Türkiye’de Sigorta Hukukunun Sorunları ve Geleceği Sempozyumu (19-20/11/2004), TBB Yayını, İstanbul 2004, s.109-122.
AYDIN, Sevgican: Sigorta Ettirenin Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğünün İhlali ve İhlal Halinde Sigortacının Hakları-Özellikle Oranlama Sistemine Göre Tazminattan İndirim Hakkı-,Seçkin, Ankara 2018.
AYHAN, Rıza/ÇAĞLAR, Hayrettin: Sigorta Hukuku Ders Kitabı C. II, Yetkin, Ankara 2018.
BAĞ, Beyhan: ‘Hasta Vasiyetnamesi: Ötenazi Mi? Yoksa Kendi Kaderini Kendi Belirleme Hakkı Mı?’ Zeitschrift für die Welt der Türken 5(1), 2013, s.275-289.
BİLGEN, Mahmut: Öğreti ve Uygulamada Sigorta Hukuku, Adalet, Ankara 2017.
BOZKURT, Tamer: Sigorta Hukuku, 11. Baskı, XII Levha, İstanbul 2018.
DEMİRAYAK, Ezgi Başak: Hayat ve Sağlık Sigortası Sözleşmelerinde Genetik Test Sonuçlarının Kullanılması, Adalet, Ankara 2014.
DEMİRCİOĞLU, Huriye Reyhan: Güven Esası Uyarınca Sözleşme Görüşmelerindeki Kusurlu Davranıştan Doğan Sorumluluk (Culpa In Contrahendo Sorumluluğu), Yetkin, Ankara 2009.
DURAL, Mustafa/ÖĞÜZ, Tufan: Türk Özel Hukuku Cilt I Kişiler Hukuku, 17. Baskı, Filiz, İstanbul 2016.
EREN, Fikret: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Hazırlanmış Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Yetkin, Ankara 2014.
EROĞLU, Sevilay: Hastalık Sigortası Sözleşmesinin Kurulmasında İhbar Külfeti, Seçkin, Ankara 2005.
HACIÖMEROĞLU, Oğuzhan: ‘Sigorta Sözleşmelerinin Kuruluş Safhasındaki Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğünün Culpa in Contrahendo Sorumluluğu Açısından Değerlendirilmesi’, TFM, S.2, 2015, s.49-70.
HAKERİ, Hakan: Tıp Hukuku 12. Baskı, Seçkin, Ankara 2017.
KENDER, Rayegân: Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, 16. Baskı, XII Levha, İstanbul 2017.
KILIÇ GÜNEŞ, Bahu: Hekimin Hukuki Sorumluluğu, Legal, İstanbul 2016.
KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip/HATEMİ, Hüseyin/SEROZAN, Rona/ARPACI, Abdulkadir: Borçlar Hukuku Genel Bölüm C.III, 7. Baskı, Filiz, İstanbul 2016.
LANGHEID, Theo/RİXECKER, Roland/GAL, Jens/GROTE, Joachim: Versicherungsvertragsgesetz, 6. Auflage, C.H.Beck, München 2019.
LANGHEID, Theo/WANDT, Manfred: Münchener Kommentar zum Versicherungsvertragsgesetz, 2. Auflage, C.H.Beck, München 2017.
MEMİŞ, Tekin: ‘Sigorta Sözleşmelerinde Kullanılan Genel Şartların Yargısal Denetimi’, Türkiye’de Sigorta Hukukunun Sorunları ve Geleceği Sempozyumu (19-20/11/2004), TBB Yayını, İstanbul 2004, s.123-149.
MEMİŞ, Tekin: Sigorta Sözleşmesi Şartlarının Yargısal Denetimi, XII Levha, İstanbul 2016.
OĞUZMAN, Kemal M./SEÇİLİ, Özer/OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe: Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 9. Baskı, Filiz, İstanbul 2009.
OĞUZMAN, Kemal/BARLAS, Nami: Medeni Hukuk Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, 22. Baskı, Vedat, İstanbul 2016.
OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler C.I, Vedat, İstanbul 2017.
ÖZDAMAR, Mehmet: Sigortacının Sözleşme Öncesi Aydınlatma Yükümlülüğü, Yetkin, Ankara 2009.
ÖZTAN, Bilge: Şahsın Hukuku Hakikî Şahıslar, 6. Baskı, Turhan, Ankara 1994.
ÖZTAN, Fırat: Sigorta Akdinin İnikadında İhbar Mükellefiyeti, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1966.
ÖZTÜRK, Yıldırım: Sigorta Sözleşmelerinde Akit Öncesi İhbar Külfeti Ve Buna Bağlanan Hukuki Sonuçlar, Ankara 2014, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
PROLSS, Jurgen/MARTIN, Anton: Versicherungs-vertragsgesetz, 30. Auflage, C. H. Beck, München 2018.
QUAAS, Michael/ZUCK, Rüdiger/CLEMENS, Thomas/GOKEL, Julia Maria: Medizinrecht, 4. Auflage, C.H.Beck, München 2018.
RUFFER, Wilfried/HALBACH, Dirk/SCHIMIKOWSKI, Peter (Editör): Versicherungsvertragsgesetz: VVG, 3. Auflage, Nomos, Baden-Baden 2015.
ŞEKER ÖĞÜZ, Zehra: “Sözleşme Öncesi İhbar Görevi”, ÜNAN, Samim/Yazıcıoğlu, Emine (ed.) Sigorta Hukuku Sempozyumları, XII Levha, İstanbul 2018, s.156-172.
ŞENOCAK, Kemal: “Sorumluluk Sigortalarında Sözleşme Öncesi İhbar Külfeti”, ÜNAN, Samim/YAZICIOĞLU, Emine (ed), Sigorta Hukuku Sempozyumları, XII Levha, İstanbul 2018, s.181-193.
ŞENOCAK, Kemal: Hayatı Sigorta Edilecek Kişi (Riziko Şahsı), BATİDER, XXVIII(4), 2012, s.47-82.
ŞENOCAK, Zarife: Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu, Dayınlarlı, Ankara 1995.
TERCIER, Pierre/PICHONNAZ, Pascal/DEVELİOĞLU, Murat: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, XII Levha, İstanbul 2016.
ULAŞ, Işıl: Uygulamalı Can Sigortası Hukuku, 2. Baskı, Turhan, Ankara 2002.
ÜNAN, Samim: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Altıncı Kitap, Sigorta Hukuku C. I (Genel Hükümler), XII Levha, İstanbul 2016.
ÜNAN, Samim: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Sigorta Hukuku, Altıncı Kitap C. III (Can Sigortaları), XII Levha, İstanbul 2017.