YAŞAM HAKKI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Makale yaşam hakkını farklı bir bakış açısı ile ele almayı amaçlamaktadır. Modernite hayatı, ölüm üzerinden anlamak yerine yaşam üzerinden anlamaya odaklanmıştır. Yaşam hakkı, pozitif iktidarı n beden siyaseti için biçilmiş bir kaftandır. Yaş am, modernitede bütün toplumsal alanı kuşatan temel kavram haline getirilince, hukukun en temel koruma alanı olarak ön plana çıkmıştır. Beden siyasetini göz önüne almadan yaşam hakkını anlamak ise kaç ınılmaz olarak eksik kalır. Akademik bir disiplin olarak insan haklarının ve tabi ki insan hakları hukukunun en temel ilgi alanı da yaşam olmuş tur. Yaşam hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde (AİHS), temel kurucu hak olarak yer alır. Sözleşmenin 2. maddesinde düzenlenen hakkın, sözleşmenin yürürlüğü giri şinden günümüze, içtihatlar dolayımıyla kapsamı bir hayli genişletilmiştir. İçtihatların güçlü etkisiyle sözleşmenin durağan bir metin olmaktan çıkıp dinamik bir içerik kazandığı söylenebilir. Yine bu sayede sözleşmenin yeni ortaya ç ıkan durumlara kendisini uyarladığını söylemek gerekir. Son olarak belirtmek gerekir ki sözleşme metninde yer almamakla birlikte, kürtaj, ötanazi gibi birçok konu içtihatlarda tartışılmıştır.

THOUGHTS ON RIGHT TO LIFE

This article aims to grasp right to life from a different perspective. Modernity focuses to understand life through living rather than death. Right to life is perfectly suited for body politics of positive power. When life became a basic concept that encompasses the whole social space in modernity, it has also come to the fore as the most basic protection area of law. Yet, understanding right to life without considering body politics inevitably remains uncomplete. As is well known, life is also considered as primary research area by human rights as a academic discipline and of course human rights law. Right to life is the fundemantal founding right of the European Convention on Human Rights (ECHR). The scope of the right regulated Article 2 of the Convention has been expanded in time by way of the relevant case law and court practices. Under the influence of case law, the Convention has obtained a very dynamic content and has adapted itself to new emergent situations. Finally it should be point out that, although not included in the text of the Convention, many issues such as abortion and euthanasia have been discussed in the human rights case law.

PDF

___

BAUMAN, Zygmunt: Ölümlülük, Ölümsüzlük ve di ğer Hayat Stratejileri, 2. Baskı, Çev. Nurgül Demirdöven, Ayrıntı Yay., İstanbul 2012.
BINDING, Karl/ALFRED Hoche: Allowing the Destruction of Life Unworthy of Life- Its Measure and Form, Trans. Cristana Modak, Suzeteo Enterprises, December 17, 2012.
DOĞRU, Osman: Yaşama Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi- 5, Avrupa Konseyi, Ankara 2018.
Guide on Article 2 of the Convention – Right to life, Council of Europe/European Court of Human Rights, 2019.
HUGO, Victor: “Önsöz”, Bir İdam Mahkûmunun Son Günü, Çev. Volkan Yalçıntoklu, İş Bankası Kültür Yay., İstanbul 2016.
İNCEOĞLU, Sibel: “İnsan Hakları Bakımından Ötanazi”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı: Türk Alman Tıp Hukuku Sempozyumu, Cilt: III, Sayı: 2, Yıl: 2006.
KOÇAKGÖL, Muhammet: “AİHM’nin Kürtajla İlgili Kararlarındaki Etkinlik İradesi ve Toplumsal Cinsiyet İlişkisi”, Ankara Barosu Dergisi, 2018/3.
KORFF, Douwe, Yaşam Hakkı- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz Kitap, Çev. Özgür Heval Çınar/Abdulcelil Kaya, İnsan Hakları El Kitapları, No. 8, Avrupa Konseyi, Belçika 2006.
LEMKE, Thomas: Biyopolitika, Çev. Utku Özmakas, İletişim Yay., İstanbul 2013.
SAHAKİAN, William S.: Felsefe Tarihi, Çev. Aziz Yardımlı, 3. Baskı, İdea Yay., İstanbul 1997.
SARAMAGO, Jose: Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş, Çev. Mehmet Necati Kutlu, 5. Baskı, Turkuvaz Kitap Yay., İstanbul 2012.
WICKS, Elizabeth: “The Legal Definition of Death and the Right to Life”, Interdisiplinary Perspectives on Morality and its Timings- When is Death?, Ed. Shane WcCorristine, Palgrave Macmillan Pub., London 2017.
WICKS, Elizabeth: “The Meaning of ‘Life’: Dignity and the Right to Life in International Human Rights Treaties”, Human Rights Law Review, Vol. 12, Issue: 2, June 2012.