Ayşegül Eryılmaz ÇEVİRGEN, Gökhan ÖZDEMİR, H Bahadır YANIK

Ortaokul Matematik Ders Kitaplarında Yer Alan Veri İşlemeye Yönelik Görevlerin İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı 5., 6., 7. ve 8. sınıf matematik ders kitaplarında veri işlemeye yönelik etkinliklerinin nasıl ele alındığının incelenmesidir. Özellikle, ders kitaplarında yer alan etkinliklerin ne ölçüde problem oluşturmayı, veri toplamayı, veri analizini yapmayı ve sonuç çıkarmayı gerektirdiği araştırılmıştır. Bu çalışma kapsamında nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş ve temel veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi ve içerik analizi kullanılmıştır. Ders kitapları bu araştırmanın amacı doğrultusunda kapsamlı bir içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışmanın bulguları problem oluşturmayı, veri toplamayı, veri analizini yapmayı ve sonuç çıkarmayı içeren etkinliklerin gerek her bir sınıf düzeyinde, gerekse düzeyler arasındaki dağılımlarında farklılıklar olduğunu göstermektedir. Bunun yanında, kitapların öğrencilerin araştırma sorusu oluşturmasına, veri toplamasına ve sonuç çıkarmasına yeterli fırsat tanımadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

veri işleme, ortaokul matematik ders kitapları, kitap inceleme

Investigating Data Processing Related Tasks in Middle School Mathematics Textbooks

The purpose of this study was to examine how 5th, 6th, 7th and 8th grade mathematics textbooks address data processing activities. Specifically, the extent to which textbook activities require students to form research problems, make data collection, data analyses, and draw conclusions was analyzed. A qualitative approach was utilized for this research and document and content analyses were used for data collection and analysis process. Results indicated that distributions of tasks, which involves forming research problems, making data collection, data analyses, and drawing conclusions, differ within grades and across grades. Besides, results showed that the textbooks provide limited opportunities for students to form research questions, collect real data, and draw conclusions.

Keywords:

data, middle school mathematics and science textbooks, textbook analysis,

PDF

___

Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2009). İlköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 97-113.
Artut, P. D. ve Ildırı, A. (2013). Matematik ders ve çalışma kitabında yer alan problemlerin bazı kriterlere göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 349-364.
Auster, E. R. ve Wylie, K. K. (2006), Creating Active Learning in the Classroom: A Systematic Approach. Journal of Management Education, 30(2), 333-353.
Aydın, E. (2016). Ortaokul Matematik 8. Sınıf Ders Kitabı. Sevgi Yayınları, Ankara.
Aydoğdu-İskenderoğlu, T. ve Baki, A. (2011). İlköğretim 8. sınıf matematik ders kitabındaki soruların PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Eğitim ve Bilim, 36, 161-301.
Bağcı, O. (2015a). Ortaokul Matematik 6 Ders Kitabı. Dikey Yayıncılık, Ankara.
Bağcı, O. (2015b). Ortaokul Matematik 7 Ders Kitabı. Tutku Yayıncılık, Ankara.
Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
Cobb, G. W. ve Moore, D. S. (1997). Mathematics, Statistics, and Teaching. The American Mathematical Monthly, 104(9), 801-823.
Common Core State Standards Initiative (CCSSI) (2010). Common Core State Standards for Mathematics. Washington, DC: National Governors Association Center for Best Practices and the Council of Chief State School Officers. http://www.corestandards.org/wp-content/uploads/Math_Standards.pdf adresinden edinilmiştir.
Corbin, J. ve Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Çakır, İ. (2009). İlköğretim beşinci sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Delice, A., Aydın, E. ve Kardeş, D. (2009). Öğretmen adayı gözüyle matematik ders kitaplarında görsel öğelerin kullanımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(16), 75-92.
Delil, H. (2006). An analysis of geometry problems in 6-8 grades Turkish mathematics textbooks. Unpublished Master Thesis, METU, Ankara.
Erbaş, A. K., Alacacı, C. ve Bulut, M. (2012). Türk, Singapur ve Amerikan Matematik Ders Kitaplarının Bir Karşılaştırması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (3), 2311-2330.
Fan, L. (2011). Textbook research as scientific research: Towards a common ground for research on mathematics textbooks. Paper presented at the 2011 International Conference on School Mathematics Textbooks, Shanghai.
Fraenkel, J. R. and Wallen, N. E. (2000) How to design and evaluate research in education (4th ed.). New York: McGraw-Hill.
Franklin, C., Kader, G., Mewborn, D., Moreno, J., Peck, R., Perry, M., ve Scheaffer, R. (2007), Guidelines for Assessment and Instruction in Statistics Education (GAISE) Report: A Pre-K–12 Curriculum Framework. Alexandria, VA: American Statistical Association.
Gal, I. (2004). Statistical Literacy - Meanings, Components, Responsibilities. In D. Ben-Zvi, and J.Garfield (Eds.), The Challenge of Developing Statistical Literacy, Reasoning and Thinking, (pp.47-78). Kluwer Academic Publishers.
Glenn A. Bowen, (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
Grouws, D. A., ve Smith, M. S. (2000). Findings from NAEP on the preparation and practices of mathematics teachers. In E. A. Silver & P. A. Kenney (Eds.), Results from the Seventh Mathematics Assessment of the National Assessment of Education Progress (pp. 107-141). Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics.
Güner, N. (2015). 6.-8. Sınıf matematik ders kitaplarındaki geometri, veri ve olasılık sorularının TIMSS bilişsel düzeylerine göre sınıflandırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 77-90.
Hogg, R. V. (1991). Statistical education: Improvements are badly needed. The American Statistician, 45 (4), 342-343.
Johansson, M. (2003). Textbooks in mathematics education: A study of textbooks as the potentially implemented curriculum. Unpublished Thesis. Lulea University of Technology. Lulea, Sweden.
Jones, D. L., ve Jacobbe, T. (2014). An analysis of the statistical content of textbooks for prospective elementary teachers. Journal of Statistics Education, 22(3), 22-40.
Jones, D.L., Brown, M., Dunkle, A., Hixon, L., Yoder, N., ve Silbernick, Z. (2015). The statistical content of elementary school mathematics textbooks. Journal of Statistics Education, 23(3), 1-22. http://ww2.amstat.org/publications/jse/v23n3/jones.pdf adresinden edinilmiştir.
Kerpiç, A. ve Bozkurt, A (2011). Etkinlik tasarım ve uygulama prensipleri çerçevesinde 7. sınıf matematik ders kitabı etkinliklerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 303-318.
Koparan, T. ve Akıncı, M. (2015). İstatistik öğretiminde yeni yaklaşımlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 36-45.
Koparan, T. ve Güven, B. (2013). İstatistik öğretiminde yeni yaklaşımların istatistiksel okuryazarlığa etkisi: Proje tabanlı öğrenme. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 356–377.
McLaren, C. H. (2012). Using the Height and Shoe Size Data to Introduce Correlation and Regression. Journal of Statistics Education, 20(3), 1-9.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013a). Ortaokul Matematik Dersi (5., 6., 7., 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara. https://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013b). İlköğretim Kurumları (İlkokullar Ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara. https://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden edinilmiştir.
Moore, D. (2007). The basic practice of statistics (4th edition). New York: W. H. Freeman and Company.
Morris, B. J., Croker, S., Masnick, A. M., ve Zimmerman, C. (2012). The emergence of scientific reasoning. In H. Kloos, B. J. Morris, & J. L. Amaral (Eds.), Current topics in children’s learning and cognition (pp. 61–82). Rijeka, Croatia: InTech.
Morris, B. J., Masnick, A. M., Baker, K. ve Junglen, A. (2015) An Analysis of Data Activities and Instructional Supports in Middle School Science Textbooks, International Journal of Science Education, 37(16), 2708-2720. doi: 10.1080/09500693.2015.1101655
National Council of Teachers of Mathematics [NCTM] (2000), Principles and Standards for School Mathematics. Reston, VA: Author.
National Research Council. (1996). National Science Education Standards. National Committee on Science Education Standards and Assessment. Washington, DC: The National Academies Press.
National Research Council. (2011). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core İdeas. Washington, DC: The National Academies Press.
Next Generation Science Standards [NGSS] (2013). Next generation science standards: For states, by states. Washington, DC: The National Academies Press. https://www.nap.edu/catalog/18290/next-generation-science-standards-for-states-by-states adresinden edinilmiştir.
Özdemir, A. Ş. ve Pusmaz, A. (2007). İlköğretim ikinci kademe ders kitaplarının çağdaş eğitim ölçütlerine uygunluğunun incelenmesi. Edu7, 2(2), 1-14.
Özer, E. ve Sezer, R. (2014). Türkiye 8. sınıf matematik konularına göre ABD, Singapur ve Türkiye kitaplarındaki soruların karşılaştırmalı analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 393-421. doi: 10.12738/estp.2014.1.1688
Sevimli, E. ve Kul, Ü. (2015). Matematik ders kitabı içeriklerinin teknolojik uygunluk açısından değerlendirilmesi: Ortaokul örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(1), 308-331.
Ulutaş, F. ve Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000-2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7(3), 614-626.
Valverde, G., Bianchi, L., Wolfe, R., Schmidt, W., ve Houang, R. (2002). According to the book: Using TIMSS to investigate the translation of policy into practice through the world of textbooks. Norwell, MA: Kluwer Academic Publishers.
Yaman, H., Akkaya, R. ve Yeşilyurt, Ü. (2015). Ortaokul Matematik 5. Sınıf Ders Kitabı. Özgün Matbaacılık Sanayii ve Ticaret Anonim Şirketi, Ankara.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zimmerman, C. (2007). The development of scientific thinking skills in elementary and middle school. Developmental Review, 27(2), 172–223.