Hizmetkâr Liderlik ve Okul Kültürü: Bir Yapısal Eşitlik Modellemesi

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okulu müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışlarının, okul kültürü oluşturma sürecini etkilediği şeklinde oluşturulan teorik çerçevenin yapısal eşitlik modeli kapsamında test edilmesidir. Bu iki temel değişken arasında bir neden-sonuç ilişkisi bulunduğu düşüncesinden hareketle çalışma nedensel bir desende tasarlanmıştır. Çalışmada, hizmetkâr liderlik davranışları bağımsız değişken, okul kültürü ise bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Araştırmanın evreni, 2011-2012 öğretim yılında orta Karadeniz bölgesi içerisinde bulunan bir ilin merkez sınırları içinde olan 28 ilköğretim okulunda görev yapan toplam 846 ilköğretim okulu öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırma örneklemi, bölgenin sosyo-ekonomik yapısı göre (üst-orta-alt) üçlü tabakalı örnekleme kullanılarak belirlenen on iki ilköğretim okulunda görev yapan 282 ilköğretim okulu öğretmeninden oluşmaktadır. Çalışmada veriler Hizmetkâr Liderlik Ölçeği (Barbuto ve Wheeler, 2006) ve Okul Kültürü Ölçeği (Gruenert, 2000) ile toplanmıştır. Çalışmada teorik olarak oluşturulan yapısal eşitlik modelinin test edilmesinde, uygun modeller araştırmak ve hem gizil hem de gözlenen değişkenlerdeki ölçüm hatasını birleştirmeyi sağlamak amacıyla Path analizi tercih edilmiştir. Bulgular hizmetkâr liderlik ile okul kültürü arasında anlamlı ilişkiler olduğunu; ancak hizmetkâr liderliğin okul kültürü üzerine doğrudan etkisinin olmadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Hizmetkâr liderlik, okul kültürü, yapısal eşitlik modeli

Servant Leadership and School Culture: A Structural Equation Modeling

Within the scope of the structural equation model the purpose of this study was to test the theoretical framework that the servant leadership attitudes of primary school principals influence the process of establishing the school culture With the thought that there is a reason result relationship between these two basic variables the study was designed on a causal basis In the study the servant leadership attitudes constituted the independent variable and the school culture was taken as the dependent variable The research universe included a total of 846 primary school teachers from 28 primary schools in a city center found in the Middle Black Sea Region in the academic year of 2011 2012 The research sample was made up of 282 primary school teachers from 12 primary schools determined with the triple stratified sampling method upper middle lower based on the socioeconomic structure of the region The research data were collected with the Servant Leadership Scale Barbuto and Wheeler 2006 and with the School Culture Scale Gruenert 2000 In the study while testing the theoretically formed structural equation model the Path analysis method was favored to search for the appropriate models and to combine the measurement error in both latent and observed variables The findings obtained demonstrated that there were significant relationships between servant leadership and school culture but nbsp;servant leadership did not have direct effects on school culture nbsp;

Keywords:

Servant leadership, school culture, structural equation model,

PDF

___

Anderson, J. C., & Gerbing, D. (1984). Th e eff ect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49, 155-173.
Barbuto, J. E., & Wheeler, D. W. (2002). Becoming a servant leader: Do you have what it takes? NebGuide G02-1481-A. Lincoln: University of Nebraska, Nebraska Cooperative Extension.
Barbuto, J. E., & Wheeler, D. W. (2006). Scale development and construct clarification of servant leadership. Published in Group & Organization Management, 31(3), 300–326. Bass, B. M. (1990). Bass & Stogdill’s handbook of leadership: Theory, research, & managerial applications. New York, NY: The Free Press.
Bass, B. (2000).The future of leadership in learning organizations. Journal of SocioEconomics, 35(6), 18-40.
Boyer, D. B. (2012). A study of the relationship between the servant leader principal on school culture and student achievement in the lower Kuskokwim school district. Unpublished doctoral dissertation. Grand Canyon University, Phoenix.
Cole, D. A. (1987). Utility of confirmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031.
Çelik, V. (2002). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem A.
Deal, T. E. , & Peterson, K. D. ( 1999). Shaping school culture: The heart of leadership. San Francisco: Jossey - Bass.
Deal, T. E. , & Peterson, K. D. ( 2009). Shaping school culture: Fieldbook. San Francisco: Jossey - Bass.
Demirtaş, Z. (2010). Okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 35(158), 3-13.
Dennis, S. R., & Bocarnea, M. C. (2006). Development of the servant leadership assessment instrument. Leadership and Organization Development Journal, 26(7/8) 600–615.
Farling, M. L., Stone, A. G., & Winston, B. E. (1999). Servant leadership: Setting the stage for empirical research. Journal of Leadership Studies, 6, 49-72.
Fırat, Ş. N. (2007). Okul müdürü ve öğretmenlerin okul kültürü ile değer sistemlerine ilişkin algıları. Eğitim ve Bilim, 35(156), 71 – 83.
Fridell, M., R. N., & Messner, P. E. (2009). Discriminate analysis gender public school principal servant leadership differences. Leadership & Organization Development Journal, 30(8), 722 – 736.
Graham, J. W. (1991). Servant-leadership in organizations: Inspirational and moral. Leadership Quarterly, 2(2), 105-119.
Graham, J. W. (1995). Leadership, moral development, and citizenship behavior. Business Ethics Quarterly, 5(1), 43-54.
Greenleaf, R. K. (1970). The servant as a leader. Indianapolis, IN: Greenleaf Center.
Greenleaf, R. K. (1977). Servant Leadership: A Journey into the nature of legitimate power and greatness. New York, NY: Paulist Press.
Gruenert, S. (2000). Shaping a new school culture. Contemporary Education, 71(2), 14-18. Herndon, B. C. (2007). An analysis of the relationships between servant leadership, school culture, and student achievement. Unpublished doctoral dissertation. University of Missouri, Columbia.