Duygusal İşçilik ve İş Yaşamında Yalnızlığa Yönelik Öğretmen Görüşleri

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerinin duygusal işçilik ve iş yaşamında yalnızlık düzeylerine yönelik görüşleri arasında anlamlı ilişki olup olmadığını tespit etmektir. İlişkisel tarama modelinde yürütülen araştırmanın çalışma evrenini 2015-2016 eğitim öğretim yılında Bolu merkez ilçesinde ortaöğretim kurumlarında görev yapan 449 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Öğretmenlerde Duygusal İşçilik Ölçeği ve İş Yaşamında Yalnızlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde ortalama, standart sapma ve Sperman Rho korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırmaya göre; öğretmenlerin duygusal işçilik görüşleri toplamda ve bütün alt boyutlarda (otomatik duygusal düzenleme, duygusal sapma ve derinden rol yapma) “kısmen tanımlanıyor” düzeyindedir. Öğretmenlerin iş yaşamında yalnızlığa ilişkin görüşleri ise toplamda “biraz uygun”; duygusal yoksunluk boyutunda “uygun değil”, sosyal arkadaşlık boyutunda “uygun” düzeyindedir. Öğretmenlerin duygusal işçilik ve iş yaşamında yalnızlık düzeylerine yönelik görüşleri arasında düşük düzeyde pozitif ve negatif yönlü ilişkiler ortaya çıkmıştır. Duygusal işçiliğin toplamı ile iş yaşamında yalnızlığın sosyal arkadaşlık boyutu arasında düşük düzeyde pozitif yönlü, derinden rol yapma boyutu ile duygusal yoksunluk ve sosyal arkadaşlık boyutları arasında düşük düzeyde pozitif yönlü; otomatik duygusal düzenleme boyutu ile sosyal arkadaşlık boyutu ile pozitif yönlü, duygusal yoksunluk boyutu ile negatif yönlü düşük düzeyde anlamlı ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ortaöğretim öğretmeni, duygusal işçilik, iş yaşamında yalnızlık.

The Teacher Opinions On Emotional Labour And Loneliness in The Workplace

The aim of this study is to identify whether there is a semantic relation between the teacher opinions on emotional labour and loneliness in the workplace or not. The target population of this study which was carried in relational screening model was formed by 449 teachers who work in Bolu central district secondary schools in 2015-2016 school year. Emotional Labour of Teachers Scale and Loneliness in the Workplace Scale were used as data collection tool. In the analysis of datas, average, standard deviation and Sperman Rho correlation analysis were done. According to the research, in total and in all lower dimensions (automatic emotional regulation, emotional deviation and deep acting), the teacher opinions on emotional labour are at the level of “partly identifying”. The teacher opinions on loneliness in the workplace are at the level of “mildly suitable” in total, “not suitable” in the emotional deprivation dimension, “suitable” in the social friendship dimension. In the teacher opinions on emotional labour and loneliness in the workplace positive and negative relationships in low level came to light. It was identified that there is a positive low level relation between total emotional labour and social friendship dimension of loneliness in the workplace, a positive low level relation between deep acting dimension and emotional deprivation and social friendship dimensions, a positive relation between automatic emotional regulation dimension and social friendship dimension, a negative low level relation with emotional deprivation

Keywords:

Secondary school teacher, emotional labour, loneliness in the workplace,

PDF

___

Akar, H. (2015). Öğretim elemanlarının işkoliklik eğilimleri ile iş yaşamında yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(5), 405-417.
Akbağ, M. & Erden İmamoğlu, S. (2010). Cinsiyet ve bağlanma sitillerinin suçluluk ve yalnızlık duygularını yordama gücünün araştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(2), 651-682.
Akbaş. A. (2016). Öğretmenlerin örgütsel politika algıları ile duygusal emek düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Argon, T. (2015). Öğretmenlerin sahip oldukları duygu durumlarını okul yöneticilerinin dikkate alıp almamalarına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 377-404.
Ashforth, B. & Humphrey, R. (1993). Emotional labor in service roles: The influence of identity. Academy of Management Review, 18, 88-115.
Bağcı, Z. & Bursalı Mohan, Y. (2015). Duygusal emeğin iş performansı üzerindeki etkisi, Denizli ilinde hizmet sektöründe görgül bir araştırma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 70-90.
Bakioğlu, A. & Korumaz, M. (2014). Öğretmenlerin okulda yalnızlıklarının kariyer evrelerine göre incelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 39, 25-54.
Baş, M. (2012). Duygusal emek-müşteri memnuniyeti ilişkisi engelli turizm pazarında bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksel Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
Beğenirbaş, M. & Meydan, C. H. (2012). Duygusal emeğin örgütsel vatandaşlık davranışıyla ilişkisi öğretmenler üzerinde bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 159-181.
Çaldağ, M A. (2010). Duygusal emek davranışlarının sağlık çalışanlarında iş sonuçlarına etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Çelik, M. & Turunç, Ö. (2011). Duygusal emek ve psikolojik sıkıntı iş-aile çatışmasının aracılık etkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2), 226-250.
Çifçi, T. & Dikmenli, Y. (2015). Coğrafya öğretmenlerinin iş doyumu ve iş yaşamında yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(21), 142-160.
Çoruk, A. (2012). Yönetim süreçleri açısından yöneticilerin duygu yönetimi davranışları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Çukur, C. Ş. (2009). Öğretmenlerde duygusal işçilik ölçeği geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 527-574.
Demirbaş, B. & Haşit, G. (2016). İş yerinde yalnızlık ve işten ayrılma niyetine etkisi akademisyenler üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 137-158.
Doğan, T., Çetin B & Sungur Z. (2009). İş yaşamında yalnızlık ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, 271-277.
Eroğlu, E. (2010). Örgütsel iletişimin işgörenlerin duygu gösterimlerinin yönetimine olan etkisi. Selçuk İletişim, 6(3), 18-33.
Eroğluer, K. & Yılmaz, Ö. (2015). Etik liderlik davranışlarının algılanan örgüt iklimi üzerine etkisine yönelik bir uygulama iş yaşamında yalnızlık duygusunun aracılık etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 280-308.
Eroğlu Gün, Ş. (2014). Örgütlerde duygusal emek ve tükenmişlik ilişkisi üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 147-160.
Gök, A. G. (2015). “Presentable” duygusal emek ilaç mümessillerinde duygusal emeğin işe bağlılığa etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(3), 277- 300.
Gümüş, A. E. (2002). Üniversite öğrencilerini yalnızlık ve beden imgelerinden doyum düzeylerinin sosyal kaygı düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33(1), 301-371.
Güngör, M. (2009). Duygusal emek kavramı süreci ve sonuçları. Kamu-İş, 11(1), 167-184.
Hochschild, A R. (1983). The Managed Heart Commercialization of Human Feeling, London: University of California Pres, England.
İmamoğlu, S. (2008). Genç yetişkinlikte kişiler arası ilişkilerin cinsiyet, cinsiyet rolleri ve yalnızlık algısı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, İstanbul.
Kaplan, M. S. (2011). Öğretmenlerin iş yerinde yalnızlık duygularının okullardaki örgütsel güven düzeyi ve bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Konya.
Karaduman, M. (2013). İş yaşamında yalnızlık algısının örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi ve öğretmenler üzerinde bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Karakurt, A. (2012). Öğretmenlerin iş yerinde yalnızlık düzeyinin örgütsel destek ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar İlkeler Teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Kızıldağ, S. (2009). Akademik başarının yordayıcısı olarak yalnızlık, boyun eğici davranışlar ve sosyal destek. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Köksel, L. (2009). İş yaşamında duygusal emek ve ampirik bir çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Manisa.
Köse, E. (2009). Yurtta kalan ve ailesiyle birlikte yaşayan lise öğrencilerinin yalnızlık ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir
Kurt, Z. (2013). Duygusal emek faktörünün yabancılaşmaya etkisi, İstanbul’daki otel işletmeleri ve seyahat acentelerine yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Mavi, D. (2015). Öğretmen görüşlerine göre duygusal emek, iş özellikleri ve iş akışı arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Üniversitesi, Zirve Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Mercan, N., Demirci, K., Özler, D. E. & Oyur, E. (2015). İş yaşamında yalnızlık, duygusal zeka ve psikolojik sermaye arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(5), 197-211.
Nartgün Sezgin, Ş. & Demirer, S. (2012). Öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile iş yaşamında yalnızlık düzeylerine ilişkin görüşleri. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 139-156.
Oğuz, E. & Kalkan, M. (2014). Öğretmenlerin iş yaşamında algıladıkları yalnızlık ile sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. Elementary Education, 13(3), 787-795.
Oral, L. & Köse, S. (2011). Hekimlerin duygusal emek kullanımı ile iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 463-492.
Özdemir, G., Akbıyık, M. & Yalçın, M. (2013). Hizmet sektöründe duygusal emek davranışlarının müşteri ilişkileri üzerindeki etkisi. NWSA-Humanities, 8(3), 301-320.
Özgün, A. (2015). Duygusal emek davranışının iş stresi üzerindeki etkisi (eğitim sektöründe bir uygulama). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Pala Markoç, T. (2014). Otel çalışanlarında duygusal emek ve iş-aile çatışması ilişkisi İzmir şehir otelleri örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Perlman, D. & Peplau, L.A. (1998). Loneliness. Encyclopedia of Mental Health, Vol. 2, New York Academic Press, (pp. 571-581).
Polatkan, N. N. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek davranışları ile iş doyumları arasındaki ilişki. Yayaınlanmamış Yüksel Lisans, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Savaş, A. C. (2012). Okul müdürlerinin duygusal zekâ ve duygusal emek yeterliklerinin öğretmenlerin iş doyumu düzeylerine etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 139-148
Seppala, E. & King, M. (2017). İşyerinde Tükenmişlik Sadece Yorgunlukla Değil, Yalnızlıkla da İlgilidir. Harvard Business Review. (Web adresi: https://www.taider.org.tr/images/belgeler/işyerinde_tukenmislik_ sadece_yorgunlukla_degil_yalnizlikla_da_ilgilidir.pdf) 01. 11. 2017 tarihinde erişildi.
Sezen, G. (2014). Öğretmenlerin işle bütünleşme ve iş yaşamında yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Uysal, A. A. (2007). Öğretmenlerde gözlenen duygusal yaşantı örüntülerinin ve duygusal işçiliğin mesleki iş doyumu ve tükenmişlik üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
Wright, S. L. (2005). Loneliness in the workplace. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Canterbury, Christchurch, New Zealand.
Wright, S. L., Burt, C. D. B. & Strongman, K. T. (2006). Loneliness in the workplace: construct definition and scale development. New Zealand Journal of Psychology, 35(2), 59-68.
Yakut, S. & Certel, H. (2016). Öğretmenlerde yalnızlık düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Birey ve Toplum, 6(11), 69-93.
Yaşar, M. R. (2007). Yalnızlık. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 237-260.
Yılmaz, E. (2014). Duygusal emeğin tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisi, algılanan örgütsel desteğin biçimlendirici rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Yılmaz, E. & Altınok, V. (2009). Okul yöneticilerin yalnızlık ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (59), 451-469.
Yoldaş, A. & Salihoğlu, H. G. (2015). Türkiye’de akademisyenlerin iş yaşamında yalnızlık ve örgütsel sinizm yönelimleri arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik ampirik bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(3), 451-470.