Üstün Yetenekli Öğrenciler ve Öğretmen Adaylarının Mentorlük Yaklaşımına Dayalı Doğa Eğitimi Programına İlişkin Görüşleri

Araştırmanın amacı mentorlük yaklaşımına dayalı olarak hazırlanan bir doğa eğitimi programına katılan üstün yetenekli öğrenciler ve öğretmen adaylarının bu eğitim sürecinde mentor ve mentii olarak bir arada eğitim almalarına ilişkin görüşlerini belirlemektir. Proje süresince etkinlikler iki üstün yetenekli öğrenci ve iki öğretmen adayı olacak şekilde oluşturulan dörderli gruplar halinde yürütülmüştür. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninde yürütülmüştür. 16 ilköğretim 8. sınıf öğrencisi (7 kız, 9 erkek) ve 16 son sınıf öğretmen adayı (11 kız, 5 erkek) olmak üzere toplam 32 katılımcı araştırmada yer almaktadır. Araştırmada, araştırmacılar tarafından hazırlanan açık uçlu soru formu ve katılımcıların proje süresince, her gün o gün ile ilgili ne hissettiklerini ve düşündüklerini yazdıkları günlükler veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Toplanan veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Öğretmen adaylarının açık uçlu sorulara ilişkin yanıtları incelendiğinde projede üstün yeteneklilerle birlikte yer almalarını sosyal açıdan olumlu olarak algıladıkları görülmektedir ve gelecekte “onları fark edebilmek için” böyle projelerin yapılması gerektiğini belirtmektedirler. Üstün yetenekli öğrencilerin görüşleri incelendiğinde ise benzer şekilde hepsinin olumlu görüş belirttikleri görülmektedir. Bunun yanı sıra özellikle proje sonunda verdikleri yanıtlar başlangıcında verdikleri yanıtlar ile kıyaslandığında projenin sosyal açıdan kazanımlarına daha fazla vurgu yaptıkları görülmektedir. Günlüklerden elde edilen veriler incelendiğinde ise öğretmen adayları açısından “Zayıf yönlerini fark etmek”, “Yeni bilgiler öğrenmek” ve “Eğlenceli” kodları; üstün yetenekli öğrenciler açısından ise “Mutluluk verici”, “Çok güzel” ve “Eğlenceli” kodlarının en çok tekrarlandığı görülmektedir. Bu doğrultuda gelecekteki projelerde iki farklı hedef kitlenin bir arada bulunmasının her iki hedef kitle açısından da olumlu olarak algılandığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Üstün Yetenekli, Mentorlük, Doğa Eğitimi

Opinions of Gifted Students and Prospective Teachers on Nature Education Program Based on Mentoring Approach

The current study aims to determine the opinions of gifted students and prospective teachers attending a nature education program based on a mentoring approach regarding the education process in which they take part together as mentors and mentees. Throughout the project, the activities were carried out in groups of four consisting of two gifted students and two prospective teachers. The study was carried out according to the case study pattern which is one of the qualitative research methods. The study included a total of 32 participants: 16 eight graders (7 females, 9 males) and 16 fourth class prospective teachers (11 females, 5 males). To collect data, two tools were employed in the study: the open-ended questionnaire prepared by the researchers and the diaries in which the participants wrote about what they felt and thought about each day during the project. Data were analyzed by content analysis. Examining prospective teachers’ answers to open-ended questions, they perceive socially positive their participation in the project together with the gifted students and emphasize the need to carry out future studies “to be able to be aware of them”. Examining the opinions of the gifted students, on the other hand, similarly, they all stated positive opinions. Furthermore, when we look at students’ responses at the end of the project and their responses at the beginning of the project, we can see that they emphasize the social outcomes of the project more. Moreover, an examination of the diaries of the prospective teachers revealed that the “Realizing weaknesses”, “Learning new information” and “Fun” were the codes that were most repeated for the prospective teachers while “Pleasing”, “Very nice” and “Fun” for the gifted students. In this respect, we can argue that both target groups feel positive about participating in future projects together.

Keywords:

gifted, mentoring, nature education,

PDF

___

Akay, C. (2013). Ortaokul öğrencilerinin yaparak yaşayarak öğrenme temelli TÜBİTAK 4004 bilim okulu projesi sonrası bilim kavramına yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 326-338.
Ayaydın, Y., Ün, D., Acar-Şeşen, B., Usta-Gezer, S., & Camcı-Erdoğan, S. (2018). Özel yetenekli öğrencilerin çevre farkındalık ve duyarlılıkları: “Bilim ve sanat kâşifleri Doğada”. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 507-536. https://doi.org/10.14686/buefad.379723.
Bakar, F., & Aydınlı, B. (2012). Bilim ve sanat merkezi öğrencilerinin plastik ve plastik atıkların geri dönüşümü ve çevreye etkileri konularında tutumlarının belirlenmesi (Batı Karadeniz bölgesi örneklemi). X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30.
Balkan-Kıyıcı, F., Atabek-Yiğit, E., & Darçın, E. S. (2014). Doğa eğitimi ile öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerindeki değişimin ve görüşlerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 17-27.
Beck, L. (1989). Mentorships: Benefits and effects on career development. Gifted Child Quarterly, 33(1), 22-28. https://doi.org/10.1177/001698628903300104.
Buyukozturk, S., Kilic Cakmak, E., Akgun, O. E., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yon temleri. Ankara: Pegem Akademi.
Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlikleri ve özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 40(186), 72-84.
Edlind, E. P., & Haensly, P. A. (1985). Gifts of mentorships. Gifted Child Quarterly, 29(2), 55-60. https://doi.org/10.1177/001698628502900202.
Erdoğan, M. (2011). Ekoloji temelli yaz doğa eğitimi programının ilköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik bilgi, duyuşsal eğilimler ve sorumlu davranışlarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2223-2237.
Erentay, N., & Erdoğan, M. (2009). 22 Adımda Doğa Eğitimi. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
Grassinger, R., Porath, M., & Ziegler, A. (2010). Mentoring the gifted: A conceptual analysis. High Ability Studies, 21(1), 27-46. https://doi.org/10.1080/13598139.2010.488087.
Gürdal, A., & Öztuna, A. (2010). Proje tabanlı öğrenme. fen/fizik öğretimi I -açılımlar, gelişmeler, yeni yaklaşımlar-. Y. Ersoy, G. Uzal, A. Erdem (Editörler). (Birinci Baskı). s. 145-157. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Hırça, N. (2013). Gifted students’ summer science camp experiences. Journal of Gifted Education Research, 1(1), 22-30.
Jarosewich, T., & Stocking, V. B. (2003). Talent search: Student and parent perceptions of out-of-level testing. Journal of Secondary Gifted Education, 14(3), 137-150. https://doi.org/10.4219/jsge-2003-430.
Keleş, Ö., Uzun, N., & Varnacı Uzun, F. (2010). Öğretmen adaylarının çevre bilinci, çevresel tutum, düşünce ve davranışlarının doğa eğitimi projesine bağlı değişimi ve kalıcılığının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 384-401.
Kışoğlu, M., Gürbüz, H., Sülün, A., Alaş, A., & Erkol, M. (2010). Çevre okuryazarlığı ve çevre okuryazarlığı ile ilgili türkiye’de yapılan çalışmaların değerlendirilmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(3), 772-791.
Lee, S. Y., Olszewski-Kubilius, P., Makel, M. C., & Putallaz, M. (2015). Gifted students’ perceptions of an accelerated summer program and social support. Gifted Child Quarterly, 59(4), 265-282. https://doi.org/10.1177/0016986215599205.
Levent, F. (2016). Üstün yeteneklilerin eğitiminde mentorluk programı: Uluslararası bağlamda bir inceleme. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 1(1), 29-48.
Matthews, M. S., & McBee, M. T. (2007). School factors and the underachievement of gifted students in a talent search summer program. Gifted Child Quarterly, 51(2), 167-181. https://doi.org/10.1177/0016986207299473.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Newman, J. L., & Hubner, J. P. (2012). Designing challenging science experiences for high-ability learners through partnerships with university professors. Gifted Child Today, 35(2), 102-115. https://doi.org/10.1177/1076217511436093.
Olszewski-Kubilius, P. (2010). Special schools and other options for gifted STEM students. Roeper Review, 32, 61-70. https://doi.org/10.1080/02783190903386892.
Orbay, M., Gokdere, M., Tereci, H., & Aydin, M. (2010). Attitudes of gifted students towards science depending on some variables: A Turkish sample. scientific research and essays, 5(7), 693-699.
Öz-Aydın, S., & Ayverdi, L. (2014). BİLSEM’e Kayıtlı Olan ve Olmayan Öğrencilerin Çevre Sorununa Çözüm Önerilerinin Bilimsel Yaratıcılık Açısından Karşılaştırılması. Journal of Turkish Science Education, 11(1), 25-41.
Prillaman, D., & Richardson, R. (1989). The William and Mary mentorship model: College students as a resource for the gifted. Roeper Review, 12(2), 114-118. https://doi.org/10.1080/02783198909553248.
Rinn, A. N. (2006). Effects of a summer program on the social self-concepts of gifted adolescents. Journal of Secondary Gifted Education, 17, 65-75. https://doi.org/10.4219/jsge-2006-682.
Sak, U. (2012). Üstün zekalılar özellikleri tanılanmaları eğitimleri. Ankara: Vize yayıncılık.
Schatz, E. (1999). Mentors: Matchmaking for young people. Journal of Secondary Gifted Education, 11(2), 67-87. https://doi.org/10.4219/jsge-1999-617.
Sontay, G., Gökdere, M., & Usta, E. (2014). Üstün yetenekli öğrencilerle akranlarının çevresel davranışlarının karşılaştırmalı incelenmesi. Türk Üstün Zekâ ve Egitim Dergisi, 4(2), 90-106.
URL-1. http://www.yetenekvementoragi.com/
Wilson J., & Jan, L. W (1993). Thinking for themselves; developing strategies for reflective thinking. Australia: Eleanor Curtain Publishing.
Wright, L., & Borland, J. H. (1992). A special friend: Adolescent mentors for young, economically disadvantage, potentially gifted students. Roeper Review, 14(3), 124-129. https://doi.org/10.1080/02783199209553406.