ran birçok vesilelerle dikkate değer dinsel ilkelere aykırı düşüncelere önayak olan kimseleri (heresiarchs) ortaya çıkardı, bunlardan birkaçı, bu ülke sınırlarının çok ötesine uzanan bir etki icra etti. Bu kimselerin en tanınmışlarından biri, İsmâ‘îlî propagandacısı ve kurucusu ve Haşîşîler (the Assassins)’in ilk Büyük Üstadı Hasan-ı Sabbâh’tır. Hasan M. 1052 veya 1053 yılında Kum’da doğdu. Rey’de ve orada öğrenim gördü. 1076-77’de Mısır’a gönderildi. 1090’da Deylemân’da Rûdbâr Vadisindeki Alamût Kalesini ele geçirdi. Aynı zamanda o, burada bir devlet kurdu ve görüşlerini yaymak için propaganda faaliyetlerine girişti. Kurmuş olduğu Haşîşîler ve Fidâ’îler (Fedâîler) teşkilâtı ile etrafa dehşet saçtı. Bu devlete 1257 yılında Moğollar tarafından son verildi. Tarafımızdan Türkçeye tercüme edilen bu yazı, Hasan-ı Sabbâh’ın hayatını, Alamût Kalesi’ni ele geçirmesini ve bu bölgede ve Horasan’da kendi görüşlerini yaymak için yaptığı propaganda faaliyetlerini ele almaktadır.