Bîrûnî’nin Ötekini Anlamada Özgün Yöntemi: Havas ve Avam Ayrımı
Bu çalışmada, birbirinden farklı dini toplulukların iddialarını anlama çabasında olan, onlarla sağlıklı diyalog kurma örneği olarak Bîrûnî’nin Tahkîk ma li’l-Hind adlı eserindeki avam ve havas ayrımı şeklindeki metodu incelenecektir. Bîrûnî’nin ötekini anlamadaki özgün yöntemi olarak nitelendirdiğimiz avam- havas ayrımına gitme nedenlerini örnekler üzerinde tartışacağız. Bu çalışma sona erdiğinde, bu metodun objektifliğinin, avantaj ve dezavantajlarının neler olduğu sorusuna cevap bulmayı amaçlıyoruz. Bu soruyu felsefî analiz ve güncel karşılaştırmalarla zenginleştirerek metodolojik açıdan tartışacağız. Dışarıya kapalı toplumlarla iletişim kurulabilmesinde bu metodun işlevselliğini göstermiş olacağız.
Anahtar Kelimeler:
Bilim Tarihi, el-Bîrûnî, Kültürlerarası Anlayış, Avam ve Havas, Hintliler
Al-Biruni’s Typical Method In Understanding The Other: Division of The Commons And The Educated
In this article, al-Biruni’s method of division of the commons and the educated in his Tahqîq mâ li 1-Hind will be examined as a way of establishing a healthy dialogue with different religious communities in an effort to understand their beliefs. We will discuss the reasons why al-Biruni distinguishes betvveen the commons and the educated which we describe as al-Biruni’s distinctive method in understanding the other. When this worlc comes to an end, we aim to find an answer to the question of what the advantages, disadvantages, and objec- tivity of this method are. We will examine this question from a methodological point of view by enriching it with philosophical analysis and current compari- sons. We will have shown the functionality of this method in order to communi- cate with other closed societies.
Keywords:
History of Science, Al-Biruni, Intercultural Understanding, Com¬mons and Educated, Indians,
___
- Alıcı, Mehmet. “Bir Dinler Tarihçisi Olarak Bîrûnî ve Tahkîk-u mâ li'l-Hind'de Tanrı Kavramına Yaklaşımı”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8 (2003): 209-229.
- Ataman, Kemal. “İslam Düşüncesinde Öteki’ni Anlama: Bîrûnî Örneği”. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi
- Ahmet Bağlıoğlu. “Dürzilik”. İslam Mezhepleri Tarihi içinde, ed. H. Onat, S. Kutlu, 269-294, Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
- Birand, Kâmıran. İlk Çağ Felsefesi Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1958.
- Bîrûnî, Ebû Reyhân Muhammed B. Ahmed. Tahkîku mâ li’l-Hind: Bîrûnî’nin Gözüyle Hindistan, trc. Kıvameddin Burslan, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2015.
- Bozan, Metin. “Yezidilik”. İslam Mezhepleri Tarihi içinde, ed. H. Onat, S. Kutlu, 455-477, Ankara: Grafiker Yayınları, 2013.
- Blackburn, Simon. “Epoche”. The Oxford Dictionary of Philosophy. 123. New York: Oxford University Press, 1996.
- Kalın, İbrahim. Ben, Öteki ve Ötesi: İslâm-Batı İlişkileri Tarihine Giriş. İstanbul: İnsan Yayınları, 2017.
- Macit, Abdulkadir. Mehmed ÂkifErsoy. İstanbul: İlke Yayınları, 2017.
- Platon. Phaidon. trc. Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları, 2017.
- Schimmel, Annemarie. Doğudan Batıya, trc. Ömer Enis Akbulut, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayıncılık, 2017.
- Sicistânî, Ebû Dâvud. Sünen, trc. Ahmet Necati Yeniel, Hüseyin Kayapmar, İstanbul: Şamil Yayınevi, 2016.
- Tümer, Günay. Bîrûnî’ye Göre Dinler ve İslâm Dini. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: İslâmî İlimleri Araştırma ve Yayma Vakfı (İSİLAY) İlahiyat Araştırmaları Merkezi (İLAMER)
Sayıdaki Diğer Makaleler
Arkaik İnançların Hizmetinde Bir Sanat: Hıristiyan İnkültürasyon Aracı Olarak Sinema
Huzurevi Yaşlılarının Psiko-sosyal Uyumu ve Manevi Gereksinimleri
Süleyman Fikri Erten’in Seyahat Raporları
Bîrûnî’nin Ötekini Anlamada Özgün Yöntemi: Havas ve Avam Ayrımı
İslam Düşünce ve Geleneğinde Kutsiyet Velayet Keramet
Son Devrin İslam Akademisi-Daru’l- Hikmeti’l-İslamiye