Türkiye’de Döviz Kuru Oynaklığının Modellenmesi: Ampirik Bir Araştırma

Döviz kurunun denge değeri etrafındaki dalgalanmalara karşılık gelen bir kavram olarak döviz kuru oynaklığı kur riskinin başlıca kaynağıdır ve uluslararası ticaret, yatırımlar ve sermaye akımları başta olmak üzere makroekonomik istikrarı bozacak pek çok değişkeni olumsuz etkilemektedir. Bu bağlamda, döviz kuru oynaklığının ampirik olarak tahmini ve ölçümü yaygın ekonomik etkileri açısından üzerinde durulması gereken bir konudur. Döviz kurlarındaki oynaklığın temel makroekonomik değişkenler üzerinde yarattığı etkiler geniş bir araştırma alanı oluşturmuş, böylece teorik ve ampirik açıdan oldukça zengin bir literatüre de zemin hazırlamıştır. Çalışmamızda, 2003-2022 dönemine ait efektif döviz kuruverileri kullanılarak Türkiye için oynaklık ARCH-GARCH modelleme teknikleriyle tahmin edilmektedir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, Türkiye için döviz kuru oynaklığının tahmininde GARCH(1,1)'in en uygun model olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Efektif Döviz Kuru, Oynaklık, Değişen Varyans, ARCH, GARCH

Modeling Exchange Rate Volatility in Türkiye: An Empirical Research

Exchange rate volatility is a concept that corresponds to the fluctuations around the equilibrium value of the exchange rate and is the main source of exchange rate risk as it adversely affects many variables that can disrupt macroeconomic stability, especially international trade, investments, and capital flows. In this context, empirical estimation and measurement of exchange rate volatility is an issue that needs to be emphasized in terms of its widespread economic effects. The effects of exchange rate volatility on basic macroeconomic variables have created a wide range of research, thus laying the groundwork for a very rich theoretical and empirical literature. This study estimates the volatility in Türkiye using theAutoregressive conditional heteroskedasticity (ARCH) and generalized ARCH (GARCH) modeling techniques alongside effective exchange rate data for the period of 2003-2022. According to the obtained findings, the study has concluded the GARCH(1,1) model to be the most appropriate model for estimating exchange rate volatility in Türkiye.

Keywords:

Effective exchange rate, Volatility, Changing variance, ARCH, GARCH,

PDF

___

Albayrak, Ş.G. (2022). Türkiye’de döviz kuru oynaklığı ile güven endeksleri arasındaki ilişki (2012-2021). İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 2458-2469. google scholar
Alper, A. E. (2017). Exchange rate volatility and trade flows. Fiscaoeconomia, 1 (3), 14-39. google scholar
Backman, M. (2006). Exchange rate volatility-How the Swedish export is influenced [Master Thesis, Jönköping International Business School]. Jönköping University. http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:4287/ FULLTEXT01.pdf google scholar
Baillie, R. T., Bollerslev, T. & Mikkelsen, H. O. (1996). Fractionally integrated generalized autoregressive conditional heteroskedasticity. Journal of Econometrics, 74, 3-30.https://doi.org/10.1016/S0304-4076(95)01749-6 google scholar
Barguellil, A., Ben-Salha, O. & Zmami, M. (2018). Exchange rate volatility and economic growth. Journal of Economic Integration, 33(2), 1302-1336. http://dx.doi.org/10.11130/jei.2018.33.2.1302 google scholar
Bauwens, L. & Sucarrat, G. (2010). General-to-specific modelling of exchange rate volatility: A forecast evaluation. International Journal of Forecasting, 26(4), 885-907. google scholar
Bollerslev, T. (1986). Generalized auto regressive conditional heteroskedasticity. Journal of Econometrics, 31, 307-327.https://doi.org/10.1016/0304-4076(86)90063-1 google scholar
Bollerslev, T. (1990). Modelling the coherence in short-run nominal exchange rates: a multivariate generalized Arch model. The Review of Economics and Statistics, 72(3), 498-505. https://doi.org/10.2307/2109358 google scholar
Demir, F. (2010). Exchange rate volatility and employment growth in developing countries: evidence from Turkey. World Development, 38(8), 1127-1140.https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2009.12.019 google scholar
Enders, W. (2004). Applied econometric time series (Second ed.). J. Wiley. google scholar
Engle, R. F. (1982). Autoregressive conditional heteroscedasticity with estimates of the variance of United Kingdom inflation. Econometrica, 50(4), 987-1007. https://doi.org/10.2307/1912773 google scholar
Engle, R. F., Lilien, D. M. & Robins, R. P. (1987). Estimating time varying risk premia in the term structure: The google scholar
ARCH-M model. Econometrica, 55(2), 391-407.https://doi.org/10.2307/1913242 google scholar
Gujarati, D.N. (2009). Basic econometrics (Fifth ed.), New York: McGraw-Hill/Irwin. google scholar
Güloğlu, B. & Akman, A. (2007). Türkiye’de döviz kuru oynaklığının SWARCH yöntemi ile analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(512), 43-51. google scholar
Güvenek, B. & Alptekin, V. (2009). Reel döviz kuru endeksinin otoregresif koşullu değişen varyanslılığının analizi: İki eşikli Tarch yöntemi ile modellenmesi. Maliye Dergisi, (156), 294-310. google scholar
Hooper, P. & Kohlhagen, S. W. (1978). The effect of exchange rate uncertainty on the prices and volume of international trade. Journal of International Economics, 8(4), 483-511. google scholar
Kasman, A. (2003).Türkiye’de reel döviz kuru oynaklığı ve bunun ihracat üzerine etkisi: Sektörel bir analiz. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXII (2), 169-186. google scholar
Kasman, A. & Kasman, S. (2005). Exchange rate uncertainty in Turkey and its impact on export volume. METU Studies in Development, 32 (June), 41-58. google scholar
Kılıçarslan, Z. (2018). Determinants of exchange rate volatility: empirical evidence for Turkey. Journal of Economics, Finance and Accounting, 5(2), 204-213.http://doi.org/10.17261/Pressacademia.2018.825 google scholar
Markowitz, H. M. (1952). Portfolio selection. Journal of Finance, 7(1), March, 77-91.https://doi. org/10.2307/2975974 google scholar
Nargeleçekenler, M. (2011). Euro kuru satış değerindeki volatilitenin Arch ve Garch modelleri ile tahmini. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 54(2), 153-179. google scholar
Nath, S., Rajput, V. & Gopalakrishnan, S. (2022). Exchange rate volatility in emerging market economies. Reserve Bank of India Bulletin, (August, 2022), 131-142. google scholar
Nelson, D. B. (1991). Conditional heteroskedasticity in asset returns: a new approach. Econometrica, 59(2), 347-370.https://doi.org/10.2307/2938260 google scholar
Nikkei Asia (2014, August 14). IMF finds more countries adopting managed floating exchange rate system, https:// asia.nikkei.com/Business/Markets/Forex/IMF-finds-more-countries-adopting-managed-floating-exchange-rate-system google scholar
Oaikhenan, H. E. & Aigheyisi, O. S. (2015). Factors explaining exchange rate volatility in Nigeria: theory and empirical evidence. CBN Economicand Financial Review, 53(2), 47-77. google scholar
Okot, A., Kaltenbrunner, A. & Ruiz, D.P. (2022). Determinants of the exchange rate, its volatility and currency crash risk in Africa’s low and lower middle-income countries. European Investment Bank, EIB Working Paper 2022/12. google scholar
Özata, E., (2020). The effect of exchange rate volatility on economic growth in Turkey. Journal of Business, google scholar
Economics and Finance, 9(1), 42-51.http://doi.org/10.17261/Pressacademia.2020.1191 google scholar
Öztürk, İ. (2006). Exchange rate volatility and trade: A literature survey. International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies, 3(1), 85-102. google scholar
Sağlam, M. & Başar, M. (2016). Döviz kuru oynaklığının öngörülmesi: Türkiye örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 23-29. google scholar
Stancik, J. (2007). Determinants of exchange rate volatility: The case of the new EU members. Czech Journal of Economics and Finance, 57(9-10), 414-432. google scholar
Songül, H. (2010). Otoregresif koşullu değişen varyans modelleri: Döviz kurları üzerine uygulama. Uzmanlık Yeterlilik Tezi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü, Ankara. google scholar
Timothy, O.T., Ada, M.S. & Chigozie, A.O. (2016). Exchange rate volatility and inflation: The Nigerian experience. Journal ofEconomics and Sustainable Development, 7(10), 6-15. google scholar
Tümtürk, O. (2019). The impact of exchange rate volatility on export flows in developing countries. International Journal ofEconomic and Administrative Studies, (23), 79-94.https://doi.org/10.18092/ulikidince.469174 google scholar
Uysal, D. & Özşahin, Ş. (2012). Reel efektif döviz kuru endeksi volatilitesinin ARCH ve GARCH modelleri ile tahmini. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 13-20. google scholar
Ünlü, H. (2016). Döviz kuru oynaklığı ve ekonomik büyüme: Türkiye örneği. Sakarya İktisat Dergisi, 5(3), 17-31. google scholar