Birol ERKAN, Abdualaziz Aclan Ahmed SAEED, Elif Tuğçe BOZDUMAN

MENA ÜLKELERİNİN FAKTÖR YOĞUNLUKLARINA GÖRE UZMANLAŞMA ANALİZİ

Çalışmanın amacı 2000 ile 2016 yılları arasında Lafay İndeksi kullanılarak MENA Ülkeleri’nin dış ticarette uzmanlaşma düzeyinin ortaya koyulmasıdır. Bu bağlamda, SITC Rev. 3, 2 haneli ürün grubu kullanılarak sözü edilen ülkelerin dış ticaretindeki uzmanlaşma düzeyleri incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda elde edilen skorlara göre, ülkeler katma değeri düşük faktör donanımına sahip ürünlerin dış ticaretinde uzmanlaşma sağlamıştır. Diğer ifadeyle, ülkeler sözü edilen dönemde yüksek katma değerli ürünlerin dış ticaretinde rekabet avantajı elde edememiştir. Bununla birlikte, MENA ülkelerinden Ürdün, Fas, İsrail, Tunus bazı inovatif ürün gruplarının dış ticaretinde uzmanlaşma sağlamıştır. Diğer ülkelerin yüksek katma değerli ürünlerin üretim ve ihracatında net dış alıcı olması küresel rekabet güçlerine olumsuz bir şekilde tesir etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Lafay Endeksi, Dış Ticaret, Uzmanlaşma, MENA Ülkeleri

SPECIALIZATION ANALYSIS OF MENA COUNTRIES ACCORDING TO FACTOR DENSITIES

The aim of this study is to demonstrate the level of specialization of MENA countries in foreign trade using the Lafay index (LFI) between 2000 and 2016. In this context, the levels of specialization in the foreign trade of the countries mentioned were examined by using SITC Rev. 3, 2-digit product groups. According to the values obtained from the analyses, countries provided specialization in the foreign trade of products with low added value factor equipment. In other words, countries did not gain a competitive advantage in the foreign trade of high value-added products during the specified period. However, Jordan, Morocco, Israel and Tunisia from the MENA countries provided specialization in the foreign trade of some innovative product groups. The fact that other countries are net external buyers in the production and export of high value-added products negatively affects global competitiveness.

Keywords:

Lafay Index, Foreign Trade, Specialization, MENA Countries,

PDF

___

Alessandrini, M., & Batuo, M. E. (2010). The trade specialization of SANE: Evidence from manufacturing industries. The European Journal of Comparative Economics, 7(1), 145-178.
Azgün, S., Yurttançıkmaz, Z. Ç., Gerni, M., & Sarı, S. (2016). Türkiye ve Orta Asya Türk Ülkeleri Arasında Endüstri İçi Ticaretin Düzeyi ve Sektörel Rekabet Gücünün Belirlenmesi. International Conference on Eurasian Economies (s. 323-329). Hungary: AVEKON.
Balassa, B. (1965). Trade Liberalisation and "Revealed" Comparative Advantage. The Manchester School of Economic and Social Studies, 99-123.
Bécuwe, S., & Blancheton, B. (2016). French textile specialisation in long run perspective (1836–1938): trade policy as industrial policy. Cahiers du GREThA 2016 – 17, 1-30.
Çeştepe, H. (2012). Türkiye'nin Seçilmiş Ortadoğu Ülkeleriyle Ticaretinin Analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23-43.
Erkan, B. (2011). STIC Teknoloji Sınıflandırmasına İlişkin Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlüklerin Belirlenmesi Türkiye ve Diğer N-11 Ülkelerinin Karşılaştırılması. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 35-48.
Erkan, B. (2012). BRIC Ülkeleri ve Türkiye'nin İhracat Uzmanlaşma ve Rekabet Düzeylerinin Karşılaştırmalı Analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 101-131.
Falkowski, K. (2018). The importance of energy resources for Azerbaijan’s international competitiveness. Journal of International Studies, 11(4), 44-56.
Ishcukova, N., & Smutka, L. (2013). Revealed Comparative Advantage of Russian Agriculture Export. ACTA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE ET SILVICULTURAE MENDELIANAE BRUNENSIS, 941-958.
Marconi, D., & Rolli, V. (2008). Comparative Advantage Patterns and Domestic Determinants in Emerging Countries. Japonya: World Institue for Development Economics Research .
OECD (2011), Socio-Economic Context And Impact Of The 2011 Events İn The Middle East And North Africa Region MENA- Investment Programme, P9.
Reyes, G. U. (2014). Examining the Revealed Comparative Advantage of the ASEAN 6 Countries Using the Balassa Index and Lafay Index. Journal of Global Business and Trade, 10(1), 1-11.
Sözen, İ. (2011). MENA Bölgesi Doğal Kaynakları. H. Genç, & F. Sayım içinde, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Ülkelerinin Ekonomik Yapısı (s. 120-150). Bursa: MKM Yayıncılık.