Kur'an'da Şirk ve Acele Azap Talebi

Bu çalışmada şirk ile insanın acele azap talep etmesi arasında nasıl bir ilişki olduğu ve azap talebininKur’an’da nasıl işlendiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada müşriklerin vaat edilen azabı aceleyleistediklerini aktaran ayetler ile bunlara cevap mahiyetinde gelen ayetler, mümkün oldukça nüzulsırasına göre ele alınıp Kur’an bütünlüğü gözetilerek incelenmiştir. Sonuç olarak insanın yapısındabulunan acelecilik eğiliminin müşriklerde olumsuz anlamda tezahür ettiği tespit edilmiştir. Vaat edilenazabı acele istemenin, şirke düşen insanın kendisini doğru yolda görüp şirkte ısrar etmesinin ve onusavunmasının bir yansıması olduğu görülmüştür. Ayrıca, Kur’an’da müşriklerin vaat edilen azabı aceleistediklerini aktaran ifadelerin yer alması hususunun, insanı doğru yolda tutmayı hedefleyen Kur’an’ınbir üslup özelliği olduğu değerlendirilmiştir

Politheism and Desire of İmmediate Torment in Qur'an

The manifestation of this immediate torment desire of Polytheists', the relationship between politheism and mentioned desire and torment desire tried to be identified how it was processed in Qur'an. In research, verses which transferred polytheists immediate desire of promised torment and verses which came as an answer were examined according to Qur'an integrity and as much as possible according to order of revelation. Consequently, hurriedness tendency which is based in human habit is determined to appear in a negative meaning on polytheists. To desire immediate torment that was promised, was seen as a result of the people who were insisting on polytheism, seeing themselves on the right way. Otherwise the point taking part in Qur'an, polytheists' expressions transferring immediate desire of promised torment was evaluated as Qur'an's style feature which aiming to keep human on the right way.

___

  • ADLER, Alfred. İnsanı Tanıma Sanatı. Trc. Kamuran Şipal. İstanbul: Dergah Yayınları, 1977.
  • ASKERÎ, Ebû Hilâl el-Hasan b. Abdullah b. Sehl b. Said b. Yahya. el-Furûkü’l-Luğaviyye. Thk. Muhammed İbrahim Selim. Kahire: Dâru’l-ilim ves’Segâfe li’n-Neşri ve’t-Tevzi’, t.y.
  • BACON, Francis. Denemeler. Trc. Akşit Göktürk. İstanbul: İnkilâp Kitabevi, 1994.
  • BEGAVÎ, Ebû Muhammed Muhyissünne Hüseyin b. Mes’ûd. Tefsîrü'l-Begavî. Mealimü't-Tenzil. Thk. Muhammed Abdullah en-Nemr, Osman Cuma Zamiriyye, Süleyman Müslim el- Harş. 8 cilt. 2. baskı. Riyad: Dâru Taybe, 1993.
  • BULADI, Kerim. Kur’an’da Nankörlük Kavramı. İstanbul: 2001.
  • CEVHERÎ, Ebû Nasr İsmail b. Hammad. es-Sıhâh: Tâcü’l-Luğa ve Sıhâhu’l-Arabiyye. Thk. Ahmed Abdülgafur Atar. 6 cilt. 4. baskı. Beyrut: Dârü'l-İlmi'l-Melâyîn, 1990.
  • CÜRCÂNÎ, Seyyid Şerif Ali b. Muhammed b. Ali. et-Ta’rifât. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1983.
  • DESTANCES, Rene. Ruhun İhtirasları. Trc. Mehmet Karaasan. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1972.
  • DİHLEVÎ, Şah Veliyullah Ahmed b. Abdurrahman. el- Fevzu’l-Kebir fî Usûli’t-Tefsîr. 2. baskı. Beyrut: Dârü’l-Beşairi’l-İslâmiyye, 1407/1987.
  • DÜZENLİ, Yaşar. Kur’an Işığında Evrensel Dengeler ve İnsan. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı (İFAV) Yayınları, 2000.
  • ELMALILI, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur'an Dili. 10 cilt. İstanbul: Eser Neşriyat, t.y.
  • EYSENCK, H. J., WİLSON, Glenn. Kişiliğinizi Tanıyın. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1995.
  • EZHERÎ, Ebû Mansur Muhammed b. Ahmed b. el-Ezherî. Tehzîbü'l-Luğa, Thk. Muhammed Ivaz Mir’ab, 8 cilt, Beyrut: Dârü İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 2001.
  • FÎRÛZÂBÂDÎ, Mecdüddin Muhammed b. Yakub. el-Kamusu’l-Muhît. 2. baskı. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1407/1987.
  • HALİL b. AHMED, Ebû Abdi’r-Rahman el-Halîl b. Ahmed b. Amr b. Temim el-Ferahhidî. Kitâbu’l-Ayn. Thk. Mehdî Mahzumî, İbrahim es-Sâmerrâî. 8 cilt. Beyrut: Müessesetü’l- A’lemi li’l-Matbûât, 1408/1988.
  • İBN ÂŞÛR, Muhammed et-Tâhir. Tefsîrü’t-Tahrîr ve't-Tenvîr. 30 cilt. Tunus: ed-Dârü't-Tunisiyye, 1984.
  • İBN DÜREYD, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasan İbn Düreyd el-Ezdî. Cemheretü'l-Luğa. Thk. Remzî Münîr Baalbekî, 3 cilt, Beyrut: Dâru’l-İlm Lilmelâyîn, 1987.
  • İBN FÂRİS, Ebu’l-Hüseyin Ahmed b. Faris b. Zekeriyyâ. Mu’cemu Mekâyîsi’l-Luğa. Thk. Abdüsselam Muhammed Harun. 6 cilt. Beyrut: Dârü’l-Cîl, t.y.
  • İBN MANZÛR, Ebu'l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî. Lisanü'l-Arab. 15 cilt. Beyrut: Dâru Sadır, t.y.
  • İSFAHÂNÎ, Ebu’l-Kasım el-Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Rağıb. Mu’cemu Müfredâti’l- Elfâzi’l-Kur’an. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1418/1997.
  • KASAPOĞLU, Abdurrahman. “İnkâr ve Acelecilik Karakteri – Character Of Denial And Hastıness-”. Kelam Araştırmaları 4/1 (2006): 91-111.
  • KAYA, Ali. “Kur’an’da Azap”. Doktora Tezi, Yalova Üniversitesi, 2017.
  • KUTUB, Seyyid. Fî Zilâli'l-Kur’an. 6 cilt, 11. baskı. Beyrut: Dârü’ş-Şürûk, 1405/1985.
  • MACİT, Nadim. Kur’an ve Hadis’e Göre Şirk ve Müşrik Toplum. Konya: Damla Matbaacılık, 1992.
  • MEVDÛDÎ, Seyyid Ebu’l-A’lâ. Tefhîmu’l-Kur’an. Edit. Ali Bulaç. Çev. Muhammed Han Kayânî v.d. 7 cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 1986-1988.
  • MUKÂTİL, Ebu'l-Hasan Mukâtil b. Süleyman b. Beşir Mukâtil b. Süleyman. Tefsîru Mukâtil b. Süleyman (et-Tefsîrü'l-Kebir). Thk. Abdullah Mahmûd Şehhate. 4 cilt. Kahire: el-Hey'etü'l- Mısriyyetü'l-Âmme li’l-Kitâp, 1979.
  • ÖZLER, Mevlüt. “Tevhid”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 41: 18-20, İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
  • RÂZÎ, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer b. el-Hasan b. el- Hüseyin Fahreddin: et- Tefsîrü'l-Kebîr: Mefâtîhü’l-Gayb. 32 cilt. 3. baskı. Beyrut: Dâru İhyâi't-Türâsi’l-Arabî, 1420.
  • REŞİD RIZA, Muhammed. Tefsîrü’l-Kur’ani’l-Hakîm: Tefsîrü’l-Menâr. 12 cilt., 2. Baskı, Beyrut: Dâru’l-Marife, t.y.
  • SİNANOĞLU, Mustafa. “Şirk”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 39: 193-198, İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • TABERÎ, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir b. Yezid. Câmiü'l-Beyân an Te’vîli Âyi’l Kur’an. Thk. Ahmed Muhammed Şakir. 24 cilt. y.y.: Müessetü’r-Risale, 1420/2000.
  • TOPALOĞLU, Bekir - ÇELEBİ, İlyas. Kelam Terimleri Sözlüğü. 3. baskı. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM), 2013.
  • TOPALOĞLU, Bekir - YAVUZ, Yusuf Şevki - ÇELEBİ, İlyas. İslam’da İnanç Esasları. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1998.
  • ULUTÜRK, Veli. Kur’an-ı Kerim Allah’ı Nasıl Tanıtıyor?. İstanbul: Yeni Akademi Yayınları, 2007.