Hz. Peygamber’in Evlendirdiği Kişiler ve Evlendirilmelerindeki Amaçlar

İslâm’da kutsal sayılan evlilik müessesesinin genel hedefi sağlam bir toplum oluşturmaktır. Bununla birlikte evliliğin nüfusun artması, meşru olmayan ilişkilerden uzak kalma, iffeti koruma, eşler arasında ünsiyet, akrabalık ve dostluk ilişkileri kurma veya geliştirme gibi birçok amaç ve faydaları da vardır. Hz. Peygamber’in kendi evliliklerinde bunlardan bazılarını uyguladığını görmekteyiz. Aynı şekilde başta beşerî amaç olmakla bazı amaçlar doğrultusunda hem kendi evlatlarını hem de ashaptan bazılarını evlendirmiştir. Resûl-i Ekrem’in evlendirme amaçları içerisinde evliliğin teşviki veya evlilik konusunda tereddüte düşmüş kimselere yardım, ırkçılığın ortadan kaldırılması, dostluk bağlarının kurulması, akrabalık bağlarının kuvvetlendirilmesi ve himayenin ön plana çıktığının şahidi olmaktayız

Anahtar Kelimeler:

İslâm, Hz. Peygamber, evlenme, evlendirme

PDF

___

ABDURREZZÂK b. Hemmâm, es-San’anî (ö. 211/827), el-Musannef, (nşr. Habîburrahman el-A’zamî), I-XI, Beyrut, el-Meclisu’l-İlmi, 1403/1983.
AHMED b. Hanbel (ö. 241/855), Müsned, (nşr. Mevsûatu’s-Sünne, el-Kütübü’sittetü ve Şurûhuhâ), I-VI, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1413/1992.
ÂİŞE Abdurrahmân bint eş-Şâti, Terâcimu seyyidâti binti’n-nübüvveti, Beyrut, Dâru’l-Kitabi’l-Arabî, tsf.
ALİ el-MÜTTAKÎ, el-Hindî (ö. 975/1567), Kenzu’l-ümmâl fî süneni’l-akvâl ve’l-efâl, (nşr. Bekri Hayyânî, Saffet Saka), I-XVI, Beyrut, Müessesetü’r-Risale, 1405/1985.
BAŞARAN, Selman, “Fâtıma binti Kays”, DİA., XII, 227 (İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 1995).
el-BEYHAKÎ, Ahmed b. el-Huseyn (ö. 458/1066), es-Sünenü’l-kübrâ, I-X, Haydarabad, Dâiretu’l-Maârifî’l-Osmâniyye, 1344-1356/1925-1937.
el-BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmâîl (ö. 256/870), el-Câmiu’s-sahîh, (nşr. Muhibbuddin Habîb), I-XIII, Kahire, Dâru’r-Reyyân li’t-Türâs, 1406/1986.
CANAN İbrahim, “Aile Reisi ve Baba Olarak Hz. Peygamber”, Hz. Peygamber ve Aile Hayatı, (Tartışmalı İlmi Toplantılar Dizisi), İstanbul 1988.
ed-DÂREKUTNÎ, Ömer b. Ahmed (ö. 385/995), es-Sünenu’d-Dârekutnî, (nşr. Abdullah Haşim Yemanî Medenî, I-IV, Medine, Dâru’l-Mehâsin li’t-Tıbâa, 1386/1966.
ed-DÂRİMÎ, Abdullah b. Abdurrahmân (ö. 255/869), es-Sünenu’d-Dârimî, (trc. Abdullah Aydınlı), I-VI, İstanbul, Madve Yayınları, 1994-1996.
DAVUDOĞLU Ahmet, Sahihi Müslim Tercümesi ve Şerhi, I-XII, İstanbul, Sönmez Neşriyat, 1974.
ed-DEYLEMÎ, Ebû Şüca (ö. 509/1115), el-Fîrdevs bime’sûri’l-hitâb, (nşr. Said b. Besyunî Zağlûl), I-V, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1407/1986.
EBÛ AVÂNE, Yakub b. İshâk el-İsferâinî (ö. 316/929), Müsnedu Ebî Avâne, (nşr. Eymen b. Arif ed-Dımaşkî), I-V, Beyrut, Dâru’l-Mârife, 1419/1998.
EBÛ DÂVÛD, Süleyman b. el-Eş’as (ö. 275/888), es-Sünen, (nşr. Muhammed Avvâme), I-V, Beyrut, Müessesetü’r-Reyyân, 1419/1998.
EBÛ NUAYM, el-İsfahanî (ö. 430/1039), Hilyetu’l-evliya ve tabakâtu’l-esfîya, I-X, Kahire, Matbaatu’s-Saâde, 1394-1399/1974-1979.
FAYDA, Mustafa, “Bilâl-i Habeşî”, DİA., VI, 152-153 (İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 1992).
FIĞLALI, Ethem Ruhi, “Ali”, DİA., (Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi) II, 371-374 (İstanbul, 1989).
HÂKİM, en-Nisâburî (ö. 405/1014), el-Müstedrek ale’s-sahîhayn, I-IV, Haydarabad, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1333/1915.
İBN ABDİLBER, en-Nemerî (ö. 463/1071), el-İstiâb fî marifeti’l-ashâb, (nşr. Ali Muhemmed Bicavî), I-IV, Kahire, Dâru Nahdati Mısr, 1389/1969.
İBN ASÂKİR, Ebû’l-Kasım Ali b. Hasan b. Hibetullah (ö. 571/1175), Târihu medineti Dımaşk, (nşr. Muhibbuddin Ebû Saîd Amrevî), I-LXXIV, Beyrut, Dâru’l-Fîkr, 1415-1421/1995-2001.
İBN BALABAN, Ebû’l-Hasan Alâaddin Ali (ö. 739/1339), el-İhsân bi-tertibi Sahîhi İbn Hibbân, (nşr. Kemal Yusuf Hût), I-VII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1408/1987.
İBN HACER, el-Askalanî (ö. 852/1448), el-Metâlibu’l-âliye bizevâidi’l-mesanidi’s-semaniye, (nşr. Habiburrahman A’zamî), I-IV, Küveyt, el-Matbaatu’l-Mısrıyye, ts.
----------, Fethü’l-bârî Şerhu Sahihi’l-Buharî, (nşr. Muhammed Fuad Abdulbaki-Muhyiddin Hatib), I-XIII, Kahire, Dâru’r-Reyyân li’t-Türâs, 1407/1986-87.
----------, el-İsâbe fî temyîzi’s-sahabe, I-IV, Bağdad, Matbaatu’s-Saâde, 1328/1910.
İBN İSHÂK, Muhammed b. İshâk b. Yesar (ö. 150/768), es-Sire, (nşr. Muhammed Hamidullah), Konya, el-Vakf li’l-Hıdemeti’l-Hayriyye, 1401/1981.
İBN KESÎR, Ebû’l-Fîda (ö. 774/1373), el-Bidâye ve’n-nihâye, I-XIV, Beyrut, Mektebetü’l-Meârif, 1401/1981.
----------, Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm, I-IV, Kahire, Dâru İhyai’l-Kütübi’l-Arabiyye, ts.
İBN KUTEYBE, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim b. Kuteybe Dîneverî, (ö. 276/890), el-Maârif, (trc. Hasan Ege), İstanbul, Şelale Yayınevi, ts.
İBN MÂCE, Muhammed Yezîd el-Kazvînî (ö. 273/887), Sünenu İbn Mâce, (nşr. Muhammed Fuad Abdülbâki), I-II, yy. Dâru İhyâi Türâsi’l-Arabî, ts.
İBN SA’D, Muhammed b. Sa’d b. Meni’ ez-Zührî (ö. 230/844), et-Tabakâtu’l-kübrâ, I-IX, Beyrut, Dâru Sadr, 1388/1968.
İBN TÛLÛN, Muhammed b. Ali (ö. 953/1547), Veblu’l-ğamâm fîmen zevvecehu’n-nebiyyu aleyhisselâm, (nşr. Abdulhamid es-Sa’danî), Kahire, Dâru’t-Talâi, ts.
İBNU’L-CEVZÎ, Ebû’l-Ferec Abdurrahman b. Ali (ö. 597/1201), el-Muntazam fi târîhi’l-mulûk ve’l-ümem, (nşr. Muhammad Abdulkadir Atâ-Mustafa Abdulkâdir Atâ), I-XVIII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1412/1992.
İBNU’l-ESÎR, İzzeddin Ali b. Muhammed (ö. 630/1233), Üsdü’l-ğâbe fî marifeti’s-sahâbe, (nşr. Muhammed İbrahim Benna v. dğr.), I-VII, Kahire, Dâru’ş-Şa’b, 1390-1393/1970-1973.
KAHRAMAN, Hüseyin, “Fıkhî Hadislerin Değerlendirilmesi ve Rivâyet Değeri Bağlamında “Mevhûbe Hadisi”nin Tahrîc ve Tenkîdi”, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, c.11/1, Bursa 2002. s. 167-182.
KANDEMİR, M. Yaşar, “Fâtıma”, DİA., XII, 219-224 (İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 1995).
MÜSLİM, Ebû’l-Hüseyn b. el-Haccâc el-Kuşeyrî (ö. 261/875), Sahîhu Müslim, I-V, Kahire, Dâru İhyâi Kütübi’l-Arabî, 1374/1955.
en-NESÂÎ, Ebû Abdurrahmân Ahmed b. Ali b. Şuayb (ö. 303/915), es-Sünenu’l-Kübrâ, (thk. Abdurğaffâr Süleyman el-Bundârî-Seyyid Kusrevî Hasan), I-VI, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1411/1991.
NAZİF M. Şahinoğlu, “Zeyneb bint Muhammed”, İ.A., (İslâm Ansiklopedisi) XIII, 554-555 (İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, 1986).
--------------, “Ümmü Külsüm”, İ.A., (İslâm Ansiklopedisi) XIII, 107-109 (İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, 1986).
NEŞET Çağatay, “Rukayye”, İ.A., (İslâm Ansiklopedisi) IX, 765-766 (İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, 1964).
et-TABERÎ, Ebû Cafer b. Cerîr (ö. 310/923), Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk, (nşr. Muhammed Ebû’l-Fazl İbrahim), I-XI, Beyrut, Dâru Süveydan, 1387/1967.
et-TİRMİZÎ, Muhammed b. Îsa b. Sevre (ö. 279/892), Sünenü’t-Tirmizî, (nşr. Muhammed Fuad Abdülbâki), I-V, yy. 1396/1976.