20022

LİSE ÖĞRENCİLERİNDE BİLİM ETİĞİ: KOPYA ÇEKME, DÜRÜST OL, SORUMLULUĞUNU BİL!

Araştırmanın amacı; lise 1, 2 ve 3. sınıf öğrencilerinin değerler eğitimi kapsamında verilen “kopya çekmek, dürüstlük, öz denetim ve sorumluluk” değerleri üzerine oluşturdukları metaforları belirlemek ve Biyoloji dersi müfredatında görülen bilim insanlarının genel özellikleri konusu ile ilişkilendirmeyi hedeflemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden derinlemesine araştırma imkanı sağlayan olgu bilim deseni kullanılmış ve veriler metafor analizi ile çözümlenmiştir. Betimsel ve içerik analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonunda öğrencilerde kopya çekmek kavramı için en çok hırsız, hilekarlık, yalan, haksızlık; dürüstlük kavramı için en çok güvenilirlik, öğretmen, adam, anne, iyilik; sorumluluk kavramı için en çok büyümek, önlem alma, anne, görev ödev; öz denetim kavramı için ise kişilik, diyet, öğretmen, ip, özgürlük ve karakter metaforlarının kullanıldığı belirlenmiştir. Bilim etiğinin farkına varan ve değerleri bilimsellik ile birlikte yorumlayan öğrenci sayının oldukça az olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma ile öğrencilerde farkındalık arttırılmış ve zaman zaman konuşulan metaforlar ile öğrenciler arasında bilgi paylaşımı yapıldığı görülmüştür. Araştırma farklı sınıf düzeylerinde, farklı değerler ve farklı bilim alanları ile ilişkilendirilerek tekrarlanabilir.

Anahtar Kelimeler:

Biyoloji, değerler eğitimi, bilim insanı özellikleri, metafor analizi

SCIENCE ETHICS IN HIGH SCHOOL STUDENTS: NO COPYING, BE HONEST, BE RESPONSABLE!

In this study, high school students' perceptions about values education were determined. The study group is high school 1st, 2nd and 3rd grade students. Our scientific values are copying, honesty, self-control and responsibility. We studied students’ metaphors on this values. Qualitative research method and case study design was used. Descriptive and content analysis were conducted in the research. The data is tabulated as theme, frequency and code. At the end of the study students’ metaphors to copy; thief, scam, lie, injustice; for honesty; teacher, man, mother, kindness; for responsibility; take measures, mother, task homework; for self-contro;, personality, diet, teacher, rope, freedom and character . It has been determined that the number of students who realize scientific ethics and interprets values with scientificness is quite low. With this study, the awareness of the students was increased. The research can be repeated at different grade levels in relation to different values and different fields of science.

Keywords:

Biology, values education, scientist characteristics, metaphor analysis,

PDF

___

Arda, B. (2009). Bilim Üretiminde Dürüstlüğün Anlamı Ve “İntihal” Üzerine. Sağlık Bilimlerinde süreli yayıncılık.
Arnett, R. C. (1999). Metaphoricalguidance: administration as buildingandrenovation. Journal of Educational Administration, 37(1), 80-89.
Arslan, M. M. ve Bayrakcı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 171, 100-108.
Aydın, İ., H. (2006). Bir felsefî metafor “yolda olmak”. Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6 (4), 9-22.
Bektaş, M.,& Karadağ, B. (2013). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yardımlaşma değerine yönelik geliştirdikleri metaforların incelenmesi. TurkishStudies-International PeriodicalfortheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic, 8(8), 271-286.
Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
Creswell, J.W. (2014). Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları, Araştırma Deseni, (çev. Ed. S.Demir), Eğite Kitap Yayıncılık, Ankara.
Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (2), 269-283.
Çepni, S. (2014). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi. (11. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık
Denzin, N.K. (1970). Thereseachact. Chicago: Aldine.
Eminoğlu, E.,&Nartgün, Z. (2009). Üniversite öğrencilerinin akademik sahtekarlık eğilimlerinin ölçülmesine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 215-240.
Güven, B.,& Soydaş, S. (2011). İlköğretim öğrencilerinin saygı ve hoşgörü kavramlarına ilişkin oluşturdukları metaforların incelenmesi. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Sivas.
Güven, B.,& Soydaş, S. (2012). Öğrencilerin adalet ve hak kavramlarına ilişkin oluşturdukları metaforlarınhermeneutik yaklaşımla incelenmesi. 21. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, İstanbul.
İnci, O. (2009). Bilimsel yayın etiği ilkeleri, yanıltmalar yanıltmaları önlemeye yönelik öneriler. Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık, 7, 69-89.
Kabadayı, A. & Aladağ, K. S. (2010). Farklı ilköğretim kurumlarına devam eden öğrencilerin ahlaki gelişimlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 878-898.
Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. bs.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kurnaz, A., Çiftçi, Ü., &Karapazar, H. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin değer algılarının betimsel bir analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 185-225.
Levine, P. M. (2005). Metaphorsandimages of classrooms, Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175. doi: 10.1080/00228958.2005.10532066.
MEB (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi 6,7,8. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu (taslak basım) Devlet Kitapları Müdürlüğü, Ankara.
MEB (2017). Ortaöğretim Biyoloji 9. Sınıf ders Kitabı.
Merrıam, S.B. (2013). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, (çev. ed. S. Turan), Nobel Yayıncılık, Ankara.
Moser, K. S. (2000). Metaphoranalysis in psychology-method, theory, andfields of application. Forum: QualitativeSocialResearch, 1 (2), Art. 21.
Patton, M., Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün-S. B. Demir Çev. Ed.) Ankara: Pegem.
Resnik, D. B.,& Mutlu, V. (2004). Bilim etiği. Ayrıntı Yayınları.
Saban, A.,Koçbeker, B. N. & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2), 461-522.
Sanchez, A.,Barreiro, J., M. &Maojo, V. (2000). Desing of virtualrealitysystemsforeducation: A cognitiveapproach, Educationand Information Technologies, 5(4), 345-362.
Sadık, F.,& Sarı, M. (2012). Çocuk ve demokrasi: ilköğretim öğrencilerinin demokrasi algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 1(1).
Schmitt, R. (2005). Systematicmetaphoranalysis as a method of qualitativeresearch. TheQualitative Report, 10(2), 358-394.
TÜBİTAK MATBAASI, (2002). Bilimsel araştırmalarda etik ve sorunlar. TÜBA yayınları.
Tünkler, V., Tarman, B., & Güven, C. (2016). Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Öğretim Programında Yer Alan Soyut Kavramların ve Değerlerin Öğrencilere Kazandırılmasına İlişkin Metaforik Bir Yaklaşım. Eğitim ve Bilim, 41(185).
Uçak, N.Ö., Birinci, H.G. (2008). Bilimsel etik ve intihal, Türk Kütüphaneciliği 22, (2), 187-204.
Yıldırım, A. ve H. Şimşek. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 9.Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.