Ali KAYGISIZ, Hikmet ORHAN, Yusuf VANLI, Abdullah GÜLER, Mehmet Ali GÖKDERE

Sultansuyu Tarım İşletmesinde Yetiştirilen Türkiye Arap Atlarının Vücut Ölçülerine ait Fenotipik ve Genetik Parametre Tahminleri

Bu çalışmada, Sultansuyu Tarım İşletmesinde yetiştirilen Türk Arap Atlarının vücut ölçülerine ait 19812008 yıllarında tutulan kayıtlar kullanılmıştır. Cidago yüksekliği, göğüs çevresi, İncik çevresi ve beden uzunluğuna ait ölçüler doğum, 6., 12., 18., 24., 36., 48. aylarda tespit edilmiş, hayvanlar cinsiyet gruplarına ayrılarak karşılaştırılmış ve genetik parametre tahminleri yapılmıştır. Hem yaşın, hem de cinsiyetin incelenen özelliklere etkisi önemli bulunmuştur (P

Anahtar Kelimeler:

Türk Arap Atı, Vücut ölçüleri, Genetik Parametre

Phenotypic and Genetic Parameter Estimations of Body Measurements of Turkish Arabian Horses Raised in Sultansuyu State Farm

In this study, data recorded in 1981-2008, which belonged to body measurements of purebred Turkishand Arabian horses raised at Sultansuyu State Farm were used. Heart at withers, heart girth, cannon bone andbody length measurements at different growth stages (birth, 6., 12., 18., 24., 36., 48. mount) compared in respectof sex and genetic parameters were estimated. Effects of both age and sex were found to be significant (P<0.05) onall traits. In general, the phenotypic correlation coefficients between the investigated traits were found significantly(P<0.05), excluding correlations between birth weight and other trait.The highest and lowest heritability and repeatability estimates for these traits were found to be 0.07-0.87 and0.16-0.87 respectively and interpreted as moderate-high. The lowest value of heritability was determined for heartgirth in birth (0.07) and, the highest heritability value for cannon bone in 6th month (0.87). The lowest value ofrepeatability was determined for heart girth in 6th month and cannon bone in 12th month (0.16), and, the highestrepeatability value for body length in 6th month (0.87). The fact that the degree of heritability of other features ismoderate-high indicates that the mass selection can be successful in terms of other features.

Keywords:

Turkish Arabian Horse, Body measurements, Genetic Parameters,

PDF

___

Akandır, M., 1983a. Çifteler ve Karacabey haralarındaki safkan arap taylarının büyüme hızı üzerine bazı çevre faktörlerinin etkileri (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Veteriner Fakül- tesi, Ankara.
Akandır, M., 1983b. Safkan arap taylarının büyüme hızı .üzerine bazı çevre faktörlerinin etkileri, A.Ü..Vet. Fak. Derg. 30(4): 509-529, 1983.
Akçapınar, H., Özbeyaz, C., 1999. Hayvan yetiştiriciliği temel bil- gileri. Kariyer Matbaacılık Ltd. Şti., Ankara.
Akkılıç, M., 1957. Çifteler harası arıkan ve yarımkan arap dişi id- man taylarının, beden ölçüleri ve canlı ağırlıkları üzerinde ça- lışmalar. Türk Vet. Hek. Dern. Derg. 134-135.
Anonim, 2009a. Safkan arap atı, TİGEM -Tarımsal Eğitim Daire Başkanlığı http://www.tigem.gov.tr/icerik_detay.asp?is=146q 1325q10q1hdq10q1133q10q1145, 12.02.2009.
Anonim, 2009b. Arabian Horse Definition, http://www.waho.org/ Definition.html., 11.02.2009.
Arıtürk, E., 1952. Güney doğu halk arıkan atları ile sultansuyu arı- kan arap atlarının beden ölçüleri ve formları üzerinde araştır- malar (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Ankara.
Arpacık, R., 1994. At yetiştiriciliği, Şahin Matbaası, sh 29, Ankara.
Bayram, D., Öztürk, Y., Küçük, M., 2005. Van yöresinde yetiştirilen atlarda fenotipik özellikler. YYÜ Vet Fak Derg, 16 (1):85-88, 2005.
Boldman, K.G., Kriese, L.A., Van Vleck, L.D., Van Tassell, C.P., Kachman, S.D. 1993. A Manual for Use of MTDFREML. A Set of Programs To Obtain Estimates of Variances and Covari- ances [DRAFT]. U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service.
Doğan, İ., Akcan, A., Koç, M., 2002. Safkan erkek ve dişi arap tay- larında önemli beden ölçülerinin. Turk J. Vet. Anim. Sci. 26, 55-60, 2002
Düzgüneş, O., 1953. Türkiye hayvan yetiştirme müesseselerinde saf ve yarımkan arap atlarının, yetiştirme, vücut yapılışı ve ve- rimleri ile bunların birbirleri ile mukayesesi. (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara.
Evans, J.W., 2000. A Guide to selection, care and enjoyment, 3rd Ed. W.H. Freeman and Company, New York, NY.
Evans, J.W., Borton, A., Hintz, H.F., Vleck, L.D.V., 1990. The Hor- se, Second Ed., W.H. Freeman and Company, New York.
Koç, M., 1990. Anadolu tarım işletmesinde yetiştirilen arap atlarının bazı özellikleri üzerinde araştırmalar (Doktora Tezi). İstanbul Üniv. Sağlık Bilimleri Enst., İstanbul.
Lawrence, L.A., 2001. Horse conformation analysis. cooperative extension, Washington State University, Pullman, WA.
Meadows, D.G., 2003. Evaluating conformation of horses. Agricul- tural Extension Service, The University of Tennessee, Tennes- see, TN. http://animalscience.ag.utk.edu/horses/pdf /TNH%20 6001-Conformation.pdf, 11.02.2009.
Orhan, H., Efe, E., Şahin, M., 2004. SAS yazılımı ile istatistiksel analizler. Tuğra Ofset. Isparta.
Özdemir, B., Oğan, M., 1999. Sultansuyu Tarım İşletmesinde yetiş- tirilen safkan arap atların döl verimi, yaşama gücü ve beden ölçüleri. U.ÜVet FakDerg.18(3):51-61
Özdemir, B., 1998. Sultansuyu Tarım İşletmesinde yetiştirilen saf- kan arap atlarının döl verimi, yaşama gücü ve beden ölçüleri. Uludağ Üniv. Sağlık Bilimleri Ens. Zootekni Anabilim Dalı, Bursa.
Thompson, K.N., 1995. Skeletal growth rates of weanling and year- ling Thoroughbred horses. J. Anim. Sci., 73, 2513–251.