İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programlarında Etik İlkesi ve Uygulamalara Yansıması

Etik, son yıllarda ahlak ve din eğitiminde en çok tartışılan konulardan biridir. Özellikle örgün din eğitimi alanında bireye kazandırılması gereken etik değerler konusu bu tartışmaların temelini oluşturmaktadır. Öğrencilerin bu etik değerleri içselleştirmeleri ve günlük hayatlarına yansıtmaları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinin temel amaçları arasındadır. Bu çalışmanın amacı, normatif ilkeler bağlamında eleştirel bir analiz yaparak DKAB programlarını ve kazanımlarını analiz etmektir. Çalışma kapsamında 4-8. sınıfın 3. üniteleri normatif etik türleri açısından incelenmiş ve temel amacı iyi insan yetiştirmek olan DKAB programlarına uygunluğu tartışılmıştır. Bu çerçevede ders kitabındaki işleyiş dikkate alınarak hangi sınıf düzeyinde hangi etiğin hâkim olduğu değerlendirilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak elde edilen verilerde İslam dininin emirleri çerçevesinde bireye sorumluluk duygusu yüklenerek bir takım ahlaki değerlerin kazanımlarda vurgulandığı görülmüştür. Elde edilen bulgulara dayalı olarak gelecekte hazırlanacak DKAB programı için erdem etiğinin ilkelerine uygun önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Din Eğitimi, Öğretim Programı, Erdem, Etik, Değer

Principle of Ethics in Primary Education Religious Culture and Moral Knowledge Curriculum and its Reflection on Practices Abstract

Ethics has been one of the most discussed topics in moral and religious education in recent years. Especially in the field of formal religious education, the issue of ethical values that should be tought to the pupils forms the basis of these discussions. Among the main goals of Religious Culture and Moral Knowledge (DKAB) courses, students internalize these values and reflect them in their daily lives. This study aims to analyze DKAB curriculums and their achievements by making a critical analysis in the context of normative principles. Within the scope of the survey, 3rd units of the 4-8 grades DKAB curriculum were examined in terms of normative ethics types and their suitability for DKAB curriculum, whose primary purpose is to raise good people, has been discussed. In this framework, it has been tried to evaluate which ethical norms are dominant in each grade considering the teaching process in the textbooks. In the study conducted with a qualitative design the data has been collected with document analysis and analyzed with descriptive analysis. By examining the data obtained, it has been seen that some moral values are emphasized in the achievements by giving a sense of responsibility to the individual within the framework of the orders of the Islamic religion. Based on the findings, suggestions have been made for the DKAB curriculums to be prepared in the future, in accordance with the principles of virtue ethics.

Keywords:

Religious Education, Curriculum, Virtue, Ethics, Value,

PDF

___

Akarsu, Bedia. Ahlak Öğretileri. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1982.
Atatorun, Mustafa. “Uluslararası Eti̇k Ve Zygmunt Bauman”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2/27 (31 Temmuz 2017), 320-334.
Ayhan, Halis. “Sosyal Bütünlük Açısından Din Eğitimi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (01 Ocak 1986), 25-34.
Cevizci, Ahmet. Etik - Ahlak Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları, 2014.
Coskun, Recai vd. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık, 2017.
Çamyar, Selahattin - Yaldız, Hacer. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı 7. Sınıf. Ankara: Gün Yayıncılık, 2022.
Eroğlu, Ayşe. “Kant’ın Deontolojik Etiğinden Meslek Etiği Oluşturma”. Turkish Studies - Social Sciences 14/3 (2019), 527-541. https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.22664
Eyüboğlu, İsmet Zeki. Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları, 2022.
İlğan, Abdurrahman vd. Eğitimde Ahlak ve Etik. Ankara: Pegem Yayıncılık, 2020. https://doi.org/10.14527/9786257880701
Karakaya, Muhammed. “Erdem Ahlakındaki Erdemler ile İslam Ahlakındaki Güzel Davranışlar Arasındaki Uyum”. Ağrı İslami İlimler Dergisi 5 (15 Aralık 2019), 88-120.
Kart, Berfin. “Erdem Etiği Normatif Midir?” FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 2 (01 Eylül 2006), 101-108.
Kızılçelik, Sezgin - Erjem, Yaşar. Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi, 1994.
Koçyiğit, Mehmet - Karadağ, Engin. “İş Ahlakı Dergisi(9/2) Etik Teorilerine Dayalı Bir ‘Etik Eğilimler Ölçeği’ Geliştirme Çalışması”. İş Ahlakı Dergisi 9/2 (2016), 283-307.
Küçükalp, Derya. “Erdem Etiği ve Politika”. Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 27/1 (2008), 71-83.
Macit, Sadullah. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 6. Sınıf. İstanbul: FCM Yayıncılık, 2022.
Mengüşoğlu, Takiyettin. Felsefeye Giriş. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2021.
Milli Eğitim Bakanlığı. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar”. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2018.
Nayir, Sebahattin vd. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı 8. Sınıf. İzmir: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2022.
Ocak, Hasan. “Bir Ahlak Felsefesi Problemi Olarak Erdem Kavramına Yüklenen Anlamın İlkçağ’dan Ortaçağ’a Evrimi”. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 11 (01 Nisan 2011), 79-101.
Özlem, Doğan. Etik - Ahlak Felsefesi. İstanbul: Notos Kitap, 2017.
Sarıçiçek, Reyhan - Aytekin, Mehmet. “Etik Teorileri Çerçevesinde Bağımsız Denetim Meslek Etiği”. 1179-1189, 2019.
Şimşek, Hasan - Yıldırım, Ali. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (Hasan Şimşek-Ali Yıldırım). Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.
Vural, Mehmet. “İslâm Ahlâkı ve Modern Ahlâk Felsefelerine Eleştirel Bir Bakış”. İslâm Ahlâk Esasları ve Felsefesi. ed. Müfit Selim Saruhan. Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
Yanmiyan, Sema. “Yeni Medya ve İletişim Çalışmalarının Etik Teoriler ve Yönetişim Bağlamında Değerlendirilmesi”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21/3 (27 Eylül 2021), 871-888. https://doi.org/10.18037/ausbd.1001699
Yaran, Cafer Sadık. “İslamda ‘Ahlakın Şartı’ Kaç?: İslam ‘Erdem Etiği’nin (Yeniden) Yapılandırılması Önerisi”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology 11 (18 Nisan 2012), 35-55.
Yılmaz, Orhun Doğuş. “Ötenazi Kavramının Teleolojik, Deontolojik ve Meta-Etik Teoriler Bağlamında Karşılaştırmalı Analizi”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi 8/2 (01 Haziran 2019), 126-142.
Yiğit, Hulusi vd. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4. Sınıf. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2022.
Yiğit, Hulusi vd. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 5. Sınıf. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2022.
Yüce, Fatma. “Din-Ahlâk İlişkisi Bakımından İslâm Erdem Etiği Tasnif Denemesi”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 55 (30 Haziran 2021), 251-275. https://doi.org/10.29288/ilted.882786
Yürük, Tuğrul - Düzenli̇, Ahmet. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programlarının Kazanımlarının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 21/2 (25 Aralık 2021), 715-740. https://doi.org/10.30627/cuilah.987645