Balkanika Edebiyat Ödüllü Eserlerde Kök Değerler: “Sarı Kahkaha” Örneği

Bu çalışmanın amacı, 2016 yılında Balkanika Edebiyat Ödülü alan Murat Özyaşar’ın “Sarı Kahkaha” adlı eserini 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan on kök bağlamında incelemektir. Çalışma, “Sarı Kahkaha” adlı eseri kök değerler açısından inceleyen ilk çalışma olması bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Çalışmada nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmada veriler, doküman incelemesi tekniğiyle elde edilmiştir. Çalışma kapsamında incelenen eserde yer alan kök değerlerin analiz edilmesinde ise nitel veri analiz tekniklerinden betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda “Sarı Kahkaha” adlı eserde 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programında yer verilen 10 farklı değerin tamamının yer aldığı tespit edilmiştir. Eserdeki değerlerin toplam kullanım sıklığı 192’dir. Eserde en fazla sevgi (f=38) yardımseverlik (f=38), sabır ve sorumluluk (f=26), dostluk (f=22) değerlerinin, en az ise adalet (f=2) ve vatanseverlik (f=2) değerlerinin işlendiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda eserde 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan on kök değerden sekizinin önemli ölçüde işlendiği belirlenmiştir. Bu bağlamda eserin kök değerlerin aktarımında faydalı olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Balkanika, Sarı Kahkaha, Kök Değerler

Root Values in Works with Balkanika Literature Awards: The Sample of Sarı Kahkaha

The aim of this study is to examine Murat Özyaşar's work titled "Sarı Kahkaha," which was awarded the Balkanika Literary Prize in 2016, within the framework of ten root values included in the 2019 Turkish Language Teaching Program. This study holds particular significance as it represents the first analysis of the work "Sarı Kahkaha" from the perspective of root values. Qualitative research design was used in the study. Data for the study were obtained through the technique of document analysis. Descriptive analysis, a qualitative data analysis technique, was used to analyze the root values present in the examined work. The findings of the study indicate that all ten different values included in the 2019 Turkish Language Teaching Program are present in the work "Sarı Kahkaha." The total frequency of value usage in the work was found to be 192. Among the values portrayed in the work, love (38), benevolence (38), patience and responsibility (26), and friendship (22) were the most prevalent, while justice (2) and patriotism (2) were the least addressed. The research findings reveal that eight out of the ten root values included in the 2019 Turkish Language Teaching Program are significantly addressed in the work. Therefore, it is suggested that the work can be instrumental in conveying these root values.

Keywords:

Balkanika, Sarı Kahkaha, Root Values,

PDF

___

Abacı, E. (2018). Behiç Ak’ın çocuk kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 528121).
Abdullatif, H. B. ve Kırkkılıç, H. A. (2021). Yeşim Saygın Armutak’ın “Bataklığın Kıyısındaki Ev” adlı çocuk romanının kök değerler açısından incelenmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2) , 110-128.
Akay, İ. (2018). Ahmet Yılmaz Boyunağa'nın çocuk romanlarında yer alan kök değerler. Electronic Turkish Studies, 13(28).
Akhan, N. E., Subaşı, E. ve Açıl, F. B. (2020). Öğretmen adaylarının kök değerlere ilişkin görüşleri. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 115-134.
Akkaya, N. (2014). Keloğlan masallarında yer alan değerlerin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 312- 324.
Aktaş, E. ve Beldağ, A. (2017). Kalila and Dimnaas one of the traditional antecedents of modern classifications of values. International Education, 10(3), 46-53.
Aktepe, V. (2010). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde “yardımseverlik” değerinin etkinlik temelli öğretimi ve öğrencilerin tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 279645).
Arslan, A. ve Elma, M. (2022). İlkokul öğrencilerinin değerlere bakış açılarının kök değerler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 20(44), 385-416.
Aydoğdu, H. ve Alkan, E. (2020). Değerler eğitimi ve Behiç Ak’ın Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları’nda sevgi. Milli Eğitim Dergisi, 49(226), 185-204.
Batur, Z. ve Şaşmaz, E. (2020). Türkiye ve yurt dışında okutulan Türkçe ders kitaplarının değerler bakımından karşılaştırılması. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 3(8), 566-582.
Batur Z. ve Yücel Z. (2012). Ahmet Efe'nin çocuk hikâyelerinde değer eğitimi ve hikâyelerin Türkçe eğitimine katkısı. Turkish Studies, 7(4), 1031-1049.
Bulut, K. (2021). Ayla Kutlu’nun ‘Merhaba Sevgi’ adlı çocuk romanının değerler eğitimi ve on kök değer açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (57), 248-272.
Calp, M. ve Kaplan, C. (2021). Samed Behrengi’nin Sevgi Masalı, Bir Şeftali Bin Şeftali ve Kel Güvercinci adlı öykülerinin kök değerler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 19(42), 39-72.
Dilek, A. (2017). Feridun Oral‟ın resimli hikâye kitaplarındaki değerlerin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 15(33), 61-86.
Durhat, G. ve Ökten, C. E. (2020). Kök değerlerin ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki erdemler temasıyla ilişkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 675-693.
Eken, N. T. ve Öksüz H. İ. (2019). İlkokul (1-4) Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici metinlerin Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler bakımından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 384-401.
Eker, C. ve Yıldırım, K. (2017). Değerler eğitimi açısından Ziya Gökalp’e ait “Altın Işık” adlı eserin incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 30-38.
Ergen, G. (2006). Eleştirel-bilinçli sevgi eğitimi. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(12), 144-152.
Ergül Özkul, Z. (2019). Haldun Taner'in öykülerinde tespit edilen değerlerin Türkçe öğretim programında (1-8. sınıf) yer alan kök değerlerle uyumu. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 543190).
Erol, E. E. (2014). Tarık Buğra’nın hikâyelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 385981).
Güçlü, H. (2019). Sosyal bilgiler ders kitaplarının değerler eğitimi açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 579934).
Gümüş, S. (2017). Değerler eğitimi bağlamında Aytül Akal’ın çocuk romanlarının analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 469613).
Gürgil, F., Kılcan, B., Kılıçoğlu, G. ve Kurtoğlu, F. S. (2019). Hünkar Hacı Bektaş Velî Velayetnamesi’nin kök değerler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 8(1), 446-461.
Kaplan, H. ve Peker, S. (2022a). Kök değerler eğitimi açısından Özbek masalları. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi (AKEF) Dergisi, 4(2), 426-444.
Kaplan, H. ve Peker, S. (2022b). Yeni İstanbul Türkçe öğretim seti’nin kök değerler açısından incelenmesi. Köksal, O., Öztürk, N. P, Dolmacı, M (Ed.), Dil, Edebiyat ve Çeviri Çalışmaları (s. 31-57) içinde. Konya: Çizgi.
Kaplan, H. ve Peker, S. (2022c). IX. Uluslararası Türk dünyası araştırmaları sempozyumu bildiriler kitabı. H. Koraş ve diğerleri (Ed.), Değerler Eğitimi Açısından Bolu Masalları (s. 475-494) içinde. İstanbul: Çizgi.
Kaplan, H. ve Peker, S. (2022d). Konya efsanelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Gümüş, H., Alkış, K. M (Ed.), Eğitim Araştırmaları (s. 199-236) içinde Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Karagöz, B. (2017). Naki Tezel’in Türk Masalları adlı kitabının değerler açısından analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(3), 534-556.
Kardaş, N. (2018). Namık Kemal’in Vatan Yahut Silistre kitabında yer alan değerlerin incelenmesi. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 87- 102.
Kardaş, M. N. ve Cemal, S. (2017). Değerler eğitimi ve Türkçe öğretiminde değer eğitimi üzerine yapılan araştırmalara ilişkin kaynakça denemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 383-413.
Kardaş, S. , Kaya, M. ve Görmez, E. (2022). Her Güne Bir Masal adlı eserin değer iletimi açısından önemi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2) , 276-302.
Kasap, N. (2019). Bekir Yıldız’ın çocuk kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 552535).
Kavan, N. ve Akın, E. (2018). 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değerler eğitimi açısından incelenmesi (Eksen Yayıncılık). International Journal of Social Science, 18(73), 105-122.
Keklik, S. ve Kuru, H. (2016). Ayşe Yamaç’ın çocuk romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10) , 217-237.
Kemiksiz, Ö. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki “Erdemler” temasında yer alan metinlerde “kök değerler”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 1602-1627.
Kılcan, B. (2016). Ignác Kúnos’un Kırk Dört Türk Peri Masalı adlı eserinin değerler açısından incelenmesi. Turkish Journal of Education (TURJE), 5(3),82-94.
Kılcan, T. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim programlarında yer alan kök değerlerin önem sırasına ve eğitimine ilişkin görüşleri. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 134-145.
Kocaoğlu, S. ve Kana, F. (2022). Türkçe ders kitabındaki metinlerin Türkçe dersi öğretim programında yer alan kök değerler ve yetkinlikler açısından değerlendirilmesi. Türkçe Eğitimi Araştırmaları-I, 2. Çanakkale: Holistence Publications.
Köksal, K., Yaylacı, Z., Yel, Ü., Erbaş, S. ve Kılcan, B. (2022). Sosyal Bilgiler ders kitaplarının kök değerler açısından incelenmesi. Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 74-87.
Kumbasar, E. (2011). Muzaffer İzgü’nün romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 300398).
Kurtoğlu, F. S. (2019). Kök değerler açısından Hacı Bektaş Velî’nin eserleri. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (89), 55-70.
Kurudayıoğlu, M. ve Şahin, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programı’nda yer alan kök değerler açısından rafadan tayfa çizgi filminin incelenmesi. Journal of History School (JOHS), 47, 2636-2656.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
Mcmillian, H. J. ve Schumacher, S. (2010). Research in education. Boston: Pearson Education.
Miçooğulları, M. (2021). 8. sınıf Türkçe ders kitabında (2019) yansıtılan kök değerler. Uluslararası Türkçe Öğretimi Araştırmaları Dergisi (UTÖAD), 1(2), 104-127.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2019). Genişletilmiş bir kaynak kitap nitel veri analizi. (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev. ed.). Ankara: Pegem Akademi.
Ocak, G. (2019). Bilimsel araştırmalarda kullanılan veri toplama yolları. G. Ocak (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri (s. 217-272) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
Oğuz Haçat, S. ve Demir, F. B. (2020). Sosyal bilgiler ders kitaplarının değerler açısından incelenmesi. Journal of History School, 49, 4443-4466.
Otmar, Ö. ve Erdem, A. (2019). Yalvaç Ural’ın çocuk edebiyatı eserlerinde hayvan sevgisi değeri. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 7-34.
Özay, Ş. (2019). Çocuk edebiyatı açısından Ülker Köksal'ın romanlarında değerler eğitimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 558350).
Özbaşı, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler çerçevesinde Aytül Akal masallarının incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 178-192.
Sarikaya, B. ve Aydeniz, S. (2021). Van yöresine ait halk masallarının değer aktarımı açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Van Özel Sayısı), 451-480.
Sayır, M. F. (2022). Root values in Works published on emigration and immigration. İçtimaiyat Sosyal Bilimler Dergisi, Göç ve Mültecilik Özel Sayısı, ss. 556-564.
Sever, E., Memiş, A. ve Sever, S. (2015). Pertev Naili Boratav'ın Zaman Zaman İçinde masal kitabının değerler açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (21-23 Mayıs 2015) Özel Sayısı, 246-263.
Soyuçok, M. (2022). Kök değerlerin kökenleri: bir Divanü Lûgat-it Türk incelemesi. Folklor Akademi Dergisi, 5(1), 101-113.
Topal, Y. (2019). Değerler eğitimi ve on kök değer. Mavi Atlas, 7(1), 245-254.
Topbaş, A. (2015). Sema Maraşlı'nın masallarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 425170).
Tozlu, N. ve Yüce, B. N. (2020). Hamdi Ülker’in eserlerinin kök değerler açısından incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 575-597.
Toz, H. ve Senek, S. (2018). Aytül Akal'ın masallarında "iyimserlik" değeri. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 160-172.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
Yılmaz, A. (2018). Değerler eğitimi bağlamında Aytül Akal'ın çocuk romanları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ veri tabanında erişildi (Erişim No: 503237).