Asli İZOGLU TOK, Nimet GÜNEŞ, İbrahim GÜNGÖR, Çiğdem AYTEKİN

Yazılı Basında Çocuk Haberlerinin Sunumu

Çocuğa ilişkin haberlerin haber değerinin yüksek olması çocuğun medya tarafından istismar edilip edilmediği sorunsalını da gündeme getirmektedir. Bu kapsamda bu çalışmada çocukların yazılı medyada ele alınış biçimlerinin ve bu çocuklarla ilgili yazılı medyanın habercilik anlayışının incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma içerik analizi türlerinden olan doküman analizi yöntemiyle yapılmıştır. Satış tirajı ölçüt alınarak topluma en çok etki ettiği varsayılan en yüksek tiraja sahip iki gazete ele alınmıştır. Amaçlı rastgele örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenen bu iki gazetede 12 Mart 2018-25 Mart 2018 tarihleri arasında çıkan haberler değerlendirme kapsamına dâhil edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında, haber içeriklerinde çocukların hayatını kaybettiklerinde ya da bir cinayete şahit olduklarında isimlerinin açık açık yazıldığı ve yaşanılan ölümün hakların ölümü anlamına geldiği sonucu ortaya çıkmaktadır. Diğer durumlarda ise medya kişisel bilgileri dolaylı yollarla sunmaktadır. Bu bağlamda medya sektöründe çocukların kolaylıkla haberin merkezine alınmasını engelleyecek denetleyici birimlerin olması gerekmektedir. Bununla birlikte medyada ortak bir dil oluşturulmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, Medya, Haber, Yazılı Basın

Presentation of Child News in Printed Media

It is high news value of news about the child. It being raised problem of whether the child is abused by the media. In this context, the aim of this study is to examine the ways in which children are dealt with in written media and news approach written media about these children. The research was carried out by document analysis method which is one of the content analysis types. Two newspapers with the highest circulation, which are assumed to be the most influential to society, are dealt with by taking the sales circulation into consideration. In these two newspapers, which were determined by criterion sampling method from randomized sampling methods, the news between 12 March 2018-25 March 2018 were included in the scope of the evaluation. Looking at the results of the research, When news about the children they died or witnessed a murder, it has been seen that their names are written clearly and death is the death of their rights. In other cases, the media offers personal information in an indirect way. In this context, there should be supervisory units in the media sector, which will prevent children from being easily placed in the center of the news. However, a common language should be established in the media.

Keywords:

Child, Media, News, Printed Media,

PDF

___

Ayhan, A. ve Çakmak, F. (2018). Türkiye’ye Yönelik Algı Operasyonlarının Dijital Medyaya Yansımaları. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29, 11-35.
Bandura, A. (2002). Selective Moral Disengagement ın The Exercise of Moral Agency. Journal of Moral Education, 31(2), 101-119.
Bilici, İ. E. (2017). İnformal Öğrenme, Çocuk ve Suç Olgusu. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 21-31.
Bolat, H. (2013). İnternet Medyasında Suça Karıştığı İddia Edilen Çocuk Haberlerinin Etiketleme Sürecine Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bulunmaz, B. (2016). Çocuk Suçları ve Medyanın Etik Sorumluluğu. Bursa: Sentez Yayıncılık.
Damlapınar, Z. ve Işık, U. (2017). Sağlık İçerikli Basın Haberleri ve Çocuğa Yaklaşımı: Bir İçerik Analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 373-398.
Durna, T. ve Kubilay, Ç. (2010). Basının Şiddeti: Siyasal Gösterilerde “Polise Taş Atan Çocuklar” Örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(3), 51-85.Ergün, N. (2005). Çocuklarda yas. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 4(1), 98-101.
Erol, N. ve Öner, Ö. (1999). Travmaya psikolojik tepkiler ve bunlara yaklaşım. Türk Psikoloji Bülteni, 5(4), 1-13.
Göker, G. ve Keskin, S. (2015). Haber Medyası ve Mülteciler: Suriyeli Mültecilerin Türk Yazılı Basınındaki Temsili. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 41, 229-256.
Gölcü, A. ve Dağlı, A.N. (2017). Haber Söyleminde ‘Öteki’yi Aramak: Suriyeli Mülteciler Örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 28, 1-11.
İnsan Hakları Derneği (2010). 2010 yılı Türkiye İnsan Hakları İhlalleri Raporu. Erişim tarihi: 25.05.2018, Erişim adresi: http://www.ihd.org.tr/wp-content/uploads/2007/11/2010_yili_insan_haklari_ihlalleri_raporu.pdf .
Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcilar, Z. (2017). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş (20.Baskı). İstanbul: Evrim Yayınları.
Kocacık, F. (2001). Şiddet olgusu üzerine. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 1-7.
Kuş, Z., Karatekin, K., Öztürk, D. ve Elvan, Ö. (2016). When the Child Gets in the News? A Case Study on the National Written Media in Turkey. Educational Media International, 53(2), 118-138, DOI: 10.1080/09523987.2016.1211337.
Küçük, S. (2016). Mağduru ve Sanığı Çocuk Olan Cinsel İstismar ile İlgili Haberlerin İncelenmesi. Adli Tıp Dergisi, 30(1), 51-59, DOI: 10.5505/adlitip.2016.05902.
Künüçen, A. Ş. (2004). Televizyonda Haber Programları, Şiddet ve Çocuk. Selçuk İletişim, 3(2), 57-67.
Moeller, S. D. (2002). A Hierarchy of İnnocence: The Media’s Use of Children in the Telling of International News. Harvard International Journal of Press/Politics, 7(1), 36-56.
Narin, B. (2011). Suça Karışmış Çocuklara Yönelik Temsil Çalışması:'Taş Atan Çocuklar'a Taş Atan Medya. I. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi, Yetişkin Bildirileri Kitabı. İstanbul.
Özdemir, E. E. (2012). Çocuk İstismarı Haberlerinin Yazılı Basında Sunumu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Özmen, Ş. (2012). ‘Çocuğun Adı Yok: Televizyon Haberlerinde Çocuğun Sunumu ve Çocuk Hakları Bağlamında Değerlendirilmesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 34.Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. Çev. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
Polat, O. (2018). Türkiye’de Çocuk istismarı raporu-2 (Basın Özeti) Erişim Tarihi: 07.01.2018, Erişim adresi: http://imdat.org/wp-content/uploads/2018/05/RAPOR-%C3%87OCUK-%C4%B0ST%C4%B0SMARI-tam.pdf.
Şahin, R. (2017). Yazılı Basında Terör Kurbanı Çocuklar. Uluslar arası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 57-64.
Şentöregil, M. (2017). Suriyeli Çocuk Sığınmacıların Türk Yazılı Basınında Temsili. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Tutar, C. (2014). Yazılı Basında Çocuk Haklarının Temsili: Hürriyet, Cumhuriyet, Sabah Ve Zaman Gazeteleri Üzerinde Yapılan Bir Araştırma. Journal of Yasar University, 9(34), 5760-5786.
Türkiye İstatistik Kurumu (2017). İstatistiklerde çocuk 2017 (18 Nisan 2018). Erişim Tarihi: 07.01.2018, Erişim adresi: file:///C:/Users/user/Downloads/%C4%B0statistiklerle_%C3%87ocuk_18.04.2018.pdf
UNICEF (2007). Çocuk Hakları ve Gazetecilik Uygulamaları Hak Temelli Perspektif. Erişim tarihi: 25.05.2018, Erişim adresi: http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/Cocuk%20Haklari%20ve%20Gazetecilik.pdf .
Uzun, R. (2014). Çocukların Medyadan ve Medyada Korunması: Çocuklara Yönelik Etik Davranış Kurallarının İncelenmesi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 22, 152-167.
Ziyalar, N. ve Salihoğlu, S. (2006). 2006 Yılında Cumhuriyet Hürriyet ve Zaman Gazetelerinde Çıkan Mağdur ve Şüpheli Konumundaki Çocuklara İlişkin Haberler. İletişim Fakültesi Dergisi, 121-140.