DİYARBAKIR / SALAT TEPE ORTA TUNÇ ÇAĞI İNSANLARI:ANTROPOLOJİK BİR İNCELEME

Ilısu Barajı gölalanı altında kalan Diyarbakır/Salat Tepe kurtarma kazılarından ele geçen 12 adet iskeletin paleopatolojik, paleodemografik, morfolojik ve non-metrik açıdan incelemesi yapılmıştır. Analiz sonucunda Orta Tunç Çağına tarihlendirilen Salat Tepe insanlarının tarıma dayalı küçük sosyo-ekonomik bir yapıya sahip oldukları ve zor hayat koşulları içinde mütevazi bir yaşam sürdükleri elde edilen arkeolojik ve antropolojik bulgulardan anlaşılmaktadır. İleri bir tarım toplumundan ziyade küçük ve yerel tarımcılıkla uğraşan Diyarbakır/ Salat Tepe insanları dönemin eski Anadolu toplumlarının genel karakteristiğini yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Orta Tunç Çağı, Antropoloji, Paleodemografi, Paleopatoloji, Boy Uzunluğu

The Middle Bronze Age Of Diyarbakır/Salat Tepe People: An Anthropological Review

During the rescue excavations at Salat Tepe site in Diyarbakır , which is currently under the lake of IIisu dam region, 21 skeletons were unearthed; the paelopathological, paleodemographical, morphological and non-metrical aspects of the seskeletons were analyzed. The results of the archaeological and anthropological findings indicate that the inhabitants of Salat Tepe during the Middle Bronze Age period based their socio-economic structure on agriculture with a modes tlifestyle. The population of Salat Tepe reflects the general characteristics of ancient Anatolian communitie swith a rather small farming community depending on local farmin

Keywords:

The Middle Bronze Age, Anthropology, Paleodemography, Paleopathology,

PDF

___

ACSADI, G. Y. & Nemeskeri, J. (1970). History of Human Life Spanand Mortality, Macaristan: Budapeşte.
AÇIKKOL, A. (2000). Küçük Höyük Eski Tunç Çağı İnsanlarının Paleoantropolojik Açıdan İncelenmesi(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
ANGEL, J.L. (1970). Human Skeletal Remains at Karataş. American Journal of Archaeology, 74, 253-259.
ATAMTÜRK, D. & DUYAR, İ. (2010). Resuloğlu Erken Tunç Çağı Topluluğunda Ağız ve Diş Sağlığı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Dergisi/ Journal of Faculty of Letters, 27: 1, 33-52.
BAŞOĞLU, O., AKÇAY, A., GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU, P., GÖKKOYUN, S. & ŞENER, T. (2013). Diyarbakır / Aşağısalat Höyüğü İskeletleri. Olba Dergisi, 21, 27-44.
BERRY, A. C. & BERRY, R. J. (1967). Epigenetic Variation in the Human Cranium. J. Anatomy, 101(pt2), 361-379.
BOUIVILLE C., CONSTANCE WESTERMANN T.S., NEWELL R.R. (1983). Les Restes Humains Mesolithiques de I’Abri Corbille, Istres (Bouchesdu Rhone). Bulletins et Memoires de la Societed’anthropologie de Paris, 13, 89-110.
BROTHWELL, D. (1972). Digging up Bones. London, Great Britain: BAS Printers Ltd.
BUIKSTRA, J. E. & UBELAKER, D.H. (1994). Standarts for Data Collection from Human Skeletal Remains. Arkansas Archaeological Survey Research Series, 44, Fayetteville, Arkansas.
ÇIRAK A., KARAÖZ ARIHAN S., ERKMAN A.C. & ÇIRAK M. (2014) , "Epigenetic Features Of Human Skulls From Datca-Burgaz Excavations", Mediterranean Archaeology and Archaeometry (MAA), 14:1, 13-24.
ERDAL, Y.S. (2000a). Eski Anadolu Toplumlarında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 43, 5-19.
ERDAL, Y.S. (2000b). Antandros İnsanlarında Ağız Sağlığı. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, 1, 45-55.
ERKMAN, A. C., ŞİMŞEK N., ÇIRAK A. & KARAÖZ ARIHAN S. (2008). Karagündüz Erken Demir Çağı Toplumunda Ağız ve Diş Sağlığı. 23. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 141-156.
GÖZLÜK, P., YILMAZ H., YİĞİT A., AÇIKKOL A. & SEVİM A. (2003). Hakkari Erken Demir Çağı İskeletlerinin Paleoantropolojik Açıdan İncelenmesi. 18. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 31-40.
GÜLEÇ, E. (1989). Paleoantropolojik Verilere Göre Eski Anadolu Bireylerinin Boy Açısından İncelenmesi. 5. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 147-160.
GÜLEÇ E. & DUYAR İ. (1993). Panaztepe M.Ö. 2. Bin ve Roma Dönemi İskeletlerinin Antropolojik Analizi. Antropoloji, 13, 179-206.
HILSON, S. (1990). Teeth. New York, USA: Cambridge University Press.
İŞCAN M.Y., LOTH SR. & WRIGHT RK. (1984). Age Estimation fromt he Ribby Phase Analysis: White Males. Journal of ForensicScience, 29, 1094-1104.
İŞCAN, M.Y., LOTH S.R. & WRIGHT R.K. (1985). Age Estimation from the Ribby Phase Analysis: White Females. Journal of ForensicScience, 30, 863.
KROGMAN, W.M. & İŞCAN M.Y. (1986). The Human Skeleton in Forensic Medicine. İllinois, USA: Charles C Thomas Publisher Ltd.
MAAT, G. J. R. & VAN DER VELDE, A. (1987). The Caries-Attrition Competition. International Journal of Anthropology, 2: 4, 281-292.
OLIVIER, G. (1969). Practical Anthropology. Illinois, USA: Charles C. Thomas Publisher.
ORTNER, D. J.& PUTSCHAR, G. J. (1985). Identification of Pathological Conditions in Human Skeletal Remains. Washington DC: Simithsonian Institution Press.
ORTNER, D. J. (2003). Identification of PathologicalConditions in Human Skeletal Remains. Londra: AcademicPress.
ÖKSE, A. T. (2014). “Salat Tepe anditsVicinity in the Middle Bronze Age: Stratigraphical Sequence and Ceramic” The Archaeology of Political Space: The Upper Mesopotamian Piedmont in the Second Millennium BCE, Topoiseries. Berlin Studies of the Ancient World (Ed. Dominik Bonatz). Berlin: 151-166.
ÖKSE, A. T. (2012a). “Salat Tepe Orta Tunç Çağı Mezarları”. Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, 15, 47-69.
ÖKSE, A. T. (2012b). Salat Tepe Orta Tunç Çağı Mezarları (Yayınlanmamış Rapor).
ÖKSE, A. T. (2009). Salat Tepe Kazısı 2005 Yılı Sonuçları: Stratigrafi ve Anıtsal Orta Tunç Çağı Yapısı. Arkeoloji ve Arkeologlar Derneği Dergisi, 27, 5-9.
ÖKSE, A. T. (2005). Salat Tepe Kazılarının Stratigrafik Sonuçları. Belleten, LXIX-256, 781-800.
ÖZBEK, M. (1984). Etude Anthropologiquedes Restes Humaines de Hayaz Höyük. Anatolica, 11, 155-168.
ÖZBEK, M. (2007a). Dişlerde Zamanda Yolculuk. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
ÖZBEK, M. (2007b). Dünden Bugüne İnsan. Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
ÖZCEBE, H. (2006). Çocukluk Dönemleri ve Çocuk Sağlığının Değerlendirilmesi. Ed. Güler, Ç., L. Akın, Halk Sağlığı: Temel Bilgiler, 325-335. Ankara: H.Ü. Yayınları.
PEARSON, K. (1899). Mathematical Contribution on the Theory of Evolution on the Reconstructions of the Stature of Prehistoric Races. Philosophical Transaction of the Royal Society, 192, 169-224.
SEVİM A., YILMAZ H. & AÇIKKOl A. (2004). Çavlum İskeletlerinin Paleoantropolojik Analizi. I. Uluslararası Dünden Bugüne Eskişehir Sempozyumu – Siyasal, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Yapı.T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1631, Edebiyat Fakültesi Yayınları , No: 21, 337-355.
STUART-MACADAM, P.L. (1992). Diet, Demography and Disease: Changing Perspectives on Anemia. Ed. Aldine De Gruyter, Anemia in Past Human Populations, 151-170. New York.
TROTTER, G. & GLESER, G.S. (1952). Estimation of Stature from LongBones of American Whitesand Negroes. American Journal of Physical Anthropology, 10, 463-514.
WEA (Workshop of European Anthropologists). (1980). Recommedation for age and sex diagnosis of skeletons. Journal of Human Evolution 9:517-549
WHITE, T. & FOLKENS, P.A. (1991). Human Osteology (firstedition). San Diego, California: Academic Press.
WHITE, T. & FOLKENS, P.A. (2005). The Human bone Manual, San Diego, CA: Elsevier Academic Press.
YILMAZ, H. & AÇIKKOL, A. (2003). Kütahya Ağızören İskeletlerine Ait Dişlerin İncelenmesi. Antropoloji, 17, 71-108.
YİĞİT A., GÖZLÜK P., ERKMAN A.C., ÇIRAK A. & ŞİMŞEK N. (2005). Altıntepe Urartu İskeletlerinin Paleoantropolojik Açıdan Değerlendirilmesi. 20. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 79-90.
YİĞİT A., GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU P., İBİŞ R. & SEVİM EROL A. (2010). Çankırı Salur Erken Tunç Dönemi İnsanları, 26. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 27373-291.