Konya İli Beyşehir İlçesi Doğanbey Kasabası Mezar Taşları

Bu çalışma Konya Vilayeti'nin Beyşehir ilçesine bağlı Doğanbey kasabasının mezarlığında bulunan 1813-14 ile 1940 yılları arasına tarihlenen mezar taşlarını, tarih ve sanat tarihi ölçütlerine göre inceleyerek Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyet dönemine geçiş aşamasında mezar taşlarında görülen değişiklikleri tespit etmektedir. Osmanlıca yazılmış mezar taşları geçiş döneminde yerini önce eski ve yeni alfabelerin bir arada kullanıldığı çift alfabeli mezar taşlarına ve nihayetinde günümüz alfabesi ile yazılmış mezar taşlarına bırakmıştır. Hem Osmanlı hem de Cumhuriyet döneminde yer kazanmak, mevcut mezar yapılarından ve taşlarından istifade etmek ve özellikle aile üyelerinin eski mezarlarının kaybolmasını önlemek amacıyla mezarlık alanında aynı mezara birkaç kuşağın üst üste defnedildiği görülmektedir

Tombstones of Doğanbey Town in Beyşehir District of Konya

This study examines the history and art of tombstones dated between 1813 and 1940 in the cemetary of Doğanbey, a town in the Beyşehir District of Konya according to art history standards and presents the changing characteristics of tombstones in the transition stage from the Ottoman Empire to Turkish republic. In the transition stage the Ottoman engraved tombstones were initially replaced by the tombstones written in both Ottoman and the modern Latin alphabet and eventually the Latin alphabet became the sole characters that appeared on the tombstones. Also, in order to use the cemetary space sparingly, take advantage of the existing stones and preserve family members' graves, several generations were buried in different layers of a same grave both in the Ottoman and the republic periods.

PDF

___

ARŞİV KAYNAKLARI
BOA, Y.PRK. UM. Nr. 53/37, 9 Zilkade 1318/28 Şubat 1901.
Beyşehir Şer'iye Sicilleri (BŞS), Nr. 247.
Beyşehir Şer'iye Sicilleri (BŞS), Nr. 246.
YAYINLANMIŞ KAYNAKLAR:
BACQUE-GRAMMONT, Jean-Louis / LAQUER, Hans-Peter / VATİN, Nicolas, "Tarihsel Kaynak Olarak Osmanlı Mezarlıkları, Uygulanan Yöntemler ve Bilgisayarda Yapılabilecek İşlemler", Erdem, Cilt: 6, Sayı: 16, Ankara 1990, s. 196-214.
BACQUE-GRAMMONT, Jean-Louis, "L'Etude Des Cimetieres Ottomans: Methodes et Perspectives", İslam Dünyasında Mezarlıklar ve Defin Gelenekleri, Cilt: I, Ankara 1996, s. 135-157.
BELKE, Klaus, Galien und lykaonien, Österreichische Akademie Der Wiessenschaften Philosophisch-Histortische Klasse Denkschriften, 172. Band, Viyana 1984.
ÇAL, Halit - ATAOĞUZ ÇAL, Özlem, Kastamonu Atabey Gazi Camisi ve Türbesi Hazirelerindeki Mezar Taşları, Kastamonu Belediyesi Yayını, Ankara 2008.
ÇAL, Halit, "Göynük (Bolu) Şehri Mezar Taşları", Vakıflar Dergisi, Sayı: XXX, Ankara 2007, s. 307-395.
ÇAL, Halit, "İstanbul Eyüp'teki Erkek Mezartaşlarında Başlıklar". Tarihi Kültürü ve Sanatıyla III. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler (28-30 Mayıs 1999), İstanbul 2000, s. 226-241.
ÇAL, Halit - İLTAR, Gazanfer, Giresun İli Mezar Taşları, Giresun Valiliği Yayınları, Ankara 2011.
ÇETİNASLAN, Mustafa, "İnegöl Kavaklaraltı Mezarlığındaki Muhacirlere Ait Mezar Taşları", İdil Sanat ve Dil Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 6, 2013, 158-197.
Dr. Nazmi, Türkiye'nin Sıhhî ve İçtimaî Coğrafyası, Konya Vilayeti, Ankara 1922.
ERDOĞRU, M. Akif, Osmanlı Yönetimi'nde Beyşehir Sancağı, İzmir 1998.
KAZANCIGİL, Ratıp - vd., Edirne Müzesi Osmanlı Dönemi Mezar Taşlarından Örnekler, Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Edirne 2012.
KONYALI, İbrahim Hakkı, Âbideleri ve Kitâbeleriyle Beyşehir Tarihi, (Haz. Ahmet Savran), Atatürl Üniversitesi Yayınları, Erzurum 1991.
KOYUNCU, Recep - HANOĞLU, Canan, Rize Derepazarı Tarihi Mezar Kitabeleri, Derepazarı Kaymakamlığı, İstanbul 2011.
LAQUEUR, Hans-Peter, "Mezartaşları Başlıkları Tasnifi Hakkında Bazı Mülahazalar", İslâm Dünyasında Mezarlıklar ve Defin Gelenekleri I, (Ed. Jean-Louis Bacque- Grammont), Ankara 1996, s. 159-163.
LAQUEUR, Hans-Peter, Hüve'l-Baki, İstanbul'da Osmanlı Mezarlıkları ve Mezar Taşları, Çev. Selahattin Dilidüzgün, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1997.
MERMUTLU, Bedri - ÖCALAN, Hasan Basri, Tarihi Bursa Mezar Taşları-II, Emirsultan Mezarlığı, Bursa Kültür AŞ Yayını, Bursa 2012.
MUŞMAL, Hüseyin - ÇETİNASLAN, Mustafa, "Beyşehir İlçe Merkezindeki Çeçen- İnguş Muhacirlerine Ait Mezar Taşları", Tarih Okulu Dergisi (TOD) -Journal of History School (JOHS), Yıl: 6, Sayı: XVI, 2013, s. 423-469.
MUŞMAL, Hüseyin - ÇETİNASLAN, Mustafa, "Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Köyü Mezar Taşları", Turkish Studies -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/7, Ankara 2013, s. 323- 354.
MUŞMAL, Hüseyin, "XIX. Yüzyılın Ortalarında Beyşehir Bölgesinden İzmir ve İstanbul'a Yapılan Göçler", I. Uluslararası Beyşehir ve Yöresi Sempozyumu 11- 13 Mayıs 2006 Beyşehir, Bildiriler Kitabı, Konya 2006, s. 269-284.
MUŞMAL, Hüseyin, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Beyşehir ve Çevresinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı (1790-1864), SÜSBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya 2005.
NEFES, Eyüp, "Samsun Merkez Kökçüoğlu Mezarlığı'nda Kitabelerinde Şair Adı Bulunan Mezar Taşları", Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 24-25, 2007, s. 229-246.
OCAKLI, Hasan, Kültür Zengini ve Beyler Şehri Doğanbey, Ankara 2008.
SARRE, Friedrich, Küçük Asya Seyahati 1895 Yazı, Selçuklu Sanatı ve Ülkenin Coğrafyası Üzerine Araştırmalar, (Çev. Dârâ Çolakoğlu), İstanbul 1998.
SWOBADA, Heinrich - KEIL, Josef - KNOLL, Fritz, Denkmaler Aus Lykaonien Pamphylien Und Isaurien, Verlag Rudolf M. Rohrer Brünn Prag, Leipzig, Wien 1935.
ŞEYBAN, Lütfi, "Yalova'nın Altınova İlçesindeki Osmanlı Mezartaşları ve Kitâbeleri", Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Akademik İncelemeler Dergisi, Cilt: V, Sayı: 2, 2010, s. 172-226.
TİBET, Aksel - IŞIN, Ekrem - YELKENCİ, Dilek, "Stelae Turcicae VIII, Yenikapı Mevlîhânesi Haziresi", İslâm Dünyasında Mezalıklar ve Defin Gelenekleri, Cilt: I, (Ed. Jean-Louis Bacque-Grammont), TTK Yayını, Ankara 1996, s. 223-281.
ÜLKER, Necmi - GÜNAY, Vehbi - TELCİ, Cahit - GÖKÇE, Turan, İzmir'de Türk Mührü, Emir Sultan Dergâhı Haziresi Mezar Kitâbeleri, Şenocak Yayınları, İzmir 2008.