Kazakistan'ın Bağımsızlığının Ayak Sesleri: Almatı Olayları (1986

Bu makale Kazakistan'da 1986 Aralık ayaklanması ya da "Jeltoksan Olayları" olarak bilinen olayların Türk basınındaki yansımalarını inceleyerek Türk basın organlarının olaylara yaklaşımının sahip oldukları dünya görüşüne paralel olarak farklılık gösterdiğini tespit etmektedir. Sol çizgide yayın yapan Cumhuriyet ve liberal görüşleriyle bilinen Milliyet gazeteleri Kazakistan'da yaşanan olayları daha çok Sovyet gözüyle görerek olayların sorumluluğunu görevden alınan Kazak kökenli Kazakistan Komünist Partisi Sekreteri Konayev ve yakın çevresine yüklemiştir. Buna karşın muhafazakar çizgide yayın yapan Tercüman ve Türkiye gazeteleri olayların çıkış sebebi olarak Sovyet Rusya'nın uyguladığı dinsizleştirme ve asimilasyon politikalarına işaret etmişlerdir.

The Footsteps of Kazakhstan's Independence: Alma-Ata Riots (1986)

This article examines Turkish press coverage of the December 1986 uprising or the so called the Jeltoqsan riots in Kazakhstan and illustrates that Turkish press reflections differed according to the dominant idology of individual newspapers. The left leaning Cumhuriyet and liberal Milliyet newspapers presented the events in line with Soviet authorities and blamed it on Dinmukhamed Kunayev, whose dismissal from the position of First Secretary of the Communist Party of Kazakhstan, sparked the revolt. On the other side, the conservative Tercüman and Türkiye newspapers pointed to Soviet Russia's anti-religious and assimilation policies as the main culprit of the uprising.

PDF

___

AHMEDOĞLU, Mustafa Necati, "Kazakistan'da İnfial!" Türkiye, 29 Aralık 1986, s. 5
AKYOL Taha, "Rusya'da Milli-İslami Uyanış", Tercüman, 3 Ocak 1987, s. 8.
ARMAOĞLU Fahir, "Kazakistan Ayaklanması", Tercüman, 20 Aralık 1986, s.4
ATAY Zafer, "Bir İsyan", Tercüman, 22 Aralık 1986, s. 4.
BALCI Ergun, "Sovyetler Birliği ve Milliyetçilik Sorunu", Cumhuriyet, 5 Ocak 1987, s. 3.
DEVLET Nadir , "Kazak Türklerinin Ayaklanması", Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı 48, Haziran 1987, s. 151-162.
GÖZE Ergun "Kazakistan'da Türk Milliyetçiliği Gösterileri", Tercüman, 20 Aralık 1986, s.4.
___________, "Demirperde Deliniyor mu?" Tercüman, 23 Aralık 1986, s. 5.
___________, "Rusya'da Neler Oluyor" Tercüman, 12 Ocak 1987, s. 13.
KARA Abdulvahap, Kazakistan'da 1986 Almatı Olaylarının İçyüzü ve Etkileri, (Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1997.
KARA Abdulvahap, Kazakistan'ın Yeniden Doğuşu 1986 Aralık Olayları, Ufukötesi Yayınları İstanbul 2006.
KARA Abdulvahap, Okan Yeşilot, Avrasya'nın Yükselen Yıldızı Kazakistan, İstanbul Ticaret Odası, İstanbul 2011.
KESİCİ Kayyum, Dün Bugün ve Hedefteki Kazakistan, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2003.
KOHEN Sami, "Rusya'da da oluyor..." Milliyet, 19 Aralık 1986, s.5.
KOZBAYEV M., "Aralık Vakası (1986, ALMAATA)", Kazakistan Tarihi Makaleler, TTK, Ankara 2007, s. 146-155.
ORTAYLI Hasan, "Kazakistan Kazakların" Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S. 47, Nisan 1987, s.111-129.
ÖZFATURA Mustafa Necati "Rusya'da Milli ve Dini Akımlar", Türkiye, 17 Şubat 1987, s. 5.
ÖZTUNA Yılmaz, "Kazakistan'da Olay" Tercüman, 22 Aralık 1986, s. 9.
SARAY Mehmet, Kazak Türkleri Tarihi "Kazakların Uyanışı", Nesil Yayınları, İstanbul 1993.
SARAY Mehmet, "Kazakistan", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 25, Ankara 2002, s.121-125.
ZEYNEP İsmail, Kazak Türkleri, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002.
WIMBUSH S. Enders, "The Muslim Ferment in Soviet Central Asia", Kazakistan Olayları, Haz. C. Kazakbalası, Büyük Türkeli Yayınları, İstanbul 1988, s.55-69.