Bilinmeyen Bir Hun Prensi Jin Midi

Asya Hunlarının varoluşundan yıkılışına kadarki siyasî tarihi Çin kültür dairesi ileetkileşim içinde geçmiştir ve o kültürün gelişmesinde büyük rol oynamışlardır. Tarihboyunca farklı dönemlerde her iki milletten de karşı tarafa geçmiş ve hizmet vermişönemli şahsiyetlerin bulunduğu tarihî bir hakikattir. Bunlardan birisi de aslen Hun veliahtprensi iken Han Hanedanı’na esir düşerek, sonrasında asaleti ve dürüstlüğü ile Hanimparatoru Wu’nun sevgisini kazanmış, devlette yüksek mevkilere gelmiş olan JinMidi’dir. Onun neslinden gelenler sonraki dönemlerde de isimlerinden söz ettirmiştir.Günümüzde de Jin soyadını taşıyan farklı ülkeden insanlar ecdadı olarak gördükleri JinMidi’yi hatırlamaya devam etmektelerdir. Bu çalışmada neslinden önemli komutanlar vedevlet adamları çıkan ve Çin tarihinde önemli bir yer edinen Jin Midi’nin hayat serüveniÇin tarihî kayıtları ışığında araştırılacaktır.

Jin Midi: An Unknown Hun Prince

The political history of the Asian Huns from the existence to its collapse was in interaction with the Chinese cultural circle and played a major role in the development of that culture. It is a historical fact that there are important figures that have passed and served to the other side from both nations at different times throughout history. One of them is Jin Midi, who was originally captured in the Han Dynasty when he was the crown prince of Hun, and then gained the love of the Han emperor Wu with his nobility and honesty and came to high positions in the state. His descendants made a name for themselves in later periods. Today, people from different countries carrying the surname Jin continue to remember Jin Midi, who they see as their ancestry. In this study, the life adventure of Jin Midi, which has an important place in the history of China, will be investigated in the light of Chinese historical records.

PDF

___

BAN Gu 班固, Han Shu 汉书 (HS), Zhonghua Shuju 中华书局, Beijing 北京 1995, bölümler 19/a, 28/b, 52, 55, 61, 68, 79, 94/a.
BAYKUZU, Tilla Deniz, Asya Hun İmparatorluğu, Kömen Yayınları, Konya 2012.
BOKŞÇANİN, A. A., (1993). “Oçerk İstorii Gosudarstvennıh İnstitutov Kitayskoy İmperii”, Fenomen Vostoçnogo Despotizma: Struktura Upravleniya i Vlasti, red. İvanov, N. A., Nauka Moskva 1993, s. 273-332.
CANG Xiuliang 倉修良, Hanshu Cidian 漢書辭典, Shandong jiaoyu chubanshe, Jinan 1996.
CHEN Sanping, “Two Notes on the Xiongnu Ancestry of the Authors of Han-Shu”, Central Asiatic Journal, vol. 55, no. 1, 2011, pp. 33-41.
CHEN Shou 陳壽, San Guo Zhi 三国志, Zhonghua Shuju 中华书局, Beijing 北京 1995.
CORDİER, H., Histoire Generale de la Chine, tome I. Paris 1920.
ÇANDARLIOĞLU, Gülçin, İslam Öncesi Türk Tarihi ve Kültürü, Türk Dünyası Araştırmaları Yayınları, İstanbul 2003.
FAN Ye 范晔, Hou Han Shu 后汉书 (HHS), Zhonghua Shuju 中华书局, Beijing 北京1995, bölüm 8.
FANG Xuanling 房玄龄, Jin Shu 晋书, Zhonghua Shuju 中华书局, Beijing 北京 1996, bölümler 97, 101, 116, 117.
HUAN Kuan 桓宽, Yantie Lun 盐铁论 (YTL), bölümler 1, 44.
http://www.guoxue.com/zibu/zhajia/yantielun/ytl_044.htm (E. T. 15.01.2020).
HUCKER, C. O., A Dictionary of Official Titles in Imperial China, Southern Materials Center, California 1985.
KAFESOĞLU, İbrahim, Türk Milli Kültürü, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1988.
KARA Gülnar, “Hunlar Tarafından Kurulan Önceki Zhao Veya Han Zhao Devleti Hükümdarlarının Biyografileri (Jin Sülalesi Tarihine Göre)”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 110 (216), İstanbul 2015, s. 19-37.
LUO Guanzhong 罗贯中, Sanguo Yanyi 三国演义, bölüm 53. http://www.guoxue.com/minqingstory/sgyy/sgyy_053.htm (E. T. 15.01.2020).
McGOVERN, W. M., The Early Empires of Central Asia: A Study of the Scythians and the Huns and the Part They Played in World History, with Special Reference to the Chinese Sources, The University of North Carolina Press, New-York 1939.
ONAT, Ayşe, Çin Kaynaklarında Türkler, Han Hanedanı Tarihinde Batı Bölgeleri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2012.
ONAT, Ayşe, ORSOY Sema, ERCİLASUN Konuralp, Han Hanedanı Tarihi, Hsiung-nu (Hun) Monografisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. baskı, Ankara 2015.
OTKAN, Pulat, Tarihçinin Kayıtları’na (Shi Ji) Göre Hunlar, Haz. Giray Fidan, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2018.
ÖGEL, Bahaeddin, “Çin Kaynaklarına Göre Wu-sunlar ve Siyasî Sınırları Hakkında Bazı Problemler”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, VI/4, 1948, s. 259-278.
Rafe de Crespigny, A Biyographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23-220 AD), vol. 19, Brill, Leiden-Boston 2007.
SIMA Qian 司马迁, Shi Ji 史记 (SJ), Zhonghua Shuju 中华书局,Beijing 北京 1996, bölümler 30, 108, 110, 111, 123.
TASKİN, V. S., Materialı Po İstorii Syunnu, Nauka, Moskva 1968.
TOGAN, İsenbike, KARA, Gülnar, BAYSAL, Cahide, Çin Kaynaklarında Türkler, Eski T’ang Tarihi (Chiu T’ang Shu), Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. baskı, Ankara 2017.
TÜRKER, Nurcan, Han Hanedanlığı Döneminde Hunlarla Yürütülen Heqin Politikası (Akrabalık İle Sağlanan Barış Politikası) ve Sonuçları, (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara 2013.
VYATKİN, R. V., Muzei i Dostoprimeçetel’nosti Kitaya, Nauka, Moskva 1962.
WEI Shou 魏收, Wei Shu 魏书 (WS), Zhonghua Shuju 中华书局, Beijing 北京 1995, bölüm 4/a.
WEI Zheng 魏徵, Sui Shu 隋书 (SS), Zhonghua Shuju 中华书局, Beijing 北京 1994, bölüm 84.
YAO Weiyuan 姚薇元, Bei Chao Hu Xing Kao 北朝胡姓考, Zhonghua Shuju 中华书, Beijing 北京 1962.
YILDIRIM, Kürşat, Bir Zamanlar Türk İdiler, Türk Kökenli Çin Aileleri, Ötüken Yayınları, İstanbul 2017.
Zhongguo Lishi Ditu Ji 中国历史地图集 (1985). Ed. Tan Qixiang 谭其骧, II, Shanghai 1985.