2010

Amerikan Perspektifinden 1957 Krizine Giden Süreçte Suriye’de Komünizmin Yükselişi (1954-1957)

Jeopolitik konumu itibariyle, son derece stratejik bir öneme sahip olan Suriye, tarih boyuncaOrtadoğu’ya hâkim olmak isteyen büyük güçlerin mücadele alanı olmuştur. I. Dünya Savaşında daemperyalist devletlerin pazarlık konusu olan Suriye toprakları savaş sonunda Osmanlı’dan kopmuş,1920 yılından 1946 yılına kadar sürecek olan Fransız mandasında devletleşme süreci başlamıştır.Fransız askeri birliklerinin Suriye’den 1946’da çekilmesiyle tam bağımsızlığını kazanan Suriye,uluslararası güçlerin mücadele alanı olmaktan kurtulamamıştır. İngiltere, Amerika ve Rusya gibiemperyalist güçler için, halkına bırakılamayacak kadar stratejik öneme sahip olan Suriye üzerindeyapılan mücadele siyasi istikrarsızlıklara neden olmuştur. Batı destekli darbeler döneminde oluşanistikrarsızlıklar, ülke genelinde sol eğilimli siyasi oluşumların giderek güç kazanmasına imkântanımıştır.Batı Dünyası tarafından ülkelerinin yıllarca sömürülmesine karşı duyulan öfke neticesinde oluşanBatı karşıtlığı, bu oluşumların da işini kolaylaştırmıştır. 1954’te düzenlenen bir darbeyle Albay EdipÇiçekli yönetiminin son bulması, Suriye’de anayasal düzenin ve sivil siyasetin önünü açmıştır. Busüreçte Batı karşıtlığıyla ön plana çıkan Baas Partisi ile sosyalist ve komünist partiler hızla güçkazanmışlardır. İç politikasında artan komünist faaliyetler yanında Suriye’nin dış politikadaOrtadoğu’da ekinlik arayışında olan Sovyetler Birliği’ne yakınlaşması dikkat çekmiştir. 1954’tensonra Suriye siyasetinde söz sahibi olan Nasyonal Sosyalist ideolojiden beslenen Baas Partisi’ninülkedeki tüm sol gruplarla ve özelliklede Sovyetlerin etkisindeki Suriye Komünist Partisi ile olan işbirliği ve Bağdat Paktı’na bir tepki olarak Sovyetlerle yakın teması, Batı ülkelerini özellikledeAmerika’yı endişelendirmiştir.Soğuk savaş sürecinde Sovyetlerin Suriye ve Orta Doğu’ya olan ilgisinin ortaya çıkmasıyla bölgedeSovyet nüfuzuna zemin oluşturabilecek komünist hareketler Amerika tarafından yakından izlenmeyebaşlanmıştır. Yapmış olduğumuz bu çalışma ile bu bölgeyi yakın takibe alan Amerika’nın hariciyeyazışmaları dikkate alınarak 1954 yılından itibaren, uluslararası bir krize dönüşen SovyetlerinSuriye’ye yapacağı askeri ve ekonomik yardımların açıklandığı Ağustos 1957’ye kadar geçen süredeSuriye’deki komünist hareketlerin gelişmesine etki eden faktörler bütün boyutlarıyladeğerlendirilecektir.

From The American Perspective Growing Communism In Syria During The 1957 Crisis (1954-1957)

Syria, with its geopolitical position and a highly strategic prescription, has been a struggle for the great powers who want to dominate the Middle East throughout history. In the First World War, the Syrian territory, which was the subject of negotiations for the imperialist states, broke off from the Ottoman Empire at the end of the war and the process of nationalization in the French mandate that lasted from 1920 to 1946 began. Syria won its full independence by withdrawing French military troops from Syria in 1946, and it has not survived the struggle of international powers. For the imperialist powers such as Britain, America and Russia, the struggle over Syria, which has a strategic precaution that cannot be left to its people, has caused political instability. The instabilities that occurred during the Western-backed Darwinian period allowed the left-leaning political formations to become more and more powerful throughout the country. The anti-Westernism that has been caused by the anger against the exploitation of the countries for years by the Western World has facilitated the work of these forms. The ending of Colonel Edip Çiçekli’s administration in a coup in 1954 opened the way for constitutional order and civilian politics in Syria. In this process, the Baath Party and the socialist and communist parties, which came to the forefront with anti-Westernness, gained strength rapidly. In addition to the increasing communist activities in domestic politics, Syria’s foreign policy has attracted attention to the rapprochement of the Soviet Union, which is in search of comfort in the Middle East. After 1954, the Baath Party nourished by the National Socialist ideology, who had a say in the policy of Syria, had a close relationship with all the leftist groups in the country and the Soviet Union as a reaction to the Soviet-influenced Syrian Communist Party and the Baghdad Pact, He was worried. With the emergence of the Soviet interest in Syria and the Middle East during the Cold War period, the communist movements that could form the basis for Soviet influence in the region have begun to be closely watched by the United States. This work we have done with this study closely followed the region of America, taking into account the foreign correspondence from 1954, until the internationalization of the military and economic benefits of the Soviets to Syria, which turned into an international crime until August 1957 to affect the development of communist movements in Syria factors will be evaluated in all dimensions.

PDF

___

FRUS,(U.S. Department of State, Foreign Relations of the United States, Washington, DC, Government Printing Office ) 1955-1957, Vol. XIII, Near East: JourdanYemen, Doc.287. s.513.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.296, s.525..
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.297, s.526-527.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.299, s.530.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.299, s.432.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.299, s.532.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.299, s.533.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.312,ü s.554-555.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.316, s.561.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.321, s.567.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.326, s.573.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.328, s.575-578.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.340, s.602-603.
FRUS, 1955-1957, Vol. XIII, Near East: Jourdan-Yemen, Doc.361. s.642-643.
AKDEMİR, Salih, “Suriye’deki Etnik ve Dini Yapının Siyasi Yapının Oluşmasındaki Rolü”, Avrasya Dosyası, ASAM, Cilt. 6, Sayı.1, 2000, ss.201-237.
ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1991.
FİLDİŞ, Ayşe Tekdal, “Günümüzde Suriye’de Yaşanan Sorunların Tarihsel Arka Planına Kısa Bir Bakış”, Ortadoğu Analiz, Cilt. VI, Sayı.52, Nisan-2013, ss.55-62.
FLORES, Alexander, “The Early History of The Lebenase Comminism Reconsidered”, Khamsin C.7,1980, ss.7-20
http://www.21yyte.org/tr/arastirma/suriye/2012/05/29/6619/suriye-siyasi-tarihi (Erişim Tarihi: 10.05.2018)
http://www.orsam.org.tr/eski/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/20111116_85raportum.pdf (Erişim Tarihi: 11.05.2018)
GÜRÜN, Kamuran, Dış İlişkiler ve Türk Politikası, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları, Ankara, 1983.
İSMAEL, Tareq Y. İsmael-Jasqelene S. İsmeal, The Communist Movement in Syria and Lebanon, University Press of Florida, 1998.
İSMAEL, Tareq Y., The Communist Movement in the Arab World, Routledge, 2005.
KARABULUT, Bilal, “Karadeniz’den Ortadoğu’ya Uzanan Bir Dış Politika: Geçmişten Günümüze Suriye-Rusya İlişkileri”, Karadeniz Araştırmaları, S.12, 2007, ss.67- 88.
KÜÇÜKVATAN, Mahir, “Soğuk Savaşın Türk Dış Politikasına Etkileri ve 1957 TürkiyeSuriye Bunalımı”, ÇTTAD, XI/23, 2011, ss. 78-82.
UMAR, Ömer Osman, Osmanlı Yönetimi ve Fransız Manda İdaresi Altında Suriye (1908-1938), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2004.