1844 (1260 H.) Tarihli Çorum Sancağı Müslüman Nüfus Defterine Göre Çorum Şehrinin Demografik Yapısı

Osmanlı Arşivi "Çorum Şehrinin Müslim Nüfus Defteri' incelenerek hazırlanan bu çalışma Çorum şehrinin 1844 tarihli Müslüman nüfus yapısını inceleyerek, erkek nüfusu 5.000'i geçen şehirde takribi olarak 10.000'in üzerinde Müslümanın yaşadığını ve 20 yaş ve altı nüfusun toplam Müslüman nüfusun %45'ine tekabül ettiğini tespit etmektedir.

Muslim Demographic Structure of Çorum According to 1844 Dated Census Registry of Çorum

Relying on the "Muslim Census Registry of Çorum" from the Ottoman archives, this study examines the Muslim democratic structure of Çorum in 1844 and presents that with over 5,000 males in the population, the total Muslim population of the city was over 10,000 and approximately 45 % of this population was under the age of 20.

PDF

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Çorum Sancağı Nüfus Defteri, nr: 1924.
AFYONCU, Erhan, "Osmanlı Devletinde Tahrir Sistemi", Osmanlı Ansiklopedisi, Yeni Türkiye Yayınları, C.6, Ankara, 1999, s. 311-314.
AK, Mehmet, "Teke Sancağında 1831 Sayımına Göre Nüfus ve Yerleşme", History Studies, Volume 6, Issue 3, 2014, s. 15-44.
AKYEL, Salih, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Harput Şehri'nin Nüfus ve Toplum Yapısı, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Elazığ, 2013.
_____________, "XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ebutahir Kazasının Sosyal Ve Ekonomik Yapısı", Tarih Araştırmaları Dergisi, C.33, S. 56, Ankara, Eylül 2014, s. 319- 341.
AKSIN, Ahmet, "19. Yüzyılın Başlarında Bursa Şehir Esnafı", Türk Dünyası Araştırmaları, Ankara, 2001.
AKSIN, Ahmet, Erdal Karakaş, "Nüfus İcmal Defterlerine Göre 19. YY. Arabgir", OTAM, Ankara, 2002, s. 92-125.
AYDIN, Hacı Veli, "Timar Sisteminin Kaldırılması Süreci ve Bazı Değerlendirmeler", Ankara Üniversitesi OTAM, S.12, Ankara, 2001, s. 65-104.
BARKAN, Ömer Lütfi, "Tımar", İA., C. XII/I, İstanbul, 1979.
BARKAN, Ömer Lütfi, Enver Meriçli, Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri, Ankara, 1988.
BİNGÖL, Sedat, "1830-1835 Yılları Arasında Ankara Kent Merkezi'nde Müslüman (Erkek) Nüfus", Hacettepe Ünv. Nüfusbilim Dergisi, C. 23, Ankara, 2001, 59-77.
ÇADIRCI, Musa, "1830 Genel Sayımına Göre Ankara Şehir Merkezi Nüfusu Üzerinde Bir Araştırma", Osmanlı Araştırmaları, Ankara, 1980, s.109-132.
DÜZBAKAR, Ömer, "Osmanlı Döneminde Mahalle ve İşlevleri", Uludağ Ünv. Sosyal Bilgiler Dergisi, S. 5, Bursa, 2003, s. 97-108.
DEMİRCİ, Süleyman-Kazım Kartal, "1833/34 (H. 1249) Tarihli Kayseri Sancağı, Karahisar-i Develi (Yeşilhisar) ve Talas Kazası Müslim Nüfus Defteri İncelemesi", History Studies, Volume 6, Issue 4, 2014, s.1-29.
DEMİRCİ, Süleyman-Kazım Kartal, "Osmanlı Nüfus Defterlerinin Tarih Yazımındaki Yeri: 1835 Tarihli Trabzon Vilayeti Maçuka/Maçka Kazası Müslim Nüfus Defteri Örneği", History Studies, Volume 6, Issue 3, 2014, s. 119-145.
DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara, 1993.
DOĞRU, Halime Kozlubel, 1844 Nüfus Sayımına Göre Deliorman ve Dobruca'nın Demografik, Sosyal ve Ekonomik Durumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2011.
ERTEN, Hayri, Konya Şer'iyye Sicilleri Işığında Ailenin Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapısı (XVIII. Y.Y. İlk Yarısı), T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2001.
FAROQHI, Suraiya, Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam (Orta Çağdan Yirminci Yüzyıla), Çev: Elif Kılıç, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1998.
GÜMÜŞÇÜ, Osman, "Osmanlı Mufassal Defterlerinin Türkiye'nin Tarihi Coğrafya Açısından Önemi", XIII. Türk Tarih Kongresi, C. III(4-8 Ekim 1999), Ankara, 2002, s. 1321-1337.
GÖKÇE, Turan, "1830 Genel Nüfus Sayımı Sonuçlarına Göre Denizli şehri Nüfusu Hakkında Bir Değerlendirme", Türk İdare Dergisi, S. VI, 1994, s. 169-182.
KARPAT, Kemal, Osmanlı Nüfus (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri, Çev: Bahar Tırnakçı, Ed. Neval Akbıyık, Timaş Yayınları, İstanbul, 2010.
KARAL, Enver Ziya, Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831, T.C. Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, Ankara, 1943.
KODAL, Tahir, "Türkiye Cumhuriyeti'nin İlk Genel Nüfus Sayımında Çorum Vilayeti'nin Nüfus Özellikleri", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 19, S. 1, Elazığ, 2009, s. 233-258.
KÜTÜKOĞLU, Mübahat S., Menteşe Sancağı 1830(Nüfus ve Toplum Yapısı), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2012.
ORHONLU, Cengiz, Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskân Teşebbüsü(1691- 1696), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul,1963.
ÖZ, Mehmet, "Tahrir", TDVİA, C. 39, İstanbul, 2010, s. 425-429.
_____________, "Tahrir Defterlerinin Osmanlı Tarihi Araştırmalarında Kullanılması Hakkında Bazı Düşünceler", Vakıflar Dergisi, S. XXII, Ankara, 1991, 429-439.
_____________, "Tahrir Defterlerindeki Sayısal Veriler", Osmanlılarda Bilgi ve İstatistik, ed. Hali İnalcık- Şevket Pamuk, DİE Yayını, Ankara, 2000, s.17-32.
ÖZDEĞER, Mehtap, "Osmanlı İmparatorluğu'nda Miri Arazi Rejimi ve Tahrir Geleneği", Manas Journal of Social Studies (Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi), C. 3, sayı. 5, 2003, s. 1-13.
ÖZDEMİR, Rifat, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara (Fiziki, Demografik, İdari, Sosyal ve Ekonomik Yapısı), 1785-1840, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1998.
ÖZKALP, Enver, Sosyolojiye Giriş, Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık Bilimsel Araştırma Vakfı Yayınları, Eskişehir, 1993.
ÖZTÜRK, Mustafa, "1844 Tarihli Halep Nüfus Defterine Göre Urfa'da Gayr-i Müslim Nüfus ve Sanatları", Harran Üniversitesi Halk Kültüründe İktisat ve Ticaret Uluslararası Sempozyumu, Şanlıurfa, 28-30 Nisan 2012.
_____________, "1616 Tarihli Halep Avârız-Hâne Defteri", Ankara Üniversitesi OTAM, 8, Ankara, 1999, s. 249-293.
SELÇUK, Hava, "Niğde'de İlk Nüfus Sayımı (23 Şevval 1246/6Nisan 1831)", JASSS, Volume 6 Issue 2, February 2013, s.1263-1294.
TAŞ, Barış, İlker Yiğit, "Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Beyşehir Kazasında Nüfus", Atatürk Araştırmaları Merkezi Dergisi(ATAM), C. XXIX, S. 8, Ankara, 2011, s. 489-532.
TİRYAKİ, Esma Özlem, Tanzimat Döneminde Antep Teşkilatı, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep, 2006.
TOPAL, Zehra, 1840 Tarihli Akçaabat Nüfus Kayıtları, Akçaabat Belediyesi Kültür Yayınları-5, Akçaabat, 2010.
YÜCEKAYA, Hüsnü, 1830 Nüfus Sayımında Ayaş Köyleri ve Kasabaları, (Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kırıkkale, 2004.
YÜKSEL, Hasan, "Osmanlı'da Modern Anlamda Yapılan İlk Nüfus Sayımına Göre Divriği'nin Demografik Yapısı", Nüfusbilim Dergisi/Turkish Journal of Population Studies, 28-29, Ankara, 2006-07, s. 73-89.