Bekir ERTUĞRUL, Muammer SARUGAN, Cihangir ÖZCAN

PARAMEDİK EĞİTİMİNDE MESLEKİ BECERİLERİN KAZANIMINDA AŞILMASI GEREKEN SÜREÇLER

Günümüzde Tıp, Diş Hekimliği ve Sağlık Bilimleri Fakülteleri ile Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarının müfredat programlarında yer alan dersler, çekirdek eğitim programının varlığı, temel mesleki becerilerin uygulandığı fiziki alanlar, maketler, simülatörler ve eğiticilerin bu konudaki nitelikleri önemini korumaya devam etmektedir. Farklı ülkelerdeki aynı meslek gruplarına özgü eğitim ve uygulamalardaki yöntem, ortam, süre ve unvanlardaki değişimin de aynı şekilde önemini koruduğu görülmektedir. İlk ve Acil Yardım programı mezunları ambulanslarda, hastanelerin acil servislerinde ve farklı kurumlarda çalışacakları için okul süresince temel becerileri kazanması beklenmektedir. Bu derlemede farklı ülkelerin paramedik durumunun incelenerek ülkemizdeki İlk ve Acil Yardım Teknikerliği ön lisans programlarında yer alan dersler, temel beceriler, mesleki beceri laboratuvarının fiziki alanı, bulunması gerekli maketler, eğitimler, eğiticilerin niteliği ile simülasyon ünitesinin önemi vurgulanmaktadır. Bu derleme ile paramedik eğitiminde mesleki becerilerin kazanımında aşılması gereken süreçler ve akreditasyon sürecine ait önerilerin ortaya konulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Acil Sağlık Hizmeti, Eğitim, Mesleki Beceri, Paramedik

PROCESSES TO BE OVERCOME IN THE ACQUISITION OF PROFESSIONAL SKILLS IN PARAMEDIC TRAINING

Today, the courses included in the Faculties of Medicine, Dentistry and Health Sciences and Health Services Vocational Schools, the existence of the core education program, the physical areas where basic Professional skills are applied, the models, the simulators and the qualifications of the trainers continue to maintain their importance. It is seen that the changes in the methods, environment, duration and titles in the education and practices specific to the same occupational groups in different countries maintain their importance in the same way. Graduates of the First and Emergency Aid program are expected to gain basic skills during school, as they will work in ambulances, emergency services of hospitals and in different situations. In this review, the paramedic situation of different countries is examined and the courses in the First and Emergency Aid Technician associate degree programs in our country, basic skills, the physical area of the Professional skills laboratory, the necessary models, trainings, the quality of the trainers and the importance of the simulation unit are emphasized. With this review, it is aimed to reveal the processes that must be overcome in the acquisition of Professional skills in paramedic education and their commendations regarding the accreditation process.

Keywords:

Emergency Medical Services, Education, Professional Skill, Paramedik,

PDF

___

Acil Çağrı Merkezi (t.y.). Hakkımızda. https://www.112.gov.tr/hakkimizda, (Erişim Tarihi: 25.05.2021).
Akbaba, Ö., Tercan, B., Tarsuslu, S., Uzuner Yurt, S. (2019). İlk ve Acil Yardım Laboratuvarında Uygulanan Simülasyon Eğitiminin Öğrencilerin Temel Beceri Düzeyine Etkisi. Journal of Health Services and Education. 3(2),45-51.
Al-Shaqsi, S. (2010). Models of International Emergency Medical Service (EMS) Systems. Oman Medical Journal. 25(4),320-323.
Ankara İl Sağlık Müdürlüğü Acil Sağlık Hizmetleri Başkanlığı (t.y.). Komuta Kontrol Merkezi, https://ankara112.saglik.gov.tr/TR-411/komuta-kontrol-merkezi.html, (Erişim Tarihi: 9.06.2021).
Black, JJ., Davies, G.D. (2005). International EMS systems: United Kingdom. Resuscitation, 64(1),21-9.
Çelikli, S. (2016). Kuruluştan Bugüne Paramedik Eğitiminde Standardizasyon Çabaları ve Kırılma Noktaları. Hastane Öncesi Dergisi. 1(2),39-54.
Çinpolat, B. (2020). Türkiye’de Dünden Bugüne Hekim Dışı Anestezi Çalışanlarının Eğitimi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi. 18(2),73-88.
Demir S. (2017). Hastane Öncesinde Çalışan Paramediklerin Telefonla Danışman Hekimden İlaç Onayı Almalarının Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İlk ve Acil Yardım Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Elçin, M, ve Odabaşı, O. (2016) Beceri Eğitimi. In İ. Sayek (Ed.), Tıp Eğiticisi El Kitabı. Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri. Göllüce, A., Avan, H., Karsu, F. (2017). Öğrenci Gözüyle Paramedik Mesleği. Hastane Öncesi Dergisi. 2(1),1-9.
Hung, KKC., Cheung, CSK., Rainer, TH., Graham, CA. (2009). International Ems System: China. Resuscitation, 80, 732-735. Kaba, H., Elçioğlu, Ö. (2013). Acil Sağlık Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi Sürecinde İlk ve Acil Yardım Teknikerliği ve Acil Tıp Teknisyenliği Mesleklerinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics. 21(3),127-135.
National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA) (t.y.). What is EMS? https://www.ems.gov/whatisems.html, (Erişim Tarihi: 25.05.2021).
OECD (t.y.). Health Care Resources: Hospital Employment. https://stats.oecd.org/index.aspx?queryid=30182, (Erişim Tarihi: 30.05.2021).
Ottowa Paramedic scope of practice, 2017. Professional Paramedic Association of Ottawa, Erişim adresi, https://www.ottawaparamedics.ca/scope-of-practice/, (Erişim tarihi 28.10.2021).
Özel, G., Yenal, S. (2018) Paramedik Eğitimi. In G. Özel, B. Akbuğa Özel & C. Özcan (Eds.), Paramedik, Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri.
Paksoy, VM. (2016). Acil Sağlık Hizmetlerinde Uluslararası Uygulama Modellerinin Karşılaştırması: Anglo-Amerikan ve Franko-German Modeli. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi. 4(1), 6-24.
Pozner, CN., Zane, R., Nelson, SJ., Levine, M. (2004). International EMS systems: The United States: past, present, and future. Resuscitation, 60(3), 239-44.
Resmi Gazete, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Bağlı Okulların Millî Eğitim Bakanlığına Devredilmesi ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Sayı: 26069, (2006). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5450.pdf, (Erişim Tarihi: 01.08.2021).
Resmi Gazete, Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik/Sağlık Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımları (EK 1), Sayı: 29007, (2014). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140522-14-1.pdf, (Erişim Tarihi: 01.08.2021).
Resmi Gazete, Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Sayı: 6514, (2014a). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/01/20140118-1.htm, (Erişim tarihi: 01.08.2021).
Resmi Gazete, Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ, Sayı: 27181, (2009). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=12941&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5, (Erişim Tarihi: 01.08.2021).
Resmi Gazete, Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri ile Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ/Hastane Öncesi Acil Tıbbi Yardım ve Bakım Akış Şemaları (EK 2), Sayı: 27181, (2009a). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/03/20090326-4-1.pdf, (Erişim Tarihi: 01.08.2021).
Roessler M, Zuzan O. (2006). EMS systems in Germany. Resuscitation, 68, 1, 45-9.
Strecker-McGraw, M.,Holmes, J., Kelly, SM. (2017). Pre hospital emergency medical services. In C.K. Stone and RL. Humphries (Eds), Current Diagnosis & Treatment of Emergency Medicine. (8th edition). The United States of America: Mc Graw-Hill Education.
Symons P., Shuster M., (2004). International EMS Systems: Canada. Resuscitation, 63, 2, 119-22.
Taştan, R. (2017). Türkiye’de Önlisans Sağlık Meslekleri Eğitimi 35 Yaşında: Sevgiçiçeği Açan Tarlalardan, Portakal Çiçeği Kokan Bereketli Topraklara Kısa Bir Sağlık Meslekleri Eğitimi Tarihi Yolculuğu. Marmara Sağlık Hizmetleri Dergisi. 1(1): 1-12.
TC. MEB Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, 2014, Staj Uygulaması. http://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_06/06022741_anadolu_saglik_meslek_liseleri_staj_uygulamasi_yazisi_27_06_2014.pdf, (Erişim Tarihi: 09.06.2021).
TC. Sağlık Bakanlığı, 2020, 2021 Yılı Bütçe Sunumu. https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/39387/0/2021planbutcesunumupdf.pdf, (Erişim Tarihi: 09.06.2021).
TC. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (t.y.). Teşkilat Şeması. https://acilafet.saglik.gov.tr/TR-4185/teskilat-semasi.html, (Erişim Tarihi: 01.08.2021).
TSE (t.y.). Hakkımızda. https://www.tse.org.tr/Hakkimizda?ID=3&ParentID=2, (Erişim Tarihi: 28.05.2021).
TURKAK (t.y.). Hakkında. https://www.turkak.org.tr/kurumsal/hakkinda.html, (Erişim Tarihi: 28.05.2021).
Utanır Altay, S., Öztürk, S. (2020). 17. Paramedik Eğitimi Koordinasyon Kurulu Toplantısı ve 1. Uluslararası Paramedik Eğitimi Sempozyumu Sonuç Raporu. Hastane Öncesi Dergisi. 5(2): 157-162.
Yüksel, S., Eroğlu, Ö., Özarslan, O. (2018). Ülkemizde Dünden Bugüne Hemşirelik. 1. Uluslararası 3. Ulusal Hemşirelik Tarihi Kongresi; 19-21 Eylül 2018; İzmir, Türkiye.
YODEK (t.y.). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Yönetmeliği. http://www.yodek.org.tr/download/yonetmelik_dl.pdf, (Erişim Tarihi: 28.05.2021).
YÖK, 2019, Vakıf Yükseköğretim Kurumlarına Ar-Ge Bütçesi Ayırma ve Öğretim Üyesi Yetiştirme Zorunluluğu Geldi.https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2019/yuksekogretimde-kalite-odakli-duzenlemeler.aspx, (Erişim Tarihi: 9.06.2021).
YÖK, 2019a, Öğrenim Düzeyleri ve Birimlere Göre Yeni Kayıt Olan Öğrenci Sayıları (2018-2019).
YÖK, 2020, Öğrenim Düzeyleri ve Birimlere Göre Yeni Kayıt Olan Öğrenci Sayıları (2019-2020).
YÖK, 2021, Öğrenim Düzeyleri ve Birimlere Göre Yeni Kayıt Olan Öğrenci Sayıları (2020-2021). YÖK, 2021a, Öğrenim Düzeyleri ve Birimlere Göre Mezun Sayıları (2019-2020).
YÖK, 2021b, Eğitim Birimlerine Göre Öğrenci ve Öğretim Elemanları Sayıları (2020-2021).
YÖK (t.y.). İlk ve Acil Yardım Programı Bulunan Tüm Üniversiteler. https://yokatlas.yok.gov.tr/onlisans-program.php?b=30198, (Erişim Tarihi: 2.08.2021).
YÖK1 (t.y.). TYT Puan Türü ile Öğrenci Alan Önlisans Programları. İlk ve Acil Yardım Programı.https://yokatlas.yok.gov.tr/tercih-sihirbazi-t3-tablo.php?p=tyt, (Erişim Tarihi: 2.08.2021).