Türkiye'de salep orkideleri ve salep kültürü

Çiçekli bitkilerin en geniş familyalarından biri Orkidelerin de içinde bulunduğuOrchidaceae familyasıdır. Dünya üzerinde 18.000 -20.000 türü bulunan Orkideler ülkemizde doğalolarak yetiş mekte dir. Bu Salep orkideleri, yiyecek-içecek, bitkisel ilaç (drog) ve afrodizyak etkisigibi çok farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Nitekim ülkemizde de Anacamptis, Hima ntaglossum,Ophrys, Orchis, Serapias gibi Orkidelerin yumruları salep ve dondurma yapımındakullanılmaktadır. Salep kültürü ile ilgili bu çalışma ; Adana, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye,Pozantı, Mut, Gülnar, Erdemli, Silifke, Tarsus ve Ermenek bölgelerinde 200 5 -2007 yılları arasındayürütülmüş ve 37 soruluk bir anketin 103 kişiye uygulanması ile veriler toplanmıştır. Anketekatılan ve salep bitkisini tanıyan bireylerin önemli bir bölümü koruma kullanım dengesininoluşturulması gerektiği noktasında birleşmiş , diğer bölümü de kontrolsüz toplama işlemininbitirilmesinde ekonomik gerekçelerin bulunduğunu ileri sürmüşlerdir.

Salep culture and salep orchids in Turkey

Family one of the largest flowering plant in the Orchidace ae family of orchids. Orchidsgrow naturally in our country in the world with 18,000 to 20,000 species. Salep orchids have beenused for very different purposes such as food, beverages, he rbal medicines and aphrodisiac.Indeed, in our country Anacamptis, Himantoglossum, Ophrys, Orchis, Serapias used to make salepand ice cream, such as orchids and orchid tubers. In this study, data s related to salep culture,Adana, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye, Pozantı, Mut, Gülnar, Erdemli, Silifke, Tarsus andErmenek regions was conducted between 2005 -2007. For this purpose a questionnaire covers 37questions have been implemented to 103 persons. An important part of salep plants to recognizeindividuals who participated in the survey and the balance should be used for protection at thepoint of use combined with the other part of the finishing of the uncontrolled collection processhave suggested that economic reasons.

PDF

___

Anonim, 2010. www.dervisler.net Baytop, T. Sezik, E. 1968. Türk Salep Çeşitleri Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi Mecmuası (4): 61 -68.
Butler, K. P. 1986. Orchideen. Die Wirldwachsenden Arten und Unterarten Europas, Vorderasiens und Nordafrikas. Gesamtherstellung Mohndruck Graphische Betriebe Gmbh, Gütersloh, Germany. 287p.
Çağlayan, K. Özavcı, A. Eskalen, A. 1997. Kahramanmaraş Yöresinde Doğal Yayılış Gösteren Salep Orkidelerinin in - Vitro da Sürgün Ucu Kültürü ile Çoğaltılma Olanakları Üzerinde Araştırmalar. Mustafa Kemal Üniv., Zir. Fak. Dergisi 1997, 2 (1): 11 -24.
Erdem, H. E. 2004. Biyolojik çeşitliliğin Ekonomik Değerinin Belirlenmesi: Yabani Orkide Örneği. Ege Üniv. Fen Bilimleri Enst. (Yüksek Lisans Tezi). Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı. Bornova -İZMİR S.99
Kasparek, M. Grimm, U. 1999. European Trade in Turkish Salep with Special Reference to Germany. Economic Botany 53 (4): 396 -406
Sezik, E. 1967. Türkiyenin Salepgiller i, Ticari Salep Çeşitleri ve Özellikle Muğla Salebi Üzerine Araştırmalar. İst. Üniv. Ecz. Fak. (Doktora Tezi) İstanbul. S.76
Sezik, E. Özer, B. 1983. Kastamonu Salebinin Menşei ve Kastamonu Civarının Orkideleri. Tübitak Researh Project, Temel Bilimler Araştırma Grubu Projesi, TBAG 424, Ankara/Turkey.
Sezik, E., 1984. Orkidelerimiz. Türkiyenin Orkideleri. Sandoz Kültür Yayınları. No.6. S.166.
Sezik, E., Baykal, T., 1991. Maraş Salebinin Menşei. Tübitak Doğa -Tr.J.of Pharmacy 1. S. 10 -16.
Sezik, E., 2002. Turkish Orchids and Salep. Acta Pharmaceutica Turcica. 44:151 -157.