Fethiye ÖZBERK, İrfan ÖZBERK, yalçın coşkun

Özberk ve Urfa- 2005 makarnalık buğday çeşitlerinin verim performansları ve stabiliteleri

Bu çalışma Mart-2005'te tescil edilen ÖZBERK ve URFA-2005 makarnalık buğday çeşitlerinin verim performansları ve istikrarlarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. 1995/96 ile 2003/04 yılları arasında Güneydoğu Anadolu Bölgesinin 1. ve 2. alt bölgelerinde ilave sulanan koşullarda 18 çevrede yürütülen verim ve tescil denemelerinden elde edilen verim değerleri kullanılarak yapılan çalışmada deneme uygulamaları bakımından tam bir uyum bulunmaktadır. Elde edilen bulgulardan ÖZBERK çeşidinin ortalama verimi 442.2. kg $da^{-1}$ , Urfa-2005 çeşidinin ise 410.7 kg $da^{-1}$ olarak tespit edilmiştir. Yapılan regresyon analizlerinde her iki çeşit için regresyon F değerleri istatistiksel önemde (sırasıyla F=73.86** ve F= 63.67**) bulunmuştur. ÖZBERK için; a=-75.7, b=1.19, $S^2d$ =1813.54 ve %R2= 82.2 olarak hesaplanmıştır. Urfa-2005 için ise; a= 54.86, b= 0.818, $S^2d$ = 993.05 ve %R2= 79.9 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak ÖZBERK çeşidinin iyi koşullara daha uyumlu, URFA-2005'in ise kötü koşullara daha uyumlu çeşit olduğu, ilkinin sulanan veya ilave sulanan koşullar için diğerinin ise yağışa dayalı koşullarda güvenle önerilebileceği anlaşılmıştır.

The yielding performance and stability of durum wheat cultivars of Özberk and Urfa-2005

This study aimed to assess the yielding performance and stability of newly released durum wheat cultivars of ÖZBERK and URFA-2005. The 18 various yield trials, carried out in the growing seasons between 1995/96 and 2003/04 were subjected to the study. Agricultural practices, employed in the field trials were same for all nurseries. The results showed that ÖZBERK was higher yielding than URFA-2005 giving 442.2 kg $da^{-1}$ and 410.7 kg $da^{-1}$ .Regression analysis, performed for both ÖZBERK and URFA-2005 indicated that regression F value for both cultivars were significant statistically, giving 73.86** and 63.67** respectively. Some of stability parameters for ÖZBERK were as follows; a= -75.7, b= 1.19, $S^2d$ =1813.54 and R2%=82.2. Whereas these statistics were as follows for URFA-2005.; a= 54.86, b= 0.818, $S^2d$ = 993.05 and R2%= 79.9. It was concluded that ÖZBERK was well adapted to the favorable conditions whereas URFA-2005 seemed to be better adapted to the poor conditions. Therefore, ÖZBERK was recommended for supplementary or fully irrigated conditions and URFA-2005 for rainfed conditions in the region.

PDF

___

Abaye, A. O., Brann, D. E., Alley, M.M. ve Griffey, C.A. 1997. Winter durum wheat: Do we have all answers? Crop and Soil, Environmental Sciences, Pub. No: 424-802, Virginia Polytechnic Inst. and State Univ. ,USA. http://www.ext.vt.edu/pubs/grains/424-802/424-802.html
Açıkgöz, N., Akkaş, M.E., Moghaddom, A. ve Özcan, K., 1994. Tarist: PC'ler için veri tabanı esaslı Türkçe istatistik paketi. Tarla Bitkileri Kongresi Bitki Islah Bildirileri. 25-29 Nisan, İzmir, 264-267.
Anonim. 2000. http://www.fas.usda.gov. Production estimates and crop assessment division (August, 1999).
Eberhart, S.A. ve Russel, A.W. 1966. Stability parameters for comparing, varieties. Crop Science, 6, 36-40.
Finlay, K.W. ve Wilkinson, N.G.I963. The analysis of adaptation in a plant breeding programme. Australian Journal of Agricultural Research, 14, 742-754.
Kılıç, H., Erdemci, İ., Karahan,T., Aktaş, H., Karahan, H. ve Kendal, E. 2005. Güneydoğu Anadolu Bölgesi şartlarında bazı makarnalık buğday çeşitlerinin uyum kabiliyetlerinin tespit edilmesi. GAP IV. Tarla Bitkileri Kongresi, 21-23 Eylül, Şanlıurfa, 768-773.
Nachit, MM. 1998. Durum wheat research to improve dryland productivity in the Mediterranean region. "Alınmıştır: Durum Research Network (Eds. Nachit, M., Baum, M., Porceddu, E., Monneveux, P., Picard,E), İCARDA, 1-15.
Özberk, İ. ve Özberk, F. 2000a. GAP Bölgesi'nde ilave sulanan şartlarda yetiştirilen bazı makarnalık buğday çeşitlerinin performans ve stabiliteleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 9(1-2), 91-99.
Özberk. ve Özberk, F. 2000b. Makarnalık buğday çeşit adaylarının bazı istatistiki değerlendirmeleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 9(1-2): 83-91.
Özberk, İ ve Özberk, F., 2001. Dicle-74 ve Diyarbakır-81 makarnalık buğday çeşitlerinin Ceylanpınar kuru koşullarında performans ve stabiliteleri. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(3), 69-72.
Özberk, 1 ve Özberk, F. 2002a. Diyarbakır'da ilave sulanan koşullarda makarnalık buğdaylarda verim istikrarı ve bazı meteorolojik verilerle ilişkiler. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1), 99-104.
Özberk, İ. ve Özberk, F. 2002b. Makarnalık buğdayda genotip x çevre interaksiyonlarının rank analizi metoduyla incelenmesi. Anadolu Dergisi, 12(2), 21-35.
Özberk, İ. ve Özberk, F. 2004. Güneydoğu Anadolu koşullarında bazı makarnalık buğday çeşitlerinin verim stabilitesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 11-19.
Özberk, İ., Özberk, F., Coşkun, Y., Demir, E. ve Doğru, C. 2004. Makarnalık buğday çeşit tescil denemelerinde genotip x çevre interaksiyonlarının Rank (Sıra) analizi metoduyla incelenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1), 71-77.
Özberk, I., Atlı, A., Pfeiffer, W., Özberk, F. ve Coşkun, Y. 2005a. The effect of sunn pest (Eurigaster integriceps) damage on durum wheat: impact in the market place. Crop Protection, 24 (3), 267-274.
Özberk, I, Özberk, F., Atlı, A., Çetin, L., Aydemir, T., Keklikci, Z., Onal, M.A. ve Braun, H.J. 2005b. Durum wheat in Turkey; yesterday, today and tomorrow. "Alınmıştır: Durum Wheat Breeding: Current Aproaches and Future Strategies. Chapter 33, (Eds. C. Royo, M.N. Nachit, N.Difonzo, J.L.Araus, W.H.Pfeiffer and G.A.Slafer). The Howard Press Inc.: USA. 991 sayfa".
Özberk, İ., Özberk, F. ve Braun, H.J. 2005c. AMM1 stability of some of internationally derived durum wheat varieties in the Southeastern of Anatolia. Pakistan Journal of Biological Science, 8(1), 118-122.
Özberk., İ, Atlı, A., Özberk, F. ve Braun, H.J. 2005d. The effect of some of grading factors on marketing prices in durum wheat (T.durum Desf). Proceeding of the 7. International Wheat Conference. 27 Nov-2 Dec, Mar de Plata, Argentina (Basımda)
Öztahtacı, A.H. 2000. Turkish macaroni sector and improvements "Alınmıştır: Turkish Macaroni Industry Symposium. (Ed: A.Olgun ve A. Uzmay), 23 Ekim, İzmir, 9-19.
Sardana, V. 2000. Export potential of durum wheat.Agriculture tribune. Online edition, October, 23, Chandigarh, India http://www.tribuneindia.com/2005/20050705/cthl