GAP Bölgesi’nde Pestisit Satış Yerlerinde Çalışanlarda Kolinesteraz İnhibitörleri ve Karaciğer Enzim Düzeylerinin İncelenmesi

Pestisitler, zararlılara karşı kullanılan doğal veya sentetik kimyasal maddelerdir. Kimyasal pestisitler, nüfus artışına paralel olarak artan gıda ihtiyacını karşılamak için dünyanın her yerinde tarım zararlılarıyla mücadele için kullanımı hızla artan maddelerdir. Pestisitlerin bilinen etkilerinden biri karboksilik esteraz yapısındaki enzimleri inhibe etmeleridir. Bu enzimler, vücudun normal fonksiyonlarının sürdürülmesi için gerekli olan asetilkolinin parçalanmasında rol alırlar. Asetilkolinesterazın inhibisyonu ise bütün kolinerjik sinaps ve kavşaklarda asetilkolin birikmesine neden olur. Böylece uzun dönemde pestisit etkilenimi, depresyon, hafıza bozukluğu, uyku bozukluğu, halsizlik, halüsinasyon görme gibi çeşitli rahatsızlıkları ortaya çıkarabilmektedir. Oldukça toksik kimyasal maddeler olan pestisitlerin kullanımındaki artış, toplumun etkilenme riskini de arttırmaktadır. Özellikle uygulamayı yapan kişilerin maruziyetleri üzerine yapılmış çalışmalar bulunmakla birlikte, satış yerlerinde çalışanlar üzerindeki sağlık etkilerine dair çalışmalar sınırlı düzeydedir. Pestisit satış yerlerinin artışına paralel olarak, uygulayan kişilerin yanı sıra bunların muhafazasını ve satışını yapan kişilerin de bu maddelerden etkilenim düzeylerini belirlemek önemlidir. Bu araştırmada, pestisit satışı yapılan yerlerde çalışanların etkileniş düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. GAP illerinin Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri’nden temin edilen bayi listesinden örneklem seçimi yapılarak 399 kişiye soru formu uygulanmış ve 10 cc kan örneği alınmıştır. Kanlar santrifüj edildikten sonra, serumda bazı biyokimyasal parametrelere bakılmıştır. Pestisitlerin karaciğer fonksiyonlarına etkileri ile ilgili olarak elde edilen sonuçlar örneklemde yer alan işçilerin pestisitlerden olumsuz yönde etkilendiklerini göstermektedir. Pestisitlerle doğrudan temasta olan tarım ilacı satış bayilerinde çalışanlar, periyodik olarak kan testlerinden geçirilip kolinesteraz düzeyleri sürekli kontrol altında tutulmalı, normalin altındaki enzim düzeylerinde bir süre ortamdan uzak kalmaları sağlanmalı ve çalışma koşulları düzeltilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Karaciğer enzimleri, Kolinesteraz inhibitörleri, Pestisit, Tarım ilacı bayii.

Investigation of Cholinesterase Inhibitors and Liver Enzyme Levels in Pesticide Dealer Workers of GAP Region

Pesticides are natural or synthetic chemicals that are used for pest control. The use of chemical pesticides is increasing worldwide in parallel with the population growth and increasing food needs. One of the known effects of pesticides is the inhibition of enzymes in the composition of carboxylic esterase. These enzymes take role in decomposing the acetylcholine which is needed for sustaining normal body functions. The inhibition of acetylcholine causes its build up in all cholinergic synapses. Thus, pesticide influence may lead to depression, memory impairment, sleeping disorders, weakness, and hallucinations in the long term. The increase in use of pesticides which are quite toxic also raises the risk for public. Although there are studies on especially the exposure of practicing personnel, the studies of the health effects on personnel working in pesticide dealers are very limited. In parallel with the increase in number of pesticide dealers, it is important to investigate the exposure levels by these chemicals on workers that are responsible for the sale and storage of these materials. This study aims to determine the exposure levels of pesticide dealer workers. The list of dealers was obtained from the city directorates of GAP cities of Ministry of Food and Agriculture and used for selecting the 399 samples from whom 10 cc blood samples were taken. Some biochemical parameters were investigated after centrifuging the blood samples. The results show that there are effects on liver functions of workers included in the sample as a result of pesticide exposure. The workers who are in directly contact with pesticides should be periodically tested for cholinesterase levels and be continuously placed under control, the workers who have sub-normal enzyme levels should be removed from the work environment for a period and their working conditions should be recovered.

Keywords:

Cholinesterase inhibitors, Liver enzymes, Pesticides, Pesticide dealer,

PDF

___

Akın G, Pekgöz E, Gökhun H, 1992: Karaciğer. Tertip matbaası,90.
Aktar W, Sengupta D, Chowdhury A, 2009: Impact of pesticides use in agriculture: Their benefits and hazards. Interdisciplinary toxicology, 2(1), 1-12.
Babayiğit MA, Tekbaş OF, Çetin H, 2014: Zararlılarla Mücadelede Kullanılan Pestisitlerin Halk Sağlığına Etkileri ve Korumaya Yönelik Önlemler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13, 5, 405-412.
Butinof M, Fernandez RA, Stimolo MI, Lantieri MJ, Blanco M, Machado AL, Franchini G, Díaz MDP, 2015: Pesticide exposure and health conditions of terrestrial pesticide applicators in Córdoba Province, Argentina. Cad Saúde Pública, 31, 3, 633.
Center For Global Issues. Churchville, VA. http://www.cfgi.org/ Erişim tarihi: 7 Aralık 2008.
Çömelekoğlu Ü, Mazmancı B, Arpacı A, 2000: Pestisitlerin kronik etkisine maruz kalan Tarım işçilerinde karaciğer fonksiyonlarının incelenmesi. Turk J Biol, 24, 461-466.
Demirdöğen CB, 2010: Organofosfatlı pestisit zehirlenmeleri ve serum paraoksonaz1 (PON1) enziminin organofosfat metabolizmasındaki rolü. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 67, 2, 97-112.
Dökmeci İ, Dökmeci AH, 2005: Toksikoloji zehirlenmelerde tanı ve tedavi. 4.baskı. Ankara: Nobel Matbaacılık, 582-607.
Eyer P, 2003: The role of oximes in the management of organophosphorus pesticide poisoning. Toxicol Rev, 22, 3,165-90.
Furman J, 2010: Cholinesterase Monitoring For Agricultural Pesticide Handlers. Guidelines for Health Care Providers in Washington State, U.S.A.
Garg UK, Pal AK, Jha, GJ, Jadhao SB, 2004: Pathophysiological effects of chronic toxicity with synthetic pyrethroid, organophosphate and chlorinated pesticides on bone health of broilerchicks. Toxicol Pathol, 32, 3, 364-9.
Ghouri N, Preıss D, Sattar N, 2010: Liverenzymes, nonalcoholic fatty liver disease, and incident cardiovascular disease: an arrativere view and clinical perspective of prospective data. Hepatology, 52, 3, 1156–61.
Güngördü A, Sireci N, Kücükbay H, Birhanli A, Ozmen, M, 2013: Evaluation of Invitro and invivo toxic effects of newly synthesized benzimidazole-based organophosphorus compounds. Ecotoxicolgy and Environmental Safety, 87, 23-32.
Miraglia M, Marvin HJ, Kleter GA, Battilani P, Brera C, Coni E, Cubadda F, Croci L, De Santis B, Dekkers S, Filippi L, Hutjes RW, Noordam MY, Pisante M, Piva G, Prandini A, Toti L, Van den Born GJ, Vespermann A, 2009: Climate change and food safety: An emerging issue with special focus on Europe. Food and Cheical Toxicoloy, 47, 5, 1000-1021.
Özay Ö, Arslantaş D, 2016: Pestisit Maruziyeti ve Nöropsikiyatrik Etkileri. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(1), 42-48.
Ridgway RL, Tinney JC, Macgregor JT, Slater NJ, 1978: Pesticide use in agriculture. Environ Health Perspect, 27, 103-112.
Santi A, Menezes C, Duarte MM, Leitemperger J, Lopes T, Loro VL, 2011: Oxidative stres biomarkers and acetylcholine sterase activity in human erythrocytes exposed to clomazone (invitro). Interdiscip Toxicol, 4, 3,149-53.
Sarıtaş A, Çakır Z, Aslan Ş, 2007: Organofosfat ve karbamat zehirlenmeleri. The Eurasian J Med, 3, 9,55-9.
Sataloğlu N, Aydın B, Turla A, 2007: Pesticide Poisoning. TAF Prev Med Bull, 6, 3, 169-174.
Saydam CK, Sözmen B, Aslan LS, 2006: Organofosfor zehirlenmelerine yaklaşım. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 26, 73-7.
Şimşek Z, 2016: Tarım Sektöründe Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Açısından Pestisit Uygulamaları. Türkiye Klinikleri, J Vet Sci Pharmacol Toxicol-Special Topics, 2, 64-68.
Tülüce Y, Çelik İ, 2002: Influence of somecommercial pesticides on human erythrocyte carbonic anhydrase enzymes (invitro). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 12, 1, 27-29.
Vural N, 2005: Toksikoloji, Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, No:73, Ankara.
Wafa T, Nadia K, Amel N, Ikbal C, Insaf T, Asma K, Hedi MA, Mohamed H, 2013: Oxidativestress, hematological and biochemical alterations in farmers exposed to Pepticides. J Environ Sci Health B, 48, 12, 1058-1069. WHO, 1992: Our planet, our health: Report of the WHO commission on health and environment. Geneva: World Health Organization.
Yanıkoğlu A, Kaya B, Şeker D, Gebizli H, 2001: Antalya örtüaltı tarımında pestisit kullanımı. Standart, 79.
Yücesan B, Kurt M, Sezen F, Subaşı SA., 2013: İlaçlama sektöründe çalışan işçiler ile zehirlenme şüphesi görülen hastaların kolinesteraz seviyelerinin belirlenmesi. Türk Hijyen Deneysel Biyoloji Dergisi, 70, 1, 7-14.
Zeren O, Dikmen N, Kumbur H, Taga S, 1998: İçel ilinde tarımsal kesimde çalışan kişilerin plazmalarında kolinesteraz aktivite değişiminin araştırılması. Türk Entomol Derg, 22, 3, 199-205.