İŞÇİ İŞVEREN ARASINDAKİ İKALE SÖZLEŞMESİNE GÖRE ÖDENEN TAZMİNATIN HUKUKİ VE VERGİSEL BOYUTU

İşçi ve işveren arasındaki ihtilafların büyük çoğunluğu, hizmet erbabına, emeğinin karşılığında işveren tarafından ödenmesi gereken ücret ve ücret kapsamındaki ödemelerin gelir vergisi kesintisine tabi olup olmadığı konusunda yaşanmaktadır. Türk Gelir Vergisi Kanununda ücretin tanımı çok geniş ve kapsamlı olarak yapılmış ve işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen tüm menfaatler ücret olarak değerlendirilmiştir. Hatta ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı, tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye ve gider karşılığı ödenmesi dahi ücret olarak nitelendirilmiştir. Bu genel tanımlamanın yanında birçok ücret ve tazminatlar da gelir vergisinden ya tamamen ya da belli limitler çerçevesinde istisna tutulmuştur. Bu çalışmada, son yıllarda gündemde olan bir konu olan işveren ve işçinin karşılıklı anlaşmak suretiyle ikale (bozma) sözleşmesi sonucunda çalışana ödenen tazminatın mahiyeti ve ne şekilde vergilendirilmesi gerektiği hususu, yargı kararları ve Vergi İdaresi tarafından 7103 sayılı Kanunla son yapılan yasal düzenleme kapsamında incelenecektir.

LEGAL AND TAXATION SIZE OF COMPENSATION, PAID BY MUTUAL RESCISSION CONTRACT BETWEEN WORKERS EMPLOYER

The vast majority of disputes between the employer and the worker are related to whether or not the wage and payments within the meaning of the wage that must be paid by the employer is subject to income tax cuts. In the Turkish Income Tax Law, the definition of wage is very broad and comprehensive and all the benefits that can be provided by cash and cash in kind, represented by the cash in return of services performed by employees registered and subject to an employer, have been evaluated as wage. Even the payment of salary, compensation, financial liability indemnity, allocation, wage increase, advance, contribution, meeting attendance fee, premium, bonus and payment of expenses are considered as a wage. In addition to this general description, many wages and indemnities are also exempt from income tax, either entirely or within certain limits.

___

  • Astarlı, M. (2013). İş hukukunda ikale (Bozma) sözleşmeleri. Ankara: Turhan Yayıncılık.
  • Akyiğit, E. (2008). İş hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 176
  • Elmas, S. (2009). Türk İş Hukukunda İkale. Kamu-İş Dergisi, 11, 1
  • Özgenç, S. (2016). Gelir Vergisi Kanunu Açısından İkale Sözleşmesi. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(2), 115-130.
  • Deloitte, G. U. (2016). İkale Sözleşmesi Sonucu İşçiye Ödenen Kıdem Tazminatının Vergisel Sonuçları. (Nisan 2016): 1 Eylül 2016 tarihinde. https://www.verginet.net veri tabanından erişildi.
  • T.C. Yasalar (06.01.1961). 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (10700 sayılı)
  • T.C. Yasalar (14.07.1965). 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (12056 sayılı)
  • Yargıtay 9.Hukuk Dairesi (10.12.2010). E.2007/30760 ve K.2008/9208 sayılı kararı. Ankara: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi.
  • Büyük Mükellef Vergi Dairesi Başkanlığı (15.12.2010) B.07.1.GİB.4.99.16.02-GVK-94-53 sayılı muktezası. İstanbul: Büyük Mükellef Vergi Dairesi Başkanlığı
  • İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı (08.03.2017) 84098128-120.03.05[25-2016-2]-7775 sayılı muktezası. İzmir: İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı
  • T.C. Yasalar (21.03.2018). 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. Ankara: Resmi Gazete (30373 2. mük. sayılı)
  • Maliye Bakanlığı (11/06/2018). Gelir Vergisi 303 Seri No’lu Genel Tebliği. Ankara: Resmi Gazete (30448 sayılı)