Tarihî süreçte kavramlar, yaşlarına ve kullanımlarına bağlı olarak çeşitli değişimlergeçirmekte; dönemin şartlarına göre, dildeki diğer sözcüklerle aralarındakibağlantıları çoğalmakta veya azalmaktadır.1 Geçmişte üç beş kelimeyleaçıklanabilen bir kavram, zamanla değişik boyutlar kazanmasından dolayı,sayfalarca açıklama gerektirebilmektedir. Örneğin hadis kavramı, İslâm’ın ortayaçıkışından kısa bir süre sonra, onun temel kavramlarından biri hâline gelmiş,İslâm bilimlerinin gelişimiyle beraber genişleyerek çok boyutlu anlamlarkazanmıştır.Bir yandan Hz. Peygamber’in tarihsel ve dinî kimliğiyle, diğer yandan İslâmdininin yapısını oluşturan ana unsurlardan biri olması nedeniyle önemli birterim olan hadis, aynı zamanda üzerinde en çok tartışılan meselelerden biridir.Bu öneme binaen, geçmişte ve günümüzde yazılan birçok kitap ve makale, hadiskelimesinin sözlük ve ıstılah anlamları hakkında –bunların çoğu birbirinintekrarı olsa da– bilgi vermektedir. Fakat hadis teriminin tarihsel gelişimini inceleyenmüstakil bir çalışma bulabilmek zordur.Bu eksiklik nedeniyle hadis kelimesinin İslâm’dan önceki dönemde nasılkullanıldığından başlayarak, İslâm’ın gelişi ve daha sonra Hadis ilminin gelişimiylekazandığı anlam boyutlarını ve aynı/yakın anlamlarda kullanılan diğerterimleri bir makale çerçevesinde incelemek yararlı olacaktır. Modern zamanlardaİslâm’a dair yapılan çalışmaların üzerinde yoğunlaştığı alanlardan birininhadis olduğu düşünüldüğünde, hadis terimi hakkında, derli toplu müstakil birmakale yazılmasının gereği ortaya çıkmaktadır.