WEBERCİ GÖRÜŞLERE GÖRE KONFÜÇYÜSÇÜLÜĞÜN ÇİN İŞ KÜLTÜRÜ ÜZERİNE ETKİLERİ

Bu makalenin amacı Çin iş kültürünü Weberci görüşler açısından kuramsal olarak incelemektir. Weber’e göre Protestan ahlâkının en güçlü karşıtı Çin Konfüçyüsçülüğü’dür. Bir dinin toplumsal hayatı şekillendirmesi o dinin dünya görüşü yoluyla gerçekleşir. Protestanlıkta dini, iktisadi ve siyasi hayat küreleri birbirinden ayrılmıştır. Konfüçyüsçülükte ise bu hayat küreleri veya hayat alanları birbirilerinden ayrılmamıştır. Çinlilerin dini, büyü ile olan güçlü akrabalığından ötürü toplumsal değişimin önünü tıkamıştır. Weber’in bu görüşlerine yapılan temel eleştirilere göre, Weber’in açıklamalarında betimsel etkenler abartılmıştır ve ediplerin ahlâkına ilişkin yapılan tasvirler de bu abartının izlerini taşımaktadır. Konfüçyüsçü ediplerin ahlâkında dünyaya uyum sağlanması yerine aslında bir gerilimin var olduğu ileri sürülür. İşte bu gerilimden ötürü Neo-Konfüçyüsçü düşünce statükonun aşılması doğrultusun-da dönüştürücü bir temayüle sahiptir. Weber’in de etkisiyle, 1950’lere kadar Konfüçyüsçülük Çin’de, Kore’de ve hatta Japonya’da kapitalizmin gelişimini engelleyen bir kültürel unsur olarak görülmüştür. Oysaki, 1970’lerde ve 1980’lerde Doğu Asya ekonomilerinin başarısını açıklamak için Konfüçyüs-çülüğün iktisadi gelişim üzerindeki olumlu etkileri vurgulanmıştır. Ancak 1990’lardan sonra tekrar şüpheci yaklaşımlar belirmeye başlamıştır.

Effects of Confucianism on Chinese Work Culture in terms of Weberian Approaches

The aim of this paper is to theoretically explain the Chinese work culture in terms of Weberian approach. According to Max Weber, Chinese Confucianism is the opposite of the Protestant Work Ethic. In Weberian approach a religion can affect society through a particular way of life. In Protestantism, religious, economic, and political spheres of life are separeted while they are integrated in Confucianism. Chinese religion has blocked social development because of the magical aspect of Chinese religion. This Weberian analysis of Chinese culture has been criticized by some authors (Sheh, 2003). According to these criticisms, Weber exaggerated descriptive effects and the ethos of Chinese literati. Neo-Confucianism has been considered as an obstacle to economic development in the Far East countries, such as China, Japan and Korea up to the 1950s. However, starting from the 1970s, Confucianism has been taken as a positive element in the development of East Asian economies. In the 1990s Confucianism has been questioned again because of the Asian economic crisis.