TÜRKİYE’DE İLLER ARASI EKONOMİK YAKINSAMA: 2008 KÜRESEL KRİZİNİN ROLÜ

Bu çalışmada, neoklasik büyüme modeli çerçevesinde, 2008 küresel finans krizinin ve 2004-2017 döneminde uygulanan ekonomi politikalarının iller arası gelir yakınsamasına etkilerinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. İllere göre kişi başına düşen Gayrisafi Yurtiçi Hasıla verilerinin kullanıldığı çalışmada, 2004-2017 döneminde sigma ve mutlak beta yöntemleriyle elde edilen yakınsama sonuçlarına göre düşük gelirli illerin yüksek gelirli illerden daha hızlı büyüdüğü belirlenmiştir. Ancak, bu yakınsama eğiliminin büyük ölçüde 2008 küresel finans krizinin gelişmiş batı illeri üzerindeki negatif etkisinin daha fazla olmasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Ayrıca, kamu yatırımları ve özel sektör yatırımlarının (devlet teşvikleri kapsamındaki) iller arasındaki gelişmişlik farklarına anlamlı bir etkide bulunmadığı gözlemlenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular ışığında, Türkiye ekonomisinde Covid-19 küresel salgını sebebiyle beklenen küçülmenin de benzer bir etkiye yol açabileceği öngörülmektedir. Bu açıdan, salgın sonrası dönemde iller arasında görülebilecek olası bir milli gelir yakınsamasının, 2008 küresel finans krizine benzer şekilde, dışsal bir şok ile ilişkili olabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Büyüme, Yakınsama, Ekonomik Kriz, Kamu Yatırımları, Yatırım Teşvikleri

ECONOMIC CONVERGENCE ACROSS TURKISH PROVINCES: THE ROLE OF THE 2008 GLOBAL CRISIS

In this study, we use the neoclassical growth model as a framework to investigate the impact of the 2008 global financial crisis and the economic policies implemented over the 2004-17 period in Turkey on income convergence across provinces. Using GDP per capita data, we find that poor provinces have grown faster than rich ones in terms of sigma and absolute beta convergence analysis. However, the 2008 global financial crisis was primarily responsible for this result as its effect was much higher on the core-developed western provinces. Moreover, we cannot find any statistically significant effect of public investment and incentives on provincial convergence. A similar economic convergence story can also be observed after the Covid-19 pandemic as it will result in a deep output contraction in Turkey.

Keywords:

Growth, convergence, economic crisis, public investment, investment incentives,

PDF

___

Barro, R.J., X. Sala-i-Martin (1991), “Convergence Across States and Regions”, Brookings Papers on Economic Activity, 22(1), 107-182.
Barro, R.J., X. Sala-i-Martin (1992), “Convergence”, Journal of Political Economy, 100(2), 223-251.
Barro, R.J., X. Sala-i-Martin (2004), Economic Growth. Cambridge, Mass. : MIT Press.
Baumol, W.J. (1986), “Productivity Growth, Convergence, and Welfare: What the Long-Run Data Show”, The American Economic Review, 76(5), 1072-1085.
Caselli F., E. Gerardo, L. Fernando (1996), “Reopening the Convergence Debate: A New Look at Cross-Country Growth Empirics”, Journal of Economic Growth, 1(3), 363-389.
Devlet Planlama Teşkilatı (1982), Türkiye’de Yerleşme Merkezlerinin Kademelenmesi, Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.
Dinçer, B., M. Özaslan, T. Kavasoĝlu (2003), İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.
Durlauf, S.N., P.A. Johnson, J.R.W. Temple (2005), “Growth Econometrics” in P. Aghion, & SN. Durlauf (Der.), Handbook of Economic Growth Volume 1A (pp. 555 - 677). North-Holland Publishing Company.
Gezici, F., G.J.D. Hewings (2004), “Regional Convergence and the Economic Performance of Peripheral Areas in Turkey”, Review Of Urban & Regional Development Studies, 16(2), 113-132.
Hsiao, C. (2003), Analysis of Panel Data. Cambridge University Press.
Islam, N. (1995), “Growth Empirics: A Panel Data Approach”, The Quarterly Journal of Economics, 110(4), 1127-1170.
Kındap, A., T. Doğan (2019), “Regional Economic Convergence and Spatial Spillovers in Turkey”, International Econometric Review (IER).
Kırdar, M.G., D.Ş. Saracoǧlu (2008), “Migration and regional convergence: An empirical investigation for Turkey”, Papers in Regional Science, 87(4), 545-566.
Koç, S. (2001), “Türkiye de İllerin Sosyo Ekonomik Özelliklere Göre Sınıflandırılması”, V. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Adana, Turkey.
Mıhçı, S., M. Köksal (2010), “Determinants of Cross-Regional Income Differentials: The Case of Turkey”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 28(2) , 71-94.
Öztürk, A. (2009), Homojen ve Fonksiyonel Bölgelerin Tespiti ve Türkiye için İstatistiki Bölge Birimleri Önerisi, DPT Uzmanlık Tezi, Ankara.
Pereira, A.M., J.M. Andraz (2006), “Public Investment in Transportation Infrastructures and Regional Asymmetries in Portugal”, The Annals of Regional Science, 40(4), 803–817.
Rodríguez-Pose, A., Y. Psycharis, V. Tselios (2012), “Public Investment and Regional Growth and Convergence: Evidence from Greece”, Papers in Regional Science, 91(3), 543-568.
Soyyiğit, S. (2018), “Türkiye’de Kriz Öncesi ve Kriz Sonrası Dönemde İl Bazında Yakınsama Analizi”, Social Sciences Studies Journal, 4(16), 1279-1287.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019), On Birinci Kalkınma Planı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf.
Tekeli, İ. (1981), “Dört Plan Döneminde Bölgesel Politikalar ve Ekonomik Büyümenin Mekansal Farklılaşması”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 369-390.
Tekeli, İ. (1992), “Türkiye’de Eşitsiz Gelişme ve Bölgesel Kalkınma Politikaları Üzerindeki Etkileri” içinde Tekeli, İ. (2008), Türkiye’de Bölgesel Eşitsizlik ve Bölge Planlama Yazıları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 88-109.
Temple, J. (1999), “The New Growth Evidence”, Journal of Economic Literature, 37(1), 112-156.
TÜİK (2018), İl Bazında Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, 2004-2017, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24920
Vittorio, D. (2009), “Public Spending and Regional Convergence in Italy”, Journal of Applied Economic Sciences, 4.
World Bank (2020), Global Economic Prospects, June 2020, Washington, DC: World Bank.