Caz müziğinden polifonik romana: Jackie Kay'in Trompet adlı romanı

İskoç şair ve yazar Jackie Kayin 1998de yayımlanan Trompet adlı romanı, Amerikalı caz müzisyeni Billy Lee Tiptonın yaşam öyküsünden esinlenerek, hayatını bir erkek olarak yaşamış bir caz trompetçisi olan Joss Moodynin öldükten sonra aslında bir kadın olduğunun anlaşılmasının romandaki diğer karakterler üzerindeki etkisini ele alır. Roman, Jossun ölümünün ardından bir magazin gazetesi yazarının Jossun hayatını araştırmak istemesiyle, Jossun evlatlık oğlu Colman, Jossun eşi ve arkadaşlarının Joss hakkındaki görüşleri çerçevesinde çok sesli bir anlatım sunar. Kayin romanı, bu farklı bakış açıları aracılığıyla Jossun büyük bir ustalıkla gizlediği kendine ait bu sırrın ortaya çıkmasının, diğer roman kişilerinin hayatları üzerindeki etkilerini ele alarak toplumsal cinsiyet konusunun esnekliğini vurgulayan bir anlatı sunar. Trompet adından ve romanın başkahramanı Jossun isminin jazz/caz kelimesini çağrıştırmasından da anlaşılabileceği üzere büyük ölçüde müzikle ilişkili olup, caz müziğinin çok sesli yapısına uygun bir biçemsellik ve metinsellik ortaya koyar. Trompet ile ilgili çalışmaların büyük bir kısmı, romanın müzikal yönüne ve yapısına değinmiştir, ancak bu çalışma romanda yer alan polifonik anlatımın, caz müziği ve romanın Joss aracılığıyla ele aldığı toplumsal cinsiyet konusu ile etkileşimi ve uyumunu incelemeyi amaçlamaktadır. Nitekim Joss karakteri tek sesli bir anlatımla ifade edilemeyecek kadar karmaşık olup, caz müziğinin poliritmik yapısı ile örtüşür bir şekilde tasvir edilmiştir. Bir başka deyişle, caz müziğinin eski melodilere yeni yorum kazandıran kuraldışı ve özgürlükçü tarzı, romanın ele aldığı toplumsal cinsiyet normlarına da esneklik katarak, ikiliklerin yan yana var olabileceği diyalojik bir söylem oluşturur. Bu söylem, toplumsal cinsiyet normlarının iç içe geçerek karmaşıklaştığı psikolojik bir duruma işaret eden ve Joss ile de özdeşleştirilebilecek olan androjini olgusu çerçevesinde sunulur. Bu bağlamda, bu çalışma Joss ve caz müziğini, caz müziğinin poliritmiyle Kayin romanındaki polifonik yapı arasında bir bağıntı kurup, Kayin eserindeki caz müziği ve polifonik anlatımın, toplumsal cinsiyetin değişkenliği ve esnekliği konusunu vurgulamaya yarayan iki araç olarak incelemeyi amaçlamaktadır.

From jazz to polyphonic novel: Jackie Kay and Trumpet

Inspired by the American jazz musician Billy Lee Tipton s life, Jackie Kay s novel entitled Trumpet (1998) chronicles the life of a male jazz trumpeter called Joss Moody, who following his death is revealed that he is, in fact, a woman. The novel offers a polyphonic narrative which enunciates various insights into Joss s identity. A tabloid journalist s inquiry into Joss s life unveils Joss s reception by his wife, his foster son Colman and his acquaintances. Through these viewpoints, the novel displays the effects of this overwhelming revelation on other characters in the novel. As the title of the novel as well as the protagonist s nameJoss/jazz- suggest, Trumpet is mostly about music, in particular jazz, and interestingly the novel brings out a distinct style and textuality, one that overlaps with the transgressive and polyrhythmic structure of jazz. In other words, the novel s polyphonic structure corresponds to the polyrhythmic style of jazz. Much of the critical material on Trumpet tends to emphasize the musical aspect of the novel, particularly its interplay with jazz. However, this work seeks to explore the interplay between the novel s polyphonic narrative structure with jazz, and the ways in which this interplay offers a subtle frame for an exploration of gender issues as represented in the novel. Thus, Joss s personality is too complex to be encapsulated within a single viewpoint, and the polyrhythmic style of jazz paves the way for an exploration of the fluctuation between Joss s true and perceived gender identities. That is to say, the flexibility and spontaneity of jazz function as a medium to critique gender norms whilst offering a dialogic discourse where dichotomies could sit together side by side. In this way, the novel not only challenges prescriptive gender norms but also suggests a discourse that is suggestive of the fluidity of gender within the frame of androgyny, a psychological phenomenon which fuses gender norms, and complicates the prevailing ideas on gender. Hence, this paper aims to trace a possible relationship between Joss and jazz, the polyphonic structure of the novel and the polyrhythmic style of jazz, exploring the ways in which these constructs function as a way of reinstating the flexibility of gender.

PDF

___

Bakhtin, M. (1984). Problems of Dostoevskys Poetics. C. Emerson (Ed. and Trans.). Minnesota: University of Minnesota Press.
Booth, W.C. (1984). Introduction. C. Emerson (Ed. and Trans.), Problems of Dostoevskys Poetics içinde (ss. xiii-xviii). Minnesota: University of Minnesota Press.
Butler, J. (1999). Gender trouble: feminism and the subversion of identity. New York and London: Routledge.
Carpenter, E. (1911). Loves coming of age. New York: Mitchell Kennerley.
Ellis, H. (1933). The psychology of sex. New York: Ray Long & Richard R. Smith.
Ginsberg, E. K. (1996). Passing and the fictions of identity. Durham, London: Duke University Press.
González, C. R. (2007). Biographical improvisation in Jackie Kays Trumpet. Scottish Studies Review, 8 (1), 88-100.
Freud, S. (1977). The sexual aberrations. (J. Stratchey, Trans.). A. Richards (Ed.), On sexuality: three essays on the theory of sexuality and other works içinde (ss. 46- 59). Harmondsworth: Penguin.
Hairston, A. (2006). Review. Callaloo, 29 (2), 691-693.
Hargreaves, T. (2003). The power of the ordinary subversive in Jackie Kays Trumpet. Feminist Review, 74, 2-16.
Heilbrun, C. (1982). Towards a Recognition of Androgyny. New York: Norton.
Kay, J. (1999). An interview with Jackie Kay. Bold Type, 3 (1). 10 Ağustos 2011 tarihinde
http://www.randomhouse.com/boldtype/0499/kay/interview.html adresinden erişildi.
Kay, J. (2000). Trompet. (F. Demir, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Kay, J. (2008). Jackie Kay interviewed by Isobel Murray. I. Murray (Ed.), Scottish Writers Talking 4 içinde (ss. 1-61). Glasgow: Kennedy & Boyd.
King, J. (2001). A womans a man, for a that: Jackie Kays Trumpet. Scottish Studies Review, 2 (1), 101-108.
Koolen, M. (2010). Masculine trans-formations in Jackie Kays Trumpet. Atlantis, 35 (1), 71-80.
Lodge, D. (1990a). After Bakhtin: essays on fiction and criticism. London, New York: Routledge.
Lodge, D. (1990b). The novel now: theories and practices. M. Spilka, C. McCracken- Flesher (Ed.), Why the novel matters: a postmodern perplex içinde (ss. 136-154). Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.
McClellan, S. (2005). The nation of mother and child in the work of Jackie Kay. Obsidian III, 6 (1), 114-127.
McKay, Nellie. (1983). An interview with Toni Morrison. Contemporary Literature, 24, 413-429.
Pacteau, F. (1989). The impossible referent: representations of the androgyne. V. Burgin, J. Donald, C. Kaplan (Ed.), Formations of fantasy içinde (ss. 62-84). London, New York: Routledge.
Plato. (1994). Symposium. (Robin Waterfield, Trans.). Oxford: Oxford University Press.
Smartt, D. (2006). Jackie of all trades, mistress of many. Sable: The LitMag for New Writing, 9, 5-16.
Walker, A. (2007). As you wear: cross-dressing and identity politics in Jackie Kays Trumpet. Journal of International Womens Studies, 8 (2), 35-43.