Aphanius sureyanus (Neu, 1937) (Cyprinodontiformes:Aphaniidae) Türünün Koruma Durumu Hakkında bir Yeniden Değerlendirme ve Türün Esaret Altındaki Üremesiyle İlgili İlk Veriler

Aphanius sureyanus (Burdur Dişlisazancığı) Türkiye’nin güneydoğusunda yer alan Burdur Gölü’ne endemiktir. Bu çalışmada, eldeki veriler ve son gözlemlere dayanarak türün güncel koruma durumu kısaca değerlendirilip sunulmuştur. Aphanius sureyanus IUCN tarafından yayınlanan Tehlike Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi’nde “Tehlike Altında” (EN) kategorisinde değerlendirilmektedir. Tür üzerindeki başlıca tehditlerin Burdur Gölü’nün kuruması ve tuzluluğun ve kirliliğin artması olduğu öne sürülmektedir. Elde edilen bulgular da, geri dönüşü olmayan bir habitat kaybı ve popülasyon düşüşüne doğru süren bir eğilime işaret etmektedir. Dolayısıyla, türün yeniden değerlendirilip Kritik Düzeyde Tehlike Altında (CR) kategorisine alınması önerilmektedir. Türün esaret altındaki bazı üreme parametreleri de ilk defa gösterilmiştir. Dişiler günde dört ile altı adet arası yapışkan yumurtayı yosun şeklindeki yün yumaklara bırakmaktadır. Bırakılan yumurtaların çapı 1.25 ile 1.50 mm aralığında olup ortalama ±ss 1.37 ±0.09 mm olarak belirlenmiştir.

A Reassessment of the Conservation Status of Aphanius sureyanus (Neu, 1937) (Cyprinodontiformes:Aphaniidae) and the First Data on its Reproduction in Captivity

Aphanius sureyanus (Burdur Killifish) is endemic to the Burdur Lake, in South-western Turkey. In this paper, the current conservation status of the species is briefly reviewed and presented based on the available data and recent observations. Aphanius sureyanus is assessed as “Endangered” (EN) in the IUCN Red List of Threatened Species. It has been suggested that the major threats to the species are desiccation of Burdur Lake, as well as increasing salinity and pollution. The findings pointed out an ongoing trend towards irrecoverable habitat loss and population decline. Therefore, the IUCN threat category of the species is recommended to be re-assessed as Critically Endangered (CR). Some parameters on the reproduction of the species in captivity is also provided for the first time. Females deposited four to six adhesive eggs into moss-shaped mops per day. The egg diameter was ranged between 1.25 and 1.50 mm with an average ±SD of 1.37 ±0.09 mm.

PDF

___

J. Freyhof, M. Zuluǧ, G. Saç, Neotype designation of Aphanius iconii, first reviser action to stabilise the usage of A. fontinalis and A. meridionalis and comments on the family group names of fishes placed in Cyprinodontidae (Teleostei: Cyprinodontiformes), Zootaxa, 4294 (2017) 573–585.
B. Yoğurtçuoğlu, J. Freyhof, Aphanius irregularis, a new killifish from south-western Anatolia (Cyprinodontiformes: Aphaniidae), Zootaxa, 4410 (2018) 319-330.
M.F. Geiger, F. Herder, M.T. Monaghan, V. Almada, R. Barbieri, M. Bariche, P. Berrebi, J. Bohlen, M. CasalLopez, G.B. Delmastro, G.P.J. Denys, A. Dettai, I. Doadrio, E. Kalogianni, H. Kärst, M. Kottelat, M. Kovaǧiǧ, M. Laporte, M. Lorenzoni, Z. Marǧiǧ, M. Özuluğ, A. Perdices, S. Perea, H. Persat, S. Porcelotti, C. Puzzi, J. Robalo, R. Šanda, M. Schneider, V. Šlechtová, M. Stoumboudi, S. Walter, J. Freyhof, Spatial heterogeneity in the Mediterranean Biodiversity Hotspot affects barcoding accuracy of its freshwater fishes. Mol. Ecol. Resour., 14 (2014) 1210–1221.
B. Yoğurtçuoğlu, F.G. Ekmekçi, First Attempt at Conservation of a Critically Endangered Cyprinodontid in Turkey, J. Biol. Environ. Sci, 8 (2014) 159-163.
B. Yoğurtçuoğlu, F.G. Ekmekçi, Threatened Fishes of the World: Aphanius transgrediens Ermin, 1946 (Cyprinodontidae), Croat. J. Fish, 72 (2014) 186-187.
. S.S. Güçlü, F. Küçük, Two threatened endemic fish species of the world: Aphanius splendens and Aphanius transgrediens Cyprinodontidae, from Turkey, Bio. Di. Con., 5/3 (2012) 44-47.
J. Freyhof, Aphanius splendens. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e.T1848A19006085. Downloaded on 10 September 2018.
J. Freyhof, Aphanius transgrediens. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e.T1850A19006201. Downloaded on 10 September 2018.
J. Freyhof, Aphanius sureyanus. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e.T1849A19006107. Downloaded on 04 October 2018.
F. Adaman, S. Hakyemez, B. Özkaynak, The Political Ecology of a Ramsar Site Conservation Failure: The Case of Burdur Lake, Turkey, Environ. Plan. C: Government and Policy, 27 (2009) 783–800.
M. Ataol, Burdur Gölü’nde Seviye Değişimleri, Coğrafi Bilimler Dergisi 8 (2010) 77–92.
Ü. Yıldırım, M. Uysal, Changes in the coastline of the Burdur Lake between 1975 and 2010, International Symposium on Environmental Protection and Planning: Geographic Information Systems (GIS) and Remote Sensing (RS) Applications (ISEPP) 28-29 June 2011, Izmir-TURKEY, 7-12.
D.Ş. Tapan, Türkiye’deki RAMSAR Alanları Değerlendirme Raporu WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), (2008) 125p.
IUCN, IUCN Red List Categories and Criteria: Version 3.1. Second edition. Gland, Switzerland and Cambridge, UK: IUCN, (2012) iv + 32pp. iucnredlist.org/technicaldocuments/categories-and-criteria/2001-categoriescriteria
N. Wolfgang, Burdur Gölünden çıkan Cyprinodon sureyanus n. sp. [Cyprinodon sureyanus n. sp. auf dem Burdur Göl] evue de la Faculté des Sciences de I’Université d’Istanbul 2 (1937) 1–5.
R.H. Wildekamp, K. Fahrettin, Ü. Mustafa, W.V. Neer, Species and subspecies of the Genus Aphanius Nardo 1897 (Pisces: Cyprinodontidae) in Turkey, Turk. J. Zool., 23 (1999) 23–44.
S.S. Güçlü, İ.İ. Turna, Z. Güçlü, İ. Gülle. Population structure and growth of Aphanius anatoliae sureyanus Neu , 1937 (Osteichthyes: Cyprinodontidae), endemic to Burdur Lake , Turkey, Zool. Middle East 41 (2007) 63–69.
QGIS Development Team, QGIS Geographic Information System. Open Source Geospatial Foundation Project, (2018).
R.H. Wildekamp, A world of killies. Atlas of the oviparous cyprinodontiform fishes of the world. Vol. I. The Genera Adamas, Adinia, Aphanius, Aphyoplatys and Aphyosemion. American Killifish Association, USA, (1993) 311p.
N. Kazancı, S. Girgin, M. Dügel, On the limnology of Salda Lake, a large and deep soda lake in Southwestern Turkey: Future management proposals, Aquat. Conserv. Mar. Freshw. Ecosyst. 14(2004) 151– 62.
M.Z. Yıldırım, I. Gülle, U. Kebapci, F. Küçük, Faunal diversity of lake Burdur, and its vulnerability, Natura Montenegrina, 7 (2009) 393–400.
F. Akşıray, Türkiye cyprinodontidleri hakkında II. Türkische Cyprinodontiden II.” Revue de La Faculté Des Sciences de I’Université d’Istanbul, 13 (1948) 280–310.
F. Akşıray, W. Villwock, Populationsdynamische betrachtungen an zahnkarpfen des südwestanatolischen Acıgöl, Zool. Anz., 168 (1962) 87–101.
Anonymus, Burdur Gölü Alt Havzası Eylem Planı (2015-2019). Ankara, 254 p.
F. Sahindokuyucu Kocasari, İ. Gulle, Ş. Kocasari, S. Pekkaya, F. Mor. The occurrence and levels of cyanotoxin Nodularin from Nodularia spumigena in the alkaline and salty Lake Burdur, Turkey, J. Limnol., 74 (2015) 530–36.