Mine TAYLAN

Van'da Sanat Yapıtı Olarak Dokunan Kilimlerden Örnekler

Van şehri ve çevresinde yün kilim dokumacılığı çok eski bir gelenektir. Ancak son yıllarda dokumacılığa olan ilgi azalmıştır. Bölgede kilim dokumacılığını canlandırmak için sosyal bir sorumluluk projesi başlatılmıştır. Projenin amacı; Van’da bulunan bazı kilim atölyelerinde üretimin sürdürülebilirliğini sağlamaktır. Bu kapsamda yurt içi ve yurt dışından gelen siparişler ile özel renk, desen ve ebatlarda kilim üretimi yapılmıştır. Günümüzde dokuma aynı zamanda bir sanatsal ifade biçimi olduğundan, bu siparişlerin bir kısmı sanatçılardan gelmiştir. Sanatçılar dokumacılar ile sürekli iletişim halinde kalarak yapıtlarının istedikleri kalitede dokunmasını sağlamışlardır. Çalışmada; dokumanın ortaya çıkışından ve modern dönemde bir sanat yapıtına dönüşmesinden bahsedilmiş, Jörg Niederberger, Mai-Thu Perret ve Ann Cathrin November Hoibo isimli sanatçılar için dokunan kilimlerden yirmi bir tanesi renk, desen ve kompozisyon açısından ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dokuma, Kilim, Çağdaş Sanat, Van

Examples of Kilims Woven as a Work of Art in Van

Kilim weaving in and around the city of Van is an ancient tradition. However, interest in weaving has decreased in recent years. A social responsibility project was initiated to revive kilim weaving in the region. The goal of the project is to ensure the sustainability of production in some rug workshops in Van. In this context, kilims in unique colors, patterns, and sizes were produced with domestic and international orders. Today, weaving is also an artistic expression; some of these orders came from artists. The artists kept in contact with the weavers and ensured that their works were woven in the quality they wanted. In this study, the beginning of weaving and its transformation into artwork in the modern period are mentioned. Twenty-one of the kilims woven in ateliers for artists named Jörg Niederberger, Mai-Thu Perret, and Ann Cathrin November Hoibo are discussed in terms of color, pattern, and composition.

Keywords:

Weaving, Kilim, Contemporary Art, Van,

PDF

___

Acar, S. (2013). Tapestry geleneğinden lif sanatına geçiş sürecinde Jagoda Buic ve sanatsal çalışmaları. Yedi, Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi, 9, 51-59. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/203731
Arslan, S. (2012). Resmin dokunması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 45-57. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1724422
Atlıhan, Ş. (2018). A Nomad’s art kilims of Anatolia. D. Shaffer, B. David (Ed.), The Anatolian weaving tradition today. (s. 134-153) içinde. HALI Publications. https://museum.gwu.edu/sites/g/files/zaxdzs3226/f/A%20 Nomads%20Art%20Catalogue.pdf
Dölen, E. (1992). Tekstil tarihi. Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Yayınları.
Fazlıoğlu, İ. (1997). Eski çağda dokuma. Eski Çağ Enstitüsü Yayınları.
Mousse. (2014). The Moving Museum at Şişhane Otopark: Mai-Thu Perret kilimleri [Fotoğraf]. Moussemagazine http://moussemagazine.it
Niederberger, J. (2011). Malerei in situ II-Te deum I [Resim]. Joergniederberger. http://www.joergniederberger.ch
Niederberger, J. (2014a). Şaheser/Wunderwerk isimli Jörg Niederberger kilimleri [Fotoğraf]. http://www.joergniederberger.ch
Niederberger, J. (2014b). Teppiche/Kilim-Markt Basar [Fotoğraf]. http://www.joergniederberger.ch
November Hoibo, A. C. (t.y.). Ann Cathrin November Hoibo works [Fotoğraf]. Carl Freedman Gallery. https://carlfreedman.com/artists/ann-cathrin-november-hoibo/
Özay, S. (2001). Dünden bugüne dokuma resim sanatı. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
Perret, M. T. (t.y.a). Mai-Thu Perret’nin 2015 yılında Paris’te gerçekleşen bir sergisi [Fotoğraf]. Galerie Francesca Pia. https://www.francescapia.com/artists/mai-thu-perret/selected-works
Perret, M. T. (t.y.b). Mai-Thu Perret’in 2019 yılına ait bir enstalasyonu [Enstalasyon]. Galerie Francesca Pia. https://www.francescapia.com/artists/mai-thu-perret/selected-works
Sergi Kataloğu. (2018). Dokuma-ma. Anna Laudel Galeri.
Sergi Kataloğu. (2019). Tapestry dokunmuş hikayeler. Anna Laudel Galeri.
Taylan, M. (2012). Bas 01 (Başlangıç 01) ve Bas 02 (Başlangıç 02) isimli Jörg Niederberger kilimleri [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2013). Louvre Müzesi’inde sergilenen bir tapestryden detay [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2013b). 2013 yılında Jörg Niederberger için dokunmuş bir kilim, Env. No: 13-998 [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2014a). Joan Miro’ya ait bir tapestry [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2014b). Jörg Niederberger için dokunan kilimlerden bir detay [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2014c). The Moving Museum at Şişhane Otopark: Ann Cathrin November Hoibo kilimleri [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2016). Mine Taylan tarafından dokunan, Marit Bakken’e ait bir tapestry [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2019a). Mine Taylan tarafından dokunan, Mustafa Aslıer’e ait bir tapestry [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2019b). Sühandan Özay’a ait bir dokuma [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2019c). Jörg Niederberger kilimi için hazırlanan desen ve renk şeması [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2019d). Mine Taylan tarafından hazırlanan renk kartelası [Fotoğraf]. Mine Taylan kişisel arşivi.
Taylan, M. (2020). Van-Hakkâri kilimlerinde yeni bir desen: Aşiret kavgası. Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi, 13(30), 778-796. https://doi.org/10.12981/mahder.726392
Uğurlu, S. S. (2018). Geleneksel tekstil teknikleriyle yeni sanatsal çalışmalar (Tez No. 541153) [Sanatta Yeterlik, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
Yağan, Y. (1978). Türk dokumacılığı. Türkiye İş Bankası Yayınları.