Berna COŞKUN ONAN, Furkan DEMİRCİ

Nietzsche'nin Eğretileme Söylemi İzleğinde Çağdaş Sanatta İmge ve Hakikat

Nietzsche’nin ifade ettiği eğretileme kavramı, günlük konuşma diline önemli ölçüde yerleşmiş, sıkça kullanılan fakat ifadede yarattığı olanakların farkında olunmayan bir kavramdır. Eğretileme ile yapılan şey, benzetmelerden yararlanarak ve anlatıma, anlama güç katarak dil aracılığı ile hakikati meydana getirmektir. Eğretileme konuşma dilini zenginleştirmekte ve öznel ifadelere imkân tanıyarak anlama derinlik kazandırmaktadır. Dil yapısı nedeniyle Türkçe, kültürel çeşitliliği ve bu çeşitliliğin sanatta kullanımı bağlamında eğretilemelere geniş bir zemin sağlamaktadır. Günlük kullanım dilinin yanı sıra sanat eserlerinde de eğretileme ile sıkça karşılaşmak mümkündür. Yazınsal ve görsel sanatlarda ifadeye katılan derinlik, dilin eğretilemeli kullanımları yoluyla daha da artmaktadır. Sanat tarihinde eğretilemelere en sık başvurulan alanlar imge yaratma ve anlamı derinleştirme olanaklarındaki benzerlikleri nedeniyle resim ve şiir alanları olmuştur. Eğretileme her ne kadar benzetme gibi görünse de yalnızca bu tanımlamayla sınırlı değildir. Eğretileme benzetmenin daha üstünde bir kavramdır. Eğretileme ile anlama güç katarken farklı hakikatlere kapılar aralanmaktadır. Çağdaş sanat, malzeme ve dil kullanım çeşitliliği nedeniyle ayrı bir olgu olarak varlık kazanmıştır. Çağdaşlık ve dolayısıyla postmodernite, Nietzsche’nin “Hakikat” ve “Eğretileme” kavramı anlaşıldığı takdirde sağlam temellere oturmaktadır. Nietzsche’yi anlamak, eğretilemeyi anlamak, ironiyi anlamak, çağdaş sanatı ve postmodernizmi anlamaktır. Bu çalışmada, çağdaş sanat yapıtlarına eğretileme bağlamında yaklaşılarak çözümlemeler yapılmış ve yeni oluşan anlamlara yoğunlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Anlam, Genişletilmiş anlam, Dil, Görsel Dil

Image and Truth in Contemporary Art on the Path of Nietzsche’s Metaphor Discourse

The concept of metaphor, as Nietzsche expresses it, is a concept that is well-established in daily speech, is frequently used, but is not aware of the possibilities it creates in expression. What is done with metaphor is to bring about the truth through language, using metaphors and adding power to expression and understanding. The metaphor enriches the spoken language and adds depth to comprehension by allowing subjective expressions. Due to its linguistic structure, Turkish provides a wide basis for metaphors via its cultural diversity and the use of this diversity in art. In addition to the daily language, it is possible to encounter metaphors in works of art. The depth involved in expression in literary and visual arts is further increased through the metaphorical uses of language. In the history of art, metaphors have been the most frequently used fields of painting and poetry due to their similarities in creating images and deepening the meaning. Although metaphor may seem like an analogy, it is not limited to this definition and is higher than it. While metaphor adds power to understanding, opens the door to different truths, meanwhile. Contemporary art has come into existence as a separate phenomenon ‘cos of the diversity of material and language usage. Contemporary art and therefore postmodernity is based on the understanding of Nietzsche's concept of "Truth" and "Metaphor". To understand Nietzsche is to understand metaphor, to understand irony, to understand contemporary art and postmodernism. In this study, analyzes have been made by approaching contemporary artworks in the context of metaphor and focusing on newly formed meanings.

Keywords:

Meaning, Expanded Meaning, Language, Visual Language,

PDF

___

Aristoteles. (1987). Poetika. (İ. Tunalı, Çev.). Remzi Kitabevi.
Aslan, V. (2020). Yolda yürürken bana bir şeyler olmuş diyorum [Heykel]. Art Unlimited (s. 46). https://5a03bd93-bca3-4a27-9e70-dcca747984d1.filesusr.com/ugd/9c95f9_c8a61a3147ba4964ad9c2d8c0df3c2bb.pdf
Cebeci, O. (2019). Metafor ve şiir dilinin yapısal özellikleri. İthaki Yayınları.
Chambers, S. (2018). Yüksek mahkeme yargıcı [Resim]. Stephen Chambers https://www.stephenchambers.com/ talking-trees-england/the-talking-trees-of-england-the-high-court-judge/
Da Vinci, L. (2015). Paragone. (K. Atakay, Çev.). Notos Kitap Yayınevi.
Deleuze, G. (2006). Nietzsche. (İ. Karadağ, Çev.). Otonom Yayıncılık.
Foucault, M. (2010). Bu bir pipo değildir. (S. Hilav, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
Foucault, M. (2019). Bilginin Arkeolojisi. (V. Urhan, Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma 1969 yılında yayınlandı).
Girgin, S. (2020). Kıdem [Resim]. Sedat Girgin. https://sedatgirgin.com/overrated-land-part-1-on-canvas-solo-exhibition
İspirli, Ö. L. (2014). Almanca ve Türkçede eğretileme süreci (Tez No. 368473) [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi.
Kosuth, J. (1965). Bir ve üç iskemle [Enstalasyon]. MoMA. https://www.moma.org/learn/moma_learning/ joseph-kosuth-one-and-three-chairs-1965/
Magritte, R. (1929). Bu bir pipo değildir [Resim]. Rene Magritte. https://www.renemagritte.org/the-treachery-of-images.jsp
Magritte, R. (1945). Rape [Resim]. Rene Magritte. https://www.renemagritte.org/rape.jsp
Neşet Ertaş. (1960). Neredesin sen türküsü [Video]. TRT Arşiv. https://www.trtarsiv.com/ozel-video/neset-ertas/neset-ertas-neredesin-sen-121389
Oğuzcan, Ü. Y. (2001). Acılar denizi. Özgür Yayınları.
Ohmann, I., & Schwarz, F. (2016). Rönesans’ın ruhu. (Ç. Zülfikar, G. Yıldız ve M. İlgürel, Çev.). Yeni Yüksektepe Yayınları.
Sauvagnargues, A. (2010). Deleuze ve sanat. (N. Sarıca, Çev.). De Ki Basım Yayım.
Yurt, C. (2020). Postmodernite ve ironi: Nietzsche ve Rorty. Urzeni Yayınevi.
Zaptçıoğlu, A. (2020). İsimsiz [Resim]. Aylin Zaptcioglu. http://www.aylinzaptcioglu.com/