ÇAĞDAŞ SANATTA ELEŞTİREL BİR DİL OLARAK İRONİ VE SERAMİK SANATINDAKİ YANSIMALARI

20. yüzyıl ve günümüz sanatının en güçlü kavramlarından biri olan ironi, sanatçının dış dünyayı yorumlayışında takındığı eleştirel bir tavır olarak karşımıza çıkar. Gerçeğin gizlenip tersten söylendiği bu yaklaşımda esas amaç, söylem ya da eylemdeki çelişik noktalara dikkat çekmektir.Uzun yıllar, retorik temelli bir kavram olarak felsefe ve edebiyatın içinde yer alan ironi, geçtiğimiz yüzyıl başında, sanat alanına sızarak, sanatsal anlamın inşasında bir yöntem ve tavır niteliği kazanmıştır. Özellikle, Marcel Duchamp’ın çalışmalarıyla başlayan bu eleştirel ironik dilin, estetik kaygının yıkımında ve sanatın ontolojik yapısının değişiminde tetikleyici bir unsur olduğu söylenebilir. Günümüzde, resimden heykel ve seramiğe, performanstan videoya değin pek çok sanat disiplininde ironik dilin örneklerini görmek mümkündür.20. yüzyılın ikinci yarısında formalist eğilimlerin hakim olduğu seramik sanatı içinde eleştirel bir dilin filizlendiğine tanık oluruz. Bu eleştirel ironik dil, 1960’lı yılların sonlarından itibaren pop ve funk hareketi içerisinde yer alan sanatçılar tarafından geliştirilmiştir. Hareketin öncüsü Robert Arneson’un alay ve ironi içeren çalışmalarını Birgit Jurgenssen’in ironi ve sürrealizmi birleştirdiği işleri izler. Günümüzde, Ai Weiwei, Keiko Fukazawa, Frenk Flemening, Penny Byrne gibi seramik malzemenin olanaklarını kullanan sanatçıların eleştirel ironik dili, yapıtın içeriğini güçlendiren bir tavır olarak karşımıza çıkmaya devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İroni, Seramik, Çağdaş Sanat

PDF

___

Artun, A. (2016). Modernliğin Parçalanması ve Çağdaş Sanat, Sanat Yazıları, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatalar Fakültesi Yayınları, Sayı:35, Erişim Tarihi:15.06.2018, http://www.aliartun.com/yazilar/modernligin-parcalanmasi-ve-cagdas-sanat/.
Baudrillard, J. (2014). Çağdaş Sanat: Kendi Kendisiyle Çağdaş Sanat, SkopBülten, Çev. Ali Artun. Erişim Tarihi: 25.05.2018, http://www.e-skop.com/skopbulten/cagdas-estetik-cagdas-sanat-kendi-kendisiyle-cagdas-sanat/1862
Başar, S. (2012). Çin Çayı Yada Coca Cola, Genç Sanat, Sayı:208, s. 41-43
Brougher, K (2012). Reconsidering reality: An Interview with Ai Weiwei, Ai Weiwei, Hong Kong, s:39-43
Cebeci, O. (2008). Tarihsel bir Perspektif Üzerinden İroni Tür ve Tekniklerinin Gelişimi ve Bazı uygulama Örnekleri, Cogito, Cilt:57, s.87-104
Dastarlı, E. (2013). Çağdaş Sanatın Muğlak Dili: İroninin Cazibesi, Erişim Tarihi:25.5.2018, https://www.academia.edu/10240663/Çağdaş_Sanatın_Muğlak_Dili_İroninin_Cazibesi_Imprecise_Language_In_Contemporary_Art_Charming_Irony.
Demiralp, O. (2008). Alttan Dalma, Cogito, Cilt:57, s.164-168
Erzen, J., (1997). Dehşet Sanatı, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Cilt:1, s.436, İstanbul, Yem Yayınları.
Evans, H. (2015). Penny Byrne Sculpts Detailed Porcelain Figures Embedded With Irony And Dark Political Messages, Erişim tarihi:20.06.2018 http://www.beautifuldecay.com/2015/08/03/penny-byrne-sculpts-detailed-porcelain-figures-embedded-irony-dark-political-messages/
Fukazawa, K., Erişim Tarihi:15.06.2018 http://www.keikofukazawa.com/artistbio/.
Hançerlioğlu, O. (1979). ‘Saraka’, Felsefe Ansiklopedisi, Cilt:6, İstanbul: Remzi Kitapevi
George And Mona in The Baths of Coloma, (1997). Scolastic Art, Cilt:25:6-7, Erişim Tarihi: 17.07.2018,https://www.stedelijk.nl/en/collection/64-robert-arneson-george-and-mona-in-the-baths-of-coloma
Goldman, Edward, (2016). Chairman Mao and His Hundred Porcelain Flowers. Erişim Tarihi: 20.07.2018 https://www.huffingtonpost.com/edward-goldman/chairman-mao-and-his-hund_b_9082828.html
Kataoko, M. (2012). Acording What?, Ai Weiwei, Hong Kong, s:9-21
Kılıç, S. (2008). İroni İstila Alaysama, Cogito, (57):143-148
Kirekegaard, S. (2009). İroni Kavramı Sokrates’e Yoğun Göndermelerle. çev. Sıla Okur, İstanbul, İmge Kitabevi.
Scott, C. (2014). Opening happiness: An oral history of Coca-Cola in China, Forrtune, Erişim Tarihi:20.07.2018, http://fortune.com/2014/09/11/opening-happiness-an-oral-history-of-coca-cola-in-china/
Sculpting in Clay: Featuring Robert Arneson, (1997). Scholastic Art Magazine, Cilt:27, Erişim Tarihi:17.07.2018, https://www.onteora.k12.ny.us/cms/lib/NY24000036/Centricity/Domain/165/ARNESON%20ARTICLE%20AND%20QUESTIONS%20CLAY.pdf
Selvage, N. (2006). Art Versus Craft: The Issue Of Craftsmanship in Twentieth Century Art, Ceramic Millennium, Edited by Garth Clark, Canada, The Press of NSCAD
Short, P. (2007). Mao Zedong Bir Yaşam, çev. Yavuz Alogan, İstanbul, İthaki Yayınları.
Ünsal, M. (2011). Sansür Zayıflığı Gösterir, Gücü Değil, Unlimited, Sayı:11 Erişim Tarihi:17.06.2018, https://www.unlimitedrag.com/singlepost/2011/07/01/sansurzayifligigosterirgucudegiShort,
Tuğluk, A. (2017). İroni Nedir?, İdil Dergisi, sayı :29, s. 441-462 Erişim Tarihi: 25.05.2018, http://www.idildergisi.com/makale/pdf/1484632093.pdf.
Waal, E. (2003). 20th Century ceramics, New York, Thames &Hudsoon
Warhol, A. (1975). The Philosophy of Andy Warhol, Harvest book, New York. Erişim Tarihi:17.07.2018, https://books.google.com.tr/books?id=utihBQAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=The+Philosophy+of+Andy+Warhol,+Harvest+book,&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwi7t9rS1_bcAhXH-yoKHVwWAnUQ6wEILDAA#v=onepage&q=The%20Philosophy%20of%20Andy%20Warhol%2C%20Harvest%20book%2C&f=false
Whitnes, K. (2017). Made In Chine, Ceramic Monthly, Erişim Tarihi:17.07.2018
Wong, E. (2011). Chinese Authorities Raze an Artist’s Studio, New York Times. https://www.nytimes.com/2011/01/13/world/asia/13china.html&prev=search