BİR SELÇUKLU ÇİNİ TEKNİĞİ; SIR KAZIMA

Sır kazıma tekniği, Selçuklu çini tekniklerinden biridir. Bir diğer Selçuklu çini tekniği olan, çini mozaik ile benzerliği yüzünden “sahte çini mozaik” olarak da adlandırılmaktadır. Bugüne kadar, çini mozaik tekniği konu edildiğinde ancak, sır kazıma tekniği hakkında da birkaç cümle söylenebilmiştir. Bilinen örnekleri ise üç ya da dört taneyi geçmemiştir. Böyle bir durum sır kazıma tekniğini, çini mozaik tekniğinin gölgesinde bırakıp, tekniğin diğer örnekleri ve bu örneklerin sahip olduğu özellikler belirsiz kalmıştır. Bu çalışmanın amacı, sahip olduğumuz zenginliklerden biri olan çini sanatındaki sır kazıma tekniğini ayrıntılarıyla tanıtıp özelliklerini ortaya koyarak mevcut belirsizliği ortadan kaldırmaktır.

-

Glaze scratching (originally named as ‘sır kazıma’) is one of Seljukian ceramic techniques. It is also called as ‘imitation faience mosaic’ because of its similarity to faience mosaic, another Seljukian faience technique. Up to the present, a few statements have been expressed on glaze scratching technique only when the subject is faience mosaic. Even its known examples are no more than three or four pieces. This caused glaze scratching technique to be overshadowed by faience mosaic technique. As a result, other examples of the technique and the characteristics remained ambiguous. The aim of this study is to eliminate the ambiguity by introducing glaze scratching technique in details and determining its characteristics as one of our richnesses on faience art.

___

  • Aslanapa, O. (1993). Türk Sanatı, İstanbul.
  • Arık, O. (2007). “Anadolu Selçuklu Toplum Hayatında Çini”, (Gönül ÖneyZehra Çobanlı), Anadolu’da Türk Devri Çini ve Seramik Sanatı, İstanbul.
  • Çeken, M. (2007). “Selçuklu ve Beylikler Devri Çinilerinde Malzeme Teknik ve Fırınlara Dair Bazı Tespitler”,(Rüşhan Arık-Oluş Arık), Anadolu Toprağının Hazinesi Çini, İstanbul.
  • Öney, G. (1976). Türk Çini Sanatı, İstanbul.
  • Öney, G. (1978). Anadolu Selçuklu Mimari Süslemesi ve El Sanatları, Ankara.
  • Öney, G. (1987). İslam Mimarisinde Çini, İzmir.
  • Yetkin, Ş. (1986). Anadolu’da Türk Çini Sanatının Gelişmesi, İstanbul.