Değer Odaklı Aile Eğitimine Yönelik Özel Eğitimde Görev Yapan Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi

Özel eğitime ihtiyacı olan çocuğun ailelerince desteklenmesinin bu bireylerin gelişimi için olumlu katkı sağladığı ve ebeveynlerin aile eğitim programına katılımlarının çocuklar için yaşamsal bir önemi olduğunu bilinmektedir. Bu araştırma değer odaklı aile eğitimine yönelik özel eğitimde çalışan öğretmenlerin görüşlerini incelemek için yapılmıştır. Özel eğitim kurumlarında çalışan 82 öğretmen ile görüşülmüştür. Toplanan veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak, özel eğitimde çalışan öğretmenlere göre çocuklar günlük yaşam, değer görme, öz bakım, toplumsal uyum, sevgi, sorumluluk, saygı, kabul, insani değerler, özgüven, empati, güven, azim-çaba, çalışkanlık, sosyal değerler ve hoşgörü değerlerine ihtiyaç duymaktadırlar. Ailelerin ise bağımsız yaşam, sorumluluk, mutluluk, sevgi, saygı, akademik gelişim, öz bakım, toplumsal uyum, kabul, merhamet, sosyal değerler, evrensel değerlerlerini görmek istediğini düşünmektedirler. Öğretmenler ailelerle; doğrudan iletişim, yüz yüze iletişim, telefon ile iletişim, toplantılarla, okul giriş çıkışlarında, online toplantılarla, ev ziyaretle ile, küçük not kağıtları ile ve samimiyetle iletişim kurduklarını ifade etmektedirler. özel eğitimde çalışan öğretmenlere göre aileler en çok kabul, psikolojik destek, duygusal destek, öğretim yöntem ve teknikleri, doğru iletişim, öz bakım, davranış eğitimi, sabır eğitimi, engel özellikleri, okul aile işbirliği, cinsel eğitim, bilgilendirme, sorunlarla baş etme, rehberlik, ev etkinlikleri, değerler eğitimi konularında eğitime ihtiyaç duymaktadırlar. Öğretmenlerin %14,6’sı aile eğitim ya da katılım çalışması yapmadıklarını ifade etmişlerdir. %85,4’ü ise seminerler, bireysel görüşmeler, sınıfa davet, etkinlik paylaşma, aile toplantıları, grup sohbetleri, online eğitim ve gezi yaptıklarını ya da planladıklarını ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

değer, aile eğitimi, özel eğitim

An Examination of the Special Education Teachers’ Opinions on Value-Oriented Family Education

It shows that the support of the child in need of special education by their families contributes positively to the development of these individuals and that the participation of the parents in the family education program is of vital importance for the children. This research was conducted to examine the views of teachers working in special education on value-oriented family education. The collected data were analyzed by content analysis method. As a result, according to teachers working in special education, children need daily life, value, self-care, social harmony, love, responsibility, respect, acceptance, human values, self-confidence, empathy, trust, perseverance-effort, hard work, social values and tolerance. They think that families want to see independent life, responsibility, happiness, love, respect, academic development, self-care, social harmony, acceptance, compassion, social values and universal values. Teachers with families; They express that they communicate with direct communication, face-to-face communication, telephone communication, meetings, school entrance and exit, online meetings, home visits, small note papers and sincerity. According to the teachers working in special education, families mostly prefer acceptance, psychological support, emotional support, teaching methods and techniques, correct communication, self-care, behavior training, patience training, disability characteristics, school-family cooperation, sexual education, information, coping with problems, guidance. They need training on home activities, values education. 14.6% of the teachers stated that they did not carry out family education or participation studies. 85.4% of them stated that they do or plan seminars, individual interviews, class invitations, sharing events, family meetings, group chats, online training and trips.

Keywords:

Value, Family education, Special education,

PDF

___

Baykoç, N. (2011). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. N. Baykoç (Ed.).Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim içinde (ss.15-29). Ankara: Eğiten Kitap

Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayıncılık: Ankara.

Clark, M. (2007). A practical quide to quality interaction with children who have abearing loss. San Diego, CA: Plural

Diler Sönmez, N. (2008). Eve dayalı gündüz tuvalet kontrolü aile eğitimi programının annelerin kuruluk kaydı tutma ile gündüz tuvalet kontrolü kazandırmabecerisini ve çocukların gündüz tuvalet kontrolünü kazanmasındaki etkisi. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Güzel, Ş. (2006). Dört altı yaş grubu çocuğa sahip annelerin aile eğitimine yönelik ihtiyaç duydukları konuların belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.

Kaner, S. (2015). Aile katılımı ve iş birliği. B. Sucuoğlu (Ed.), Zihin engelliler ve eğitimleri içinde (5. Baskı, ss. 355-402). Ankara: Kök Yayıncılık.

Koca, A. (2016), İşitme kayıplı çocuğu olan bir ailenin aile eğitimi sürecinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir

Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. Resmî Gazete: 30471.

Öncül, N. (2012). Özel Gereksinimli Çocuk Ailesini Anlayalım. Cavkaytar, A. (Ed.), Özel Eğitimde Uygulamalı Aile Eğitimi (s. 12-26).Ankara: Vize Yayıncılık.

Özdemir, O. (2010). Özel eğitimde aile eğitimi ve rehberliği. A. Cavkaytar (Ed.). Ailelere sunulan hizmetler içinde (s.51 77). Ankara: Maya Akademi Yayınları.

Yıkmış, A.,& Özbey, F. Y. (2009). Otistik çocuğa sahip annelerin çocuklarının devam ettiği rehabilitasyon merkezlerinden beklentilerinin ve önerilerinin belirlenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 1, 124-153.

Yılmaz Bolat, E. (2017). Okul öncesi eğitimde aile eğitimi ve katılımı. Ankara: Eğiten Kitap.

Yıldırım Sarı, H. (2001). Down Sendromlu Çocuğu Olan Ailelere Yönelik Bir Durum Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Yıldırım, F. (2012). Üstün yetenekli çocuklar ve ailelerinde duygusal ve davranışsal özellikler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı, Ekim). Ankara: Seçkin Yayıncılık.