İş Tatmini ile Örgütsel Bağlılık İlişkisinde İşyeri Beceri Geliştirme Sistemlerinin Aracı Rolü: Beyaz Yaka İşgücü Örneği

İşyeri beceri geliştirme sistemleri, genel bir bakış açısı ile işletmelerde uygulanan eğitimleri ve kariyer fırsatlarını içermektedir. İş görenler, örgütsel amaçlar doğrultusunda planlanan ve bölüşülen işleri gerçekleştirirken, teknik ve yönetsel becerilerini kullanırlar fakat becerilerinin yetersiz kaldığı durumlarda işverenlerin çalışanlarına gerekli desteği vermesi, eğitici ve öğretici faaliyetleri organize etmesi beklenmektedir. Bütün bu eğitsel faaliyetler, beklendiği üzere iş görenlere belli ölçülerde kendilerini geliştirme fırsatı vermektedir ancak aynı zamanda alıştıkları konfor ortamını da değiştirmektedir. İnsan kaynakları yönetimi açısından eğitim ve geliştirme faaliyetleri, iş gören üzerinde farklı etkilere de sahiptir. Bu çalışmada amaç, üç farklı değişken olarak kabul edilen; işyeri beceri sistemleri, iş tatmini ve örgütsel bağlılık kavramları arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu ilişki ağı içinde işyeri beceri geliştirme sistemlerinin rolünü belirlemeye çalışmaktır. Nitel bir çalışma olarak modellenen bu araştırmada toplam 244 katılımcıdan toplanan cevaplar SPSS 22 programı ile analiz edilmiştir. En son değişkenler arası ilişkiler için Pearson korelasyon ve Lineer regresyon analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak; işyeri beceri geliştirme sistemleri ile iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasında pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişkinin varlığı ve işyeri beceri geliştirme sistemlerinin iş tatmin ve örgütsel bağlılık ilişkisinde aracı bir rol üstlendiği tespit edilmiştir. Bu çalışmanın hem literatüre hem de iş dünyasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

beceri geliştirme, işyeri eğitimleri, iş tatmini, örgütsel bağlılık

The Mediator Role of Workplace Skill Development Systems in the Relationship between Job Satisfaction and Organizational Commitment: The Case of White-Collar Workforce

Workplace skill development systems include training opportunities in businesses with a general point of view. Employees use their technical and managerial skills while performing the planned and distributed works in line with organizational purposes, but in cases where their skills are insufficient, employers are expected to provide the necessary support to their employees and organize educational and instructive activities. All these educational activities, as expected, give employees the opportunity to develop themselves to a certain extent, but they also change the comfort environment they are used to. In terms of human resources management, training and development activities also have different effects on the employee. The aim of this study is to examine the relationship between the workplace skill systems, job satisfaction and organizational commitment and to try to determine the role of workplace skill development systems. In this research, which is modeled as a qualitative study, the answers collected from a total of 244 participants were analyzed with the SPSS. It has been determined that there is a positive and moderate relationship between workplace skill development systems, job satisfaction and organizational commitment, and workplace skill development systems play a mediating role in the relationship between job satisfaction and organizational commitment.

Keywords:

skill development, workplace training, job satisfaction, organizational commitment,

PDF

___

Akar, F. (2015). Yetenek yönetimi, Ankara: İmge Yayıncılık.

Abraham, S. (2011). Talent management strategies of an international bank in the middle east, international conference on technology and business management, Dubai: The Shaheed Zulfikar Ali Bhutto Institute of Science and Technology, 608-617.

Allen, N.J. & Meyer, J.P. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment, Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.

Ayan, B. (2008). İşletmelerde eğitimin çalışanlar üzerindeki iş tatmini: gıda sektöründe bir uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Baysal, A. C. ve Paksoy, M. (1999). Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen modeli, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28(1), 7-15.

Bingöl, D. (2014). İnsan kaynakları yönetimi, İstanbul: Beta Yayınları.

Boz, D., Duran, C. ve Uğurlu, E. (2021). Örgütsel bağlılığın iş performansına etkisi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 345-355.

Brief, A.P. & Howard M.W. (2002). Organizational behavior: affect in the workplace, Annual Review of Psychology, 53(1), 279–307.

Derin, N. ve Demirel, E. T. (2012). Tükenmişlik sendromunun örgütsel bağlılığı zayıflatıcı etkilerinin Malatya Merkez’de görev yapan hemşireler üzerinde incelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 509-530.

Efeoğlu, M. S., Abul, A. ve Bedük, A. (2021). Örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık ilişkisi: özel güvenlik görevlilerine ait bir uygulama, International Journal of Tourism and Social Research, 6, 94-108.

Erdil, O., Alpkan, L. H. ve Biber, L. (2004). İnsan kaynakları uygulamalarıyla örgütsel performans arasındaki ilişkileri araştırmaya yönelik bir inceleme, Dokuz Eylül Üniversitesi. İ.İ.B.F. Dergisi, 19(2), 101-122.

Eslami, J. & Gharakhani, D. (2012). Organizational commitment and job satisfaction, Journal of Science and Technology, 2(2).

Feather, N. T. & Rauter, K. A. (2004). Organizational citizenship behaviors in relation to job status, job insecurity, organizational commitment and identification, job satisfaction and work values, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 81-94.

Folger, R. & Konovsky, M.A. (1989). Effects of procedural and distributive justice on reactions to pay raise decisions, Academy of Management Journal, 32, 115-130.

Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. & Tatham, R. L. (1998). Multivariate data analysis, (5)3, 207-219, Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. Hazriyanto & Badaruddin, I. (2019). The factor analysis of organizational commitment, job satisfaction and performance among lecturers in Batam, Journal of Technical Education and Training, 11(1), 151-158.

Judge, T. A. & Watanabe, S. (1993). Another look at the job satisfaction-life satisfaction relationship, Journal of Applied Psychology, 78(6), 939-948.

Judge, T. A., Bono, J. E., Erez, A. & Locke, E. A. (2005). Core self-evaluations and job and life satisfaction: The role of self-concordance and goal attainment, Journal of Applied Psychology, 90(2), 257-268.

Kılınç, E. (2020). Sağlık çalışanlarının kariyer yönetimi kapsamında eğitim ve geliştirme faaliyetlerine yönelik algılarının iş tatmini üzerindeki etkisinin incelenmesi, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2) 353–361.

Kozak, M. A. ve Yetgin, D. (2013). Profesyonel turist rehberlerinin yetkinliklerinin mesleki yeterlilikler çerçevesinde değerlendirilmesi, 14. Ulusal Turizm Kongresi Kitabı, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, 410.

Li, N., Zhang, L., Xiao, G., Chen, J. & Lu Q. (2019). The relationship between workplace violence, job satisfaction and turnover intention in emergency nurses. Int Emerg Nurs. Jul;45, 50-55.

Locke, E. (1976). The nature and causes of job satisfaction, Dunnette, MD. (ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology, Chicago (pp.1297-1349).

Lok, P. & Crawford, J. (2004). The effect of organizational culture and leadership style on job satisfaction and organizational commitment: A cross‐national comparison, Journal of Management Development, 23(4), 321-338.

Lum, L., Kervin, J., Clark, K., Reid, F. & Sirola, W. (1998). Explaining nursing turnover intent: Job satisfaction, pay satisfaction, or organizational commitment? Journal of Organizational Behavior, 19(3), 305-320.

Mansur, F. ve Seyhan, F. (2021). Kişisel dozimetre taşıyan çalışanlarda aşırı iş yükünün örgütsel bağlılık ve iş tatmini üzerindeki etkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 13 (2), 1033-1049.

Meyer, J. P., Stanley, D. J., Herscovitch, L. & Topolnytsky L. (2001). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: a meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences, Journal of Vocational Behavior, 61, 20–52.

Özpehlivan, M. (2018). İş tatmini: kavramsal gelişimi, bireysel ve örgütsel etkileri, yararları ve sonuçları, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 43-70.

Rusu, R. (2013). Organizational commitment and job satisfaction, Bulletin Scientific, 1(35).

Sürücü, L., Şeşen, H. ve Maşlakçı, A. (2021). Spps, Amos ve Process Macro ile ilişkiler, aracı/düzenleyici ve yapısal eşitlik modellemesi, Ankara: Detay Yayıncılık.

Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. & Ullman, J. B. (2007). Using multivariate statistics, (Vol. 5, pp. 481-498), Boston, MA: Pearson.

Tansley, C. (2011). What do We Mean by the Team ‟talent” in Talent Management? Industrial and Commercial Training, 43(5), 266- 274.

Tait, M., Padgett, M. Y. & Baldwin, T. T. (1989). Job and life satisfaction: A reevaluation of the strength of the relationship and gender effects as a function of the date of the study, Journal of Applied Psychology, 74(3), 502-507.

Testa, M. R. (2001). Organizational commitment, job satisfaction, and effort in the service environment. The Journal of Psychology, 135(2), 226–236.

Unni, K., Dag, H., Veenstra, M. & Per, H. (2000). Predictors of job satisfaction among doctors, nurses and auxiliaries in Norwegian hospitals: Relevance for micro unit culture, Human Resources for Health, 4:3.